احمد مهدوی دامغانی: تفاوت میان نسخه‌ها

از اسلامیکال
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{اشتباه نشود|محمود مهدوی دامغانی}} {{جعبه زندگینامه | اندازه جعبه = | عنوان = | نام =احمد مهدوی دامغانی | تصویر = مهدوی دامغانی فطرس مدیا (cropped).jpg | اندازه تصویر = | عنوان تصویر = مهدوی دامغانی در فیلادلفیا، ۱۳۹۶ | زادروز...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{اشتباه نشود|محمود مهدوی دامغانی}}
{{جعبه زندگینامه
{{جعبه زندگینامه
| اندازه جعبه      =
| اندازه جعبه      =
خط ۴۹: خط ۴۸:
| پانویس            =
| پانویس            =
}}
}}
'''احمد مهدوی دامغانی''' ({{تاریخ تولد|۱۳۰۵|۰۶|۱۳|گاه‌شمار=خورشیدی}} – {{تاریخ مرگ|۱۴۰۱|۰۳|۲۷|گاه‌شمار=خورشیدی}}) متکلم، مجتهد، نویسنده، و پژوهشگر [[ایرانی‌ها|ایرانی]]، کارشناس ادبیات فارسی و عرب، و استاد پیشین [[دانشگاه تهران]] و [[دانشگاه هاروارد]] بود.
'''احمد مهدوی دامغانی''' ({{تاریخ تولد|۱۳۰۵|۰۶|۱۳|گاه‌شمار=خورشیدی}} – {{تاریخ مرگ|۱۴۰۱|۰۳|۲۷|گاه‌شمار=خورشیدی}}) [[متکلم]]، [[مجتهد]]، نویسنده، و پژوهشگر [[ایرانی‌ها|ایرانی]]، کارشناس ادبیات فارسی و عرب، و استاد پیشین [[دانشگاه تهران]] و دانشگاه هاروارد بود.


== زندگی ==
احمد فرزند [[محمدکاظم مهدوی دامغانی]]، از عالمان دینی [[مشهد]]، در ۱۳۰۵ در محله نوغان مشهد متولد شد. او تحصیلات دینی خود را در [[حوزه علمیه مشهد]] ادامه داد و از استادان نامداری مانند [[میرزا مهدی اصفهانی]] و [[بدیع‌الزمان فروزانفر]] بهره برد. دامغانی در [[دانشگاه تهران]] مدارج لیسانس، فوق‌لیسانس و دکترا را در الهیات کسب کرد و پس از تدریس در دانشگاه مادرید، به عنوان رئیس کانون سردفتران اسناد رسمی ایران منصوب شد.
احمد مهدوی دامغانی در ۱۳ شهریور ۱۳۰۵ [[مشهد]] در خانواده‌ای اهل علم دیده به جهان گشود. وی فرزند آیت الله العظمی شیخ محمدکاظم مهدوی دامغانی است. علوم متداول قدیم و جدید را در آن شهر فراگرفت و موفق شد دوره سطح حوزوی را به کمال به پایان رساند. از هم دوره‌های مهدوی در حوزه علمیّه مشهد، می‌توان به: [[محمدجعفر جعفری لنگرودی]]، شیخ کاظم مدیرشانه چی، شیخ محمد واعظزاده، [[عبدالجواد فلاطوری]]، سید [[جعفر سیدان]]، سید [[علی حسینی سیستانی]]، اشاره کرد. سپس در [[تهران]] اقامت گزید. در سال ۱۳۲۷ از دانشکدهٔ معقول و منقول (بعداً الهیات) [[دانشگاه تهران]] و در سال ۱۳۳۳ در رشتهٔ ادبیات فارسی از دانشکدهٔ ادبیات دانشگاه تهران با کسب رتبه اول، کارشناسی گرفت. در سال ۱۳۴۲ از دانشگاه تهران درجهٔ دکتری در زبان و ادبیات فارسی گرفت و موضوع رسالهٔ دکتری او تصحیح کتاب «کشف‌الحقایق» [[عزیزالدین نسفی]] به راهنمایی [[محمدتقی مدرس رضوی]] بود.


=== پیش از انقلاب ===
پس از [[انقلاب ۱۳۵۷]]، احمد مهدوی دامغانی به اتهام همکاری با [[حکومت پهلوی]] بازداشت و به [[زندان اوین]] منتقل شد اما پس از چهار ماه با تلاش شخصیت‌های فرهنگی آزاد شد. او در ۱۳۶۶ به [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]] مهاجرت کرد و در دانشگاه‌های هاروارد و پنسیلوانیا به تدریس علوم اسلامی و ادبیات پرداخت. با این حال، ارتباط خود را با ایران حفظ کرده و عضو شورای عالی علمی [[دایرةالمعارف بزرگ اسلامی]] بود.
مهدوی دامغانی در تهران تحصیل دروس حوزوی را ادامه داد و در دروس خارج کسانی چون [[محمدتقی آملی]]، [[محمدعلی مدرس خیابانی]]، [[میرزا مهدی آشتیانی]] شرکت جست و موفق شد اجازاتی که تصدیق علمیت او را می‌کرد نیز دریافت کند.


