زبیریان

زبیریان، حکومتی در جهان اسلام بودند که در میانه حکومت امویان شکل گرفتند. مرکز این حکومت، در مکه بود.

تاریخچه پیدایش تاریخی

همان‌طور که حکومت اموی باعث ظهور جنبش‌های شیعی و خوارج در دوران جنگ‌های داخلی دوم شد، همچنین باعث تحرک حزب قریش‌هایی شد که از پیروان طلحه، زبیر و عایشه بودند و حالا تحت رهبری عبدالله بن زبیر (۶۲۴–۶۹۲) قرار داشتند. این حزب که در مکه متمرکز بود، نتواست نیروی ایدئولوژیکی مشابه خوارج و شیعه را ارائه دهد و به راحتی توسط خلفای اموی سرکوب شد. اهمیت سیاسی آن از بین رفت، اما پیروان آن که از بسیاری از صحابه محمد بودند و در جزیره‌العرب باقی مانده بودند، نقش مهمی در حفظ و انتقال اطلاعات دربارهٔ دوره‌های اولیه اسلام ایفا کردند. آنها به ویژه با توجه به تشنگی مسلمانان از شهرهای بزرگ سرزمین شام و مناطق دیگر برای اطلاعات معتبر دربارهٔ زمان‌های گذشته، فعالیت داشتند. مسلمانانی که از خارج عربستان می‌آمدند، هنگام انجام مناسک حج، اغلب با این محدثان روبه‌رو می‌شدند. مردم مدینه به‌ویژه خود را نماینده اصالت مسلمانی می‌دانستند و آن را به‌عنوان یک واحه‌ای از حافظه و عمل درست در دنیای پریشان و تقسیم‌شده می‌دیدند.

این جماعت عمدتاً از نسل صحابه، از جمله کسانی که از ابوبکر و عمر اول می‌آمدند، رهبری می‌شدند. آنها به‌طور مداوم یاد و خاطره این افراد را به‌عنوان حاکمان نمونه حفظ می‌کردند و در مقابل نظرات شیعه و دیگران از آن دفاع می‌کردند. آنها همچنین تفسیر ساده و ظاهری از آیات قرآن در مورد خداوند را ترویج می‌کردند. به‌طور مثال، در تفسیر آیه ۵ سوره طه: «الرحمن علی العرش استوی»، مالک بن انس (م. ۷۹۵)، که در نهایت نظام فقهی مدنی را تدوین کرد، گفته است: «این استقرار شناخته‌شده است؛ اما شیوه آن ناشناخته است؛ ایمان به آن واجب است؛ اما پرسیدن دربارهٔ آن بدعتی مذموم است.» برای مالک، بی‌شک پرداختن به متافیزیک زیاد چیز خوبی نبود. همان‌طور که از بسیاری از احادیث جبری که در آثار اولیه مانند «الموطأ» مالک منتشر شد، مشخص است، مردم مدینه همچنین دیدگاه تقدیری را که خلفای اموی ترویج می‌کردند، حفظ می‌کردند.

پانویس

منابع

• blankinship, khalid (2008). "The early creed". The Cambridge Companion to Classical Islamic Theology (به انگلیسی). Cambridge: Cambridge University Press.