پس از گذراندن دورهٔ دکتری زبان و ادبیات فارسی به عنوان استاد دانشگاه تهران به تدریس در دانشکده‌های ادبیات و الهیات [[دانشگاه تهران]] و دانشگاه تربیت مدرس پرداخت. از سال ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۵ در دانشگاه [[مادرید]] به تدریس ادبیات عرب و فارسی و فقه اسلامی اشتغال داشت. مهدوی دامغانی چندین سال سردفتر اسناد رسمی در [[تهران]] و از سال ۱۳۵۴ رئیس کانون سردفتران اسناد رسمی ایران بود.
دامغانی در ۱۴۰۱ در فیلادلفیا درگذشت و پیکرش در [[حرم امام رضا]] دفن شد. او آثاری چون ''از علی آموز اخلاص عمل''، ''رساله دربارهٔ خضر''، و ''در باغ روشنایی'' را تألیف و مقالات متعددی در مجلات علمی منتشر کرد. مقالات او در مجموعه‌هایی مانند ''حاصل اوقات'' و ''یاد عزیزان در برگریزان'' گردآوری شده‌اند.


=== پس از انقلاب و محاکمه ===
== نام و نسب ==
احمد مهدوی دامغانی مدتی پس از [[انقلاب ۱۳۵۷]] به اتهام وی تبلیغ اسلام آریامهری در دانشگاه مادرید و "دعوت نکردن سردفتران به اعتصاب و همکاری با رژیم پهلوی در زمان انقلاب بازداشت و به [[زندان اوین]] تهران فرستاده شد.
نام او را احمد مهدوی دامغانی گزارش کرده‌اند. او تا دوران کودکی، تنها به دامغانی شناخته می‌شد و بعدها پدرش عنوان مهدوی را به عنوان نام خانوادگی برگزید.<ref>{{پک|ذوالفقاری|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=حضرت استاد احمد مهدوی دامغانی، گنج زری بود در این خاکدامن|ص=۲۰۳}}</ref> وی فرزند محمدکاظم مهدوی دامغانی، یکی از عالمان دینی و [[مراجع تقلید]] در شهر مشهد و حوزه علمیه خراسان است.<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده می‌شود}}</ref> پدر او که اصالتی دامغانی داشت، به مشهد عزیمت کرد و تحصیل نمود و از عالمان متعددی [[اجازه اجتهاد]] و [[اجازه روایت]] داشت.<ref>{{پک|نجاتی|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=آیینه در برابر خورشید|ص=۴۷}}</ref>‌‌ بزرگانی چون [[سید علی سیستانی]]، [[حسین وحید خراسانی]]، [[محمدتقی شریعتی]]، [[محمد واعظ‌زاده خراسانی]] و [[حسنعلی مروارید]] از شاگردان او بودند.<ref>{{پک|طالبیان شریف|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=حیات علمی و معنوی دکتر احمد مهدوی دامغانی|ص=۲۱}}</ref>
== زندگی ==
احمد مهدوی دامغانی در ۱۳ شهریور ۱۳۰۵ در محله نوغان شهر [[مشهد]] و در خانواده‌ای اهل علم دیده به جهان گشود.<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده می‌شود}}</ref><ref>{{پک|علوی‌زاده|حسینی نورزاده|۱۳۹۹|ک=آینه‌داران آفتاب|ص=۲۰|ج=}}</ref><ref>{{پک|طالبیان شریف|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=حیات علمی و معنوی دکتر احمد مهدوی دامغانی|ص=۲۱}}</ref> او علوم دینی را در مشهد فراگرفت. از استادان او در حوزه علمیه می‌توان به پدرش محمد کاظم مهدوی دامغانی، [[میرزا مهدی اصفهانی]]، [[محمدرضا خدایی دامغانی]]، [[محمدرضا خانرودی ترابی]]، [[محمدعلی مدرسی خیابانی]]، [[محمدتقی آملی]]، محمد روحانی، [[میرزا مهدی آشتیانی]] و [[اکبر داناسرشت]] اشاره کرد. او همچنین نزد [[بدیع‌الزمان فروزانفر]] و [[محمدتقی نیشابوری]] نیز ادبیات را آموخت. از هم دوره‌های مهدوی در حوزه علمیّه مشهد، می‌توان به: [[محمدجعفر جعفری لنگرودی]]، [[کاظم مدیرشانه چی]]، [[محمد واعظزاده خراسانی|محمد واعظزاده]]، [[عبدالجواد فلاطوری]]، [[جعفر سیدان|سید جعفر سیدان]]، [[علی حسینی سیستانی|سید علی سیستانی]]، اشاره کرد.<ref>{{پک|ذوالفقاری|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=حضرت استاد احمد مهدوی دامغانی، گنج زری بود در این خاکدامن|ص=۲۰۴}}</ref> احمد مهدوی دامغانی از حائری سمنانی، [[سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی]]،‌<ref>{{پک|فاضل بیرجندی|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=احمد مهدوی دامغانی و میراث او|ص=۳۳-۳۴}}</ref> [[عبدالحمید بدیع‌الزمانی]] و [[سید کریم امیری فیروزکوهی]] اجازه نقل روایت داشته است.<ref>{{پک/بن|مهر|ک=خبرگزاری مهر|ف=استجازه؛‌ اجازات ادبی و روایی احمد مهدوی دامغانی}}</ref>


رئیس دادگاه وی [[محمد محمدی گیلانی]] بود و [[سید اسدالله لاجوردی|اسدالله لاجوردی]] در آن جلسات حضور داشت. مهدوی دامغانی در دفاع از خود گفته بود به عنوان رئیس کانون سردفتران اختیاری برای دستور به آنها برای اعتصاب نداشته است. او تنظیم اسنادی برای [[محمدرضا پهلوی]] و [[فرح پهلوی|فرح دیبا]] و برگزاری جشن تولد شاه را پذیرفت اما عرض اخلاص به شاه را رد کرد.
احمد مهدوی دامغانی در سال ۱۳۲۷ در دانشگاه تهران،‌ اولین مدرک لیسانس خود را در رشته الهیات کسب کرد.<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده می‌شود}}</ref> دامغانی موفق شد تا در دانشگاه تهران،‌ مقاطع لیسانس، فوق‌لیسانس و دکترای خود را بگذراند و در همان دانشگاه شروع به تدریس نماید. او بعدا به دانشگاه مادرید در اسپانیا رفته و برای مدت کوتاهی به تدریس فقه و ادبیات فارسی و عربی مشغول شد. او که پیش از عزیمت به اسپانیا مدتی را به عنوان سردفتردار اسناد رسمی در تهران مشغول بود، پس از بازگشت به ایران<ref>{{پک/بن|بی۱|ک=بی‌بی‌سی فارسی|ف=احمد مهدوی‌ دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت}}</ref><ref>{{پک|فاضل بیرجندی|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=احمد مهدوی دامغانی و میراث او|ص=۳۳-۳۴}}</ref> و از سال ۱۳۵۴ رئیس کانون سردفتران اسناد رسمی ایران شد.<ref>{{پک/بن|کانون|ک=پایگاه کانون سردفتران و دفتریاران|ف=آشنایى با کانون}}</ref><ref>{{پک|فاضل بیرجندی|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=احمد مهدوی دامغانی و میراث او|ص=۳۳-۳۴}}</ref>


در خاطرات مهدوی دامغانی آمده که چند بار یک طلبه از در پشت دادگاه وارد می‌شده و در گوش محمدی‌گیلانی چیزی می‌گفته است که یک بار موجب برآشفتن قاضی دادگاه شده و گفته بود: «لا اله الا الله! آقای منتظری نمی‌گذارد ما کارمان را بکنیم «و نگاه معنی‌داری به من‌بنده کرد.». او گفته بود که این دشمنی [[حسینعلی منتظری]] با وی به دلیل گفته‌هایش در یکی از کلاس‌های درس دانشکده ادبیات دانشگاه تهران در پاییز ۱۳۵۸ دربارهٔ نظرات منتظری بوده است. مهدوی دامغانی در ادامه می‌نویسد: «آنچه این سوءظن یا حدس من‌بنده را تأیید می‌کند این است که وقتی که برای صدور نامه ممنوعیت از خروج از ایران به آقای سید علی‌اصغر ناظم‌زاده مراجعه کردم که متصدی آن اقدام بودند… آقای ناظم‌زاده باز مسئله حرف‌های مرا در کلاس درس راجع به [[فدک]] و اینکه به مرحوم آقای منتظری اهانت» کرده‌ام به رخ من‌بنده کشید».
احمد مهدوی دامغانی، به زبان فرانسه مسلط است و پژوهش و مطالعات وسیعی در زمینه فیلم‌شناسی و رمان‌شناسی داشته است.<ref>{{پک|علوی‌زاده|حسینی نورزاده|۱۳۹۹|ک=آینه‌داران آفتاب|ص=۱۰|ج=}}</ref> [[فریده مهدوی دامغانی|فریده]]، دختر احمد مهدوی دامغانی، از نویسندگان به‌نام ایرانی است.<ref>{{پک|نجاتی|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=آیینه در برابر خورشید|ص=۴۹}}</ref> دو فرزند دیگر دامغانی، زهرا و ناصر نام دارند.<ref>{{پک/بن|صادق|ک=خبرآنلاین|ف=روزهای سخت و سپری شده استاد مهدوی دامغانی}}</ref>


مهدوی دامغانی با تلاش شماری از اهل فرهنگ و ادب ایران و برخی از مراجع مدتی پس از محاکمه از زندان آزاد شد.
=== پس از انقلاب و محاکمه ===
احمد مهدوی دامغانی مدتی پس از [[انقلاب ۱۳۵۷]] به اتهام «تبلیغ اسلام آریامهری در دانشگاه مادرید و دعوت نکردن سردفتران به اعتصاب و همکاری با رژیم پهلوی در زمان انقلاب» بازداشت و محاکمه شد. رئیس دادگاه وی [[محمد محمدی گیلانی]] بود و [[سید اسدالله لاجوردی|اسدالله لاجوردی]] در آن جلسات حضور داشت. مهدوی دامغانی در دفاع از خود گفته بود به عنوان رئیس کانون سردفتران اختیاری برای دستور به آنها برای اعتصاب نداشته است. او تنظیم اسنادی برای [[محمدرضا پهلوی]] و [[فرح پهلوی|فرح دیبا]] و برگزاری جشن تولد شاه را پذیرفت اما عرض اخلاص به شاه را رد کرد. به گفته دامغانی، [[حسینعلی منتظری]] به جهت برخی گفته‌های دامغانی بر علیه او در پاییز ۱۳۵۸، مورد غضب منتظری قرار گرفته بود و از همین رو در روند محاکمه او دخالت می‌کرد. در این دادگاه نیز به نوار ضبط شده همان جلسه که به منتظری انتقادهایی مطرح شده بود، استناد شده است.<ref name=":022">{{پک/بن|بی۱|ک=بی‌بی‌سی فارسی|ف=احمد مهدوی‌ دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت}}</ref><ref>{{پک/بن|عصر۱|ک=خبرگزاری عصرایران|ف=مهدوی دامغانی؛ ادیب و فقیه و استادی که در دادگاه انقلاب محاکمه شد}}</ref> بعدها، نزدیکان حسینعلی منتظری هرگونه ارتباط منتظری با پرونده محکومیت دامغانی را تکذیب کردند.<ref>{{پک/بن|انصاف|ک=انصاف‌نیوز|ف=«روایت مهدوی دامغانی از نقش آقای منتظری در محاکمه‌اش مورد مناقشه است»}}</ref>
[[پرونده:Ahmad and Farideh Mahdavi Damghani 1997.jpg|بندانگشتی|تصویری از احمد مهدوی دامغانی در کنار دخترش فریده]]
در نهایت دامغانی در پی این محاکمه به [[زندان اوین]] تهران فرستاده شد ولی کمی بعد با تلاش شماری از اهل فرهنگ و ادب ایران و برخی از مراجع مدتی پس از محاکمه از زندان آزاد شد.<ref name=":0">{{پک/بن|بی۱|ک=بی‌بی‌سی فارسی|ف=احمد مهدوی‌ دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت}}</ref><ref>{{پک/بن|عصر۱|ک=خبرگزاری عصرایران|ف=مهدوی دامغانی؛ ادیب و فقیه و استادی که در دادگاه انقلاب محاکمه شد}}</ref> دامغانی بیش از چهار ماه را در زندان اوین گذراند.<ref>{{پک/بن|عصر۱|ک=خبرگزاری عصرایران|ف=مهدوی دامغانی؛ ادیب و فقیه و استادی که در دادگاه انقلاب محاکمه شد}}</ref> گفته می‌شد تا سال‌ها بعد از آزادی دامغانی، خانه او همچنان در مصادره انقلاب بود و بعدها با پیگیری‌های [[سید محمد خاتمی]] به او بازگردانده شد.<ref>{{پک/بن|صادق|ک=خبرآنلاین|ف=روزهای سخت و سپری شده استاد مهدوی دامغانی}}</ref>


=== خروج از ایران ===
=== خروج از ایران ===
احمد مهدوی دامغانی از سال ۱۳۶۶ مقیم آمریکا و در [[دانشگاه هاروارد]] و [[دانشگاه پنسیلوانیا]] مشغول به تدریس در مقطع دکترا و پسا دکترا بود. رشته‌های تدریس او در آمریکا شامل: ادبیات عرب، ادبیات فارسی، کلام، فقه و برخی علوم اسلامی بودند.
احمد مهدوی دامغانی از سال ۱۳۶۶ از ایران به آمریکا عزیمت کرد و تا پایان عمر در آنجا ماند. با وجود مهاجرت او به آمریکا ولی هیچگاه ارتباط خود را با ایران قطع ننمود و در بسیاری از مجلات ایران می‌نوشت.<ref name=":02">{{پک/بن|بی۱|ک=بی‌بی‌سی فارسی|ف=احمد مهدوی‌ دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت}}</ref> او در آنجا، در دانشگاه هاروارد و دانشگاه پنسیلوانیا مشغول به تدریس در مقطع دکترا و پسا دکترا بود. رشته‌های تدریس او در آمریکا شامل: [[ادبیات عرب]]، ادبیات فارسی، [[علم کلام|کلام]]، [[فقه]] و برخی [[علوم اسلامی]] بودند.<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده می‌شود}}</ref> نزدیکان [[سید محمد خاتمی]] گفته‌اند که او بارها برای بازگشت احمد مهدوی دامغانی با [[سید علی خامنه‌ای]] صحبت کرد. اما خامنه‌ای همیشه مخالفت می‌کرد. این اظهارات بعدا توسط دفتر خامنه‌ای تکذیب شد.<ref>{{پک/بن|بی۲|ک=بی‌بی‌سی فارسی|ف=رفتگان در تبعید؛ موج سواری حکومت با مرگ نویسندگان}}</ref> دامغانی با وجود عدم حضور در ایران، از سال ۱۳۹۲ عضو شورای عالی علمی [[مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی|دایرةالمعارف بزرگ اسلامی]] بود و با این نهاد علمی همکاری داشت.<ref>{{پک/بن|بزرگ|ک=مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی|ف=احمد مهدوی دامغانی}}</ref>


نزدیکان [[سید محمد خاتمی|محمد خاتمی]] گفته‌اند که او بارها برای بازگشت احمد مهدوی دامغانی با [[سید علی خامنه‌ای|علی خامنه‌ای]] صحبت کرد. اما خامنه‌ای همیشه مخالفت می‌کرد.
== درگذشت ==
مهدوی دامغانی در جمعه ۲۷ خرداد ۱۴۰۱ در بیمارستانی در فیلادلفیا، [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]] درگذشت.<ref>{{پک/بن|بی۲|ک=بی‌بی‌سی فارسی|ف=رفتگان در تبعید؛ موج سواری حکومت با مرگ نویسندگان}}</ref> پیکر وی بامداد یکشنبه ۵ تیر ۱۴۰۱ به ایران وارد و دوشنبه ۶ تیر ۱۴۰۱ در حرم امام رضا تشییع و پس از اقامه نماز [[مصطفی اشرفی شاهرودی]] در [[رواق دارالحجه|دارالحجة]] [[حرم امام رضا]] به خاک سپرده شد.<ref>{{پک/بن|تسنیم۵|ک=خبرگزاری تسنیم|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی در حرم مطهر رضوی تشییع شد}}</ref>


== درگذشت ==
پس از درگذشت او، افراد بسیاری درگذشتش را تسلیت گفتند. از این میان می‌توان به [[سید علی سیستانی]]،<ref>{{پک/بن|شفق۲|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیام تسلیت حضرت آیت الله سیستانی در پی درگذشت دکتر مهدوی دامغانی}}</ref><ref>{{پک|هیئت تحریریه|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=پیام‌های تسلیت و همدردی به مناسبت رحلت دکتر احمد مهدوی دامغانی|ص=۳-۱۰}}</ref> [[محمدجواد علوی بروجردی]]،<ref>{{پک/بن|شفق۱۰|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=آیت الله علوی بروجردی: مرحوم مهدوی دامغانی بحق پشتوانه استوار برای شیعیان آمریکا و مرجعی گرانبها برای اهل فضل بود}}</ref> [[علی کریمی جهرمی]]،<ref>{{پک/بن|ایسنا۱|ک=خبرگزاری ایسنا|ف=پیام تسلیت آیت الله کریمی جهرمی درپی درگذشت دکتر مهدوی دامغانی}}</ref> [[سید ابراهیم رئیسی]]،<ref>{{پک|هیئت تحریریه|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=پیام‌های تسلیت و همدردی به مناسبت رحلت دکتر احمد مهدوی دامغانی|ص=۳-۱۰}}</ref> [[سید محمد خاتمی]]،<ref>{{پک/بن|شفق۳|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیام تسلیت سید محمد خاتمی در پی درگذشت دکتر مهدوی دامغانی}}</ref> [[احمد مروی]]،<ref>{{پک/بن|شفق۷|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=حجت‌الاسلام و المسلمین مروی در پیامی درگذشت استاد مهدوی دامغانی را تسلیت گفت}}</ref><ref>{{پک|هیئت تحریریه|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=پیام‌های تسلیت و همدردی به مناسبت رحلت دکتر احمد مهدوی دامغانی|ص=۳-۱۰}}</ref> [[محمدجواد ظریف]]،<ref>{{پک/بن|شفق۹|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=ظریف در پیامی درگذشت دکتر مهدوی دامغانی را تسلیت گفت}}</ref> [[حسن روحانی]]،<ref>{{پک/بن|ایسنا۲|ک=خبرگزاری ایسنا|ف=پیام تسلیت حسن روحانی درپی درگذشت مرحوم مهدوی دامغانی}}</ref> [[حسین امیرعبدالهیان]]،<ref>{{پک/بن|شفق۸|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=امیرعبداللهیان درگذشت دکتر مهدوی دامغانی را تسلیت گفت}}</ref> [[علی‌اکبر ولایتی]]<ref>{{پک/بن|شفق۵|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=ولایتی در پی درگذشت احمد مهدوی دامغانی تسلیت گفت}}</ref> و دفاتر [[لطف‌الله صافی گلپایگانی]]<ref>{{پک|هیئت تحریریه|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=پیام‌های تسلیت و همدردی به مناسبت رحلت دکتر احمد مهدوی دامغانی|ص=۳-۱۰}}</ref><ref>{{پک/بن|شفق۴|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیام تسلیت دفتر مرحوم آیت الله صافی گلپایگانی درپی درگذشت مهدوی دامغانی}}</ref> و [[حسینعلی منتظری]] اشاره کرد.<ref>{{پک/بن|شفق۶|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیام بیت آیت الله منتظری در پی درگذشت احمد مهدوی دامغانی}}</ref> [[مرکز اسلامی و فرهنگی شمال کالیفرنیا]] نیز در پیامی، درگذشت او را تسلیت گفت.<ref>{{پک|هیئت تحریریه|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=پیام‌های تسلیت و همدردی به مناسبت رحلت دکتر احمد مهدوی دامغانی|ص=۳-۱۰}}</ref>
مهدوی جمعه ۲۷ خرداد ۱۴۰۱ پس از چند روز بستری در بیمارستان پن [[فیلادلفیا]]، [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]] درگذشت. پیکر وی بامداد یکشنبه ۵ تیر ۱۴۰۱ به ایران وارد و دوشنبه ۶ تیر ۱۴۰۱ در حرم رضوی تشییع و پس از اقامه نماز مصطفی اشرفی شاهرودی در دارالحجة حرم رضوی به خاک سپرده شد.


== آثار ==
== آثار ==
احمد مهدوی دامغانی دارای قلمی شیوا و بسیار رسا بود. چندان که کسانی چون سید علی حسینی سیستانی متون او را بهترین منشات معاصر می‌داند. از همین روی مجلات متعدد علمی و اجتماعی مانند مجله‌های [[یغما]]، [[کلک]]، [[گلچرخ]]، [[ایران‌نامه]]، [[ایران‌شناسی (مجله)|ایران‌شناسی]]، ره‌آورد و گلستان در صدد چاپ مقاله‌های او بودند. از مشهورترین مقاله‌های او مآخذ ابیات عربی [[کلیله و دمنه]] و مآخذ ابیات عربی [[مرزبان‌نامه]] است.
مجلات متعدد علمی و اجتماعی مانند مجله‌های [[یغما]]، بخارا، [[کلک]]، [[ایران‌نامه]]، [[ایران‌شناسی (مجله)|ایران‌شناسی]]،<ref>{{پک/بن|بی۱|ک=بی‌بی‌سی فارسی|ف=احمد مهدوی‌ دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت}}</ref> [[گلچرخ]]، ره‌آورد و گلستان در صدد چاپ مقاله‌های او بودند.<ref>{{پک|فاضل بیرجندی|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=احمد مهدوی دامغانی و میراث او|ص=۳۳-۳۴}}</ref> از او چند مجموعه مقاله با نام‌های «حاصل اوقات»، «مقالاتی در حدیث دیگران»، «یاد یاران و قطره‌های باران»، «یاد عزیزان در برگریزان» و «در برف پیری» منتشر شده است. بیشتر این مجموعه مقالات به اهتمام علی محمّد سجّادی و سعید واعظ آماده نشر شده‌اند.<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده می‌شود}}</ref>


=== نوشته‌ها ===
=== تالیفی ===
* از علی آموز اخلاص عمل (تهران، تیر، ۱۳۷۹)
از احمد مهدوی دامغانی، آثار تألیفی متعددی منتشر شده است که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
* رساله دربارهٔ خضر (تهران، کتاب مرجع، ۱۳۸۹)
* ''از علی آموز اخلاص عمل<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده می‌شود}}</ref>''
* شاهدخت والاتبار شهربانو (تهران، دعا، ۱۳۸۹)
* ''رساله دربارهٔ خضر<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده می‌شود}}</ref>''
* در باغ روشنایی (تهران، سخن، ۱۳۸۲)
* ''شاهدخت والاتبار شهربانو<ref name=":03">{{پک/بن|بی۱|ک=بی‌بی‌سی فارسی|ف=احمد مهدوی‌ دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت}}</ref><ref>{{پک|فاضل بیرجندی|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=احمد مهدوی دامغانی و میراث او|ص=۳۵}}</ref>''
* گزیده‌ای از شعر سعدی به زبان عربی و برگردان به نثر فارسی (کویت، منشورات البابطین، ۲۰۰۰ م)
* ''در باغ روشنایی، گزیده حقیقت‌الحقیقه<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده می‌شود}}</ref>''
* ''گزیده‌ای از شعر سعدی به زبان عربی و برگردان به نثر فارسی<ref name=":04">{{پک/بن|بی۱|ک=بی‌بی‌سی فارسی|ف=احمد مهدوی‌ دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت}}</ref>''
* ''مآخذ ابیات عربی کلیله و دمنه<ref name=":05">{{پک/بن|بی۱|ک=بی‌بی‌سی فارسی|ف=احمد مهدوی‌ دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت}}</ref><ref>{{پک|فاضل بیرجندی|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=احمد مهدوی دامغانی و میراث او|ص=۳۵}}</ref>''
* ''مآخذ ابیات عربی مرزبان‌نامه<ref name=":06">{{پک/بن|بی۱|ک=بی‌بی‌سی فارسی|ف=احمد مهدوی‌ دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت}}</ref><ref>{{پک|فاضل بیرجندی|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=احمد مهدوی دامغانی و میراث او|ص=۳۵}}</ref>''


=== کتب تحقیقی ===
=== تصحیح و ویرایش ===
* کشف الحقائق نَسَفی _ تحقیق و تحشیه (تهران، علمی فرهنگی، ۱۳۵۹)
دامغانی علاوه بر تالیف، به تحقیق و تصحیح آثار گذشتگان نیز اهتمام داشته است. از جمله آثار او در این دسته می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
* المَجدی فی أنساب الطّالبیّین _ تحقیق (قم، مکتبة آیةاللّٰه العظمیٰ مرعشی نجفی، ۱۳۶۸)
* ''کشف الحقائق نَسَفی<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده می‌شود}}</ref><ref>{{پک|ذوالفقاری|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=حضرت استاد احمد مهدوی دامغانی، گنج زری بود در این خاکدامن|ص=۲۰۱}}</ref>''
* نَسمةالسَّحر بذکر من تشیَّع و شعر _ تصحیح، تحقیق (تهران، وزارت خارجه، ۱۳۸۴)
* ''المَجدی فی أنساب الطّالبیّین<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده می‌شود}}</ref><ref>{{پک|ذوالفقاری|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=حضرت استاد احمد مهدوی دامغانی، گنج زری بود در این خاکدامن|ص=۲۰۱}}</ref>''
* دیوان خازن (عبداللّٰه بن احمد خازن) تصحیح و تحقیق (تهران. میراث مکتوب، ۱۳۹۴)
* ''نَسمةالسَّحر بذکر من تشیَّع و شعر<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده می‌شود}}</ref><ref>{{پک|فاضل بیرجندی|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=احمد مهدوی دامغانی و میراث او|ص=۳۵}}</ref>''
* الوحشیات (ابوتمام) تصحیح (تهران، میراث مکتوب، ۱۳۹۰)
* ''دیوان خازن (عبداللّٰه بن احمد خازن)<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده می‌شود}}</ref><ref>{{پک|ذوالفقاری|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=حضرت استاد احمد مهدوی دامغانی، گنج زری بود در این خاکدامن|ص=۲۰۱}}</ref>''
* ''الوحشیات (ابوتمام)<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده می‌شود}}</ref><ref>{{پک|ذوالفقاری|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=حضرت استاد احمد مهدوی دامغانی، گنج زری بود در این خاکدامن|ص=۲۰۱}}</ref>''


== آثار در مورد وی ==
== بزرگداشت‌ها و یادبودها ==
* کتاب آیینه در برابر خورشید به کوشش سیدحسین حسینی نورزاد و سید محسن علوی زاده در اسفند ۱۳۹۹ توسط انتشارات نی که به دیدار و شناخت زندگی دکتر احمدمهدوی دامغانی اختصاص دارد، منتشر شد.
کتاب ''آیینه در برابر خورشید'' به کوشش سیدحسین حسینی نورزاد و سید محسن علوی زاده در اسفند ۱۳۹۹ توسط انتشارات نی که به دیدار و شناخت زندگی دکتر احمدمهدوی دامغانی اختصاص دارد، منتشر شد.‌ در این اثر، یک زندگی‌نامه مفصل از دامغانی به نقل از خود او در قالب چند مصاحبه نوشته شده است.<ref>{{پک|نجاتی|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=آیینه در برابر خورشید|ص=۴۳-۴۴}}</ref> کتاب «دکتر احمد مهدوی دامغانی و میراث ادبی و فرهنگی» اثر منصور رستگار فسایی، «سایه سرو» اثر میثم کرمی و «حاصل اوقات» اثر سید علیمحمد سجادی، از یادنامه‌هایی است که به زندگی و شخصیت مهدوی دامغانی پرداخته است. انتشارات دی گرویتر نیز کتابی با عنوان Essays in Islamic Philology, History, and Philosophy «اقیانوس تعلیم و تربیت» به مناسبت ۹۰ سالگی مهدوی دامغانی در برلین پایتخت آلمان چاپ کرده است.<ref>{{پک|ذوالفقاری|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=حضرت استاد احمد مهدوی دامغانی، گنج زری بود در این خاکدامن|ص=۲۰۵}}</ref> در مرداد ۱۴۰۱،‌ مراسم بزرگداشتی برای وی در ایران برگزار شد و در آن مراسم از کتاب «گلشن معنا» اثر دامغانی، پرده‌برداری شد.<ref>{{پک/بن|ایسنا|ک=خبرگزاری ایسنا|ف=مهدوی دامغانی به دانشگاه "هاروارد" اعتبار خاصی بخشید}}</ref>
*انتشارات دی گرویتر کتابی با عنوان Essays in Islamic Philology, History, and Philosophy «اقیانوس تعلیم و تربیت» به مناسبت ۹۰ سالگی پرفسور مهدوی دامغانی در برلین پایتخت آلمان چاپ کرده است.
* مؤسسه فطرس مدیا در سال ۱۳۹۸ ویدیویی از ارادت استاد به دیار خویش و آستان رضوی منتشر کرد که مورد توجه قرار گرفت.


== پانویس ==
== پانویس ==
خط ۱۰۴: خط ۱۰۸:


=== منابع ===
=== منابع ===
* {{یادکرد|نویسنده=|کتاب=حاصل اوقات، مجموعه مقالات دکتر احمد مهدوی دامغانی|کوشش=به‌اهتمام [[علی‌محمد سجادی]]|چاپ=|سال=بهار ۱۳۸۱|ناشر= سروش |شهر=تهران|شابک=964-435-739-6}}
'''مکتوب'''
* {{یادکرد کتاب|عنوان=آینه در برابر خورشید|سال=۱۳۹۹|پیوند=|نام=سید محسن|نام خانوادگی=علوی‌زاده|پیوند نویسنده=|ناشر=نشرنی|مکان=تهران|کوشش=بهمن کریمی|نام۲=سید حسین|نام خانوادگی۲=حسینی نورزاده|مترجم=}}
* {{یادکرد ژورنال|نام۱=رحمت‌الله|نام خانوادگی۱=نجاتی|دوره=|شماره=۷۱|صفحات=۴۳-۵۴|عنوان=آیینه در برابر خورشید دیدار و شناخت زندگی استاد دکتر احمد مهدوی دامغانی|تاریخ=۱۴۰۱|ژورنال=فرهنگ قومس|پیوند=https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1963010}}
* {{یادکرد ژورنال|نام۱=حسن|نام خانوادگی۱=طالبیان شریف|دوره=|شماره=۷۱|صفحات=۱۹-۲۲|عنوان=حیات علمی و معنوی دکتر احمد مهدوی دامغانی|تاریخ=۱۴۰۱|ژورنال=فرهنگ قومس|پیوند=https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1963002}}
* {{یادکرد ژورنال|نام۱=حسن|نام خانوادگی۱=ذوالفقاری|دوره=|شماره=۷۰|صفحات=۱۹۹-۲۰۶|عنوان=حضرت استاد احمد مهدوی دامغانی، گنج زری بود در این خاکدامن|تاریخ=۱۴۰۱|ژورنال=فرهنگ قومس|پیوند=https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1887338}}
* {{یادکرد ژورنال|نام۱=محمود|نام خانوادگی۱=فاضلی بیرجندی|دوره=|شماره=۷۱|صفحات=۳۳-۳۶|عنوان=احمد مهدوی دامغانی و میراث او|تاریخ=۱۴۰۱|ژورنال=فرهنگ قومس|پیوند=https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1963007}}
* {{یادکرد ژورنال|نام۱=|نام خانوادگی۱=هیئت تحریریه|دوره=|شماره=۷۱|صفحات=۳-۱۰|عنوان=پیام‌های تسلیت و همدردی به مناسبت رحلت دکتر احمد مهدوی دامغانی|تاریخ=۱۴۰۱|ژورنال=فرهنگ قومس|پیوند=https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1963000}}
'''آنلاین'''
* {{یادکرد وب|عنوان=«روایت مهدوی دامغانی از نقش آقای منتظری در محاکمه‌اش مورد مناقشه است»|نشانی=https://ensafnews.com/353206/%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D8%A2%D9%82%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B8%D8%B1/|تاریخ=۳۰ خرداد ۱۴۰۱|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|انصاف}}|نویسنده=انصاف‌نیوز|کد زبان=|وبگاه=ensafnews.com}}
* {{یادکرد وب|عنوان=احمد مهدوی‌ دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت|نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-61769679|تاریخ=۲۸ خرداد ۱۴۰۱|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|بی۱}}|نویسنده=بی‌بی‌سی فارسی|کد زبان=|وبگاه=bbc.com}}
* {{یادکرد وب|عنوان=رفتگان در تبعید؛ موج سواری حکومت با مرگ نویسندگان|نشانی=https://www.bbc.com/persian/articles/c2lgxlg389ko|تاریخ=۱۲ شهریور ۱۴۰۱|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|بی۲}}|نویسنده=بی‌بی‌سی فارسی|کد زبان=|وبگاه=bbc.com}}
* {{یادکرد وب|عنوان=آشنايى با كانون|نشانی=https://portal.notary.ir/content-page/7|تاریخ=|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|کانون}}|نویسنده=پایگاه کانون سردفتران و دفتریاران|کد زبان=|وبگاه=notary.ir|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20101009090539/http://notary.ir/documents/document/0/11632/portal.aspx|تاریخ بایگانی=۹ اکتبر ۲۰۱۰}}
* {{یادکرد وب|عنوان=روزهای سخت و سپری شده استاد مهدوی دامغانی|نشانی=https://www.khabaronline.ir/news/1643208/%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D8%AE%D8%AA-%D9%88-%D8%B3%D9%BE%D8%B1%DB%8C-%D8%B4%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%86%DB%8C|تاریخ=۳۰ خرداد ۱۴۰۱|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|صادق}}|نویسنده=خبرآنلاین|کد زبان=|وبگاه=khabaronline.ir}}
* {{یادکرد وب|عنوان=مهدوی دامغانی به دانشگاه "هاروارد" اعتبار خاصی بخشید|نشانی=https://www.isna.ir/news/1401050504342/%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%AE%D8%A7%D8%B5%DB%8C-%D8%A8%D8%AE%D8%B4%DB%8C%D8%AF|تاریخ=۵ مرداد ۱۴۰۱|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|ایسنا}}|نویسنده=خبرگزاری ایسنا|کد زبان=|وبگاه=isna.ir}}
* {{یادکرد وب|عنوان=پیام تسلیت آیت الله کریمی جهرمی درپی درگذشت دکتر مهدوی دامغانی|نشانی=https://www.isna.ir/news/1401032920031/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85-%D8%AA%D8%B3%D9%84%DB%8C%D8%AA-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85%DB%8C-%D8%AC%D9%87%D8%B1%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D9%BE%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA-%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%86%DB%8C|تاریخ=۲۹ خرداد ۱۴۰۱|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|ایسنا۱}}|نویسنده=خبرگزاری ایسنا|کد زبان=|وبگاه=isna.ir}}
* {{یادکرد وب|عنوان=پیام تسلیت حسن روحانی درپی درگذشت مرحوم مهدوی دامغانی|نشانی=https://www.isna.ir/news/1401032920662/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85-%D8%AA%D8%B3%D9%84%DB%8C%D8%AA-%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%AD%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D9%BE%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA-%D9%85%D8%B1%D8%AD%D9%88%D9%85-%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%86%DB%8C|تاریخ=۲۹ خرداد ۱۴۰۱|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|ایسنا۲}}|نویسنده=خبرگزاری ایسنا|کد زبان=|وبگاه=isna.ir}}
* {{یادکرد وب|عنوان=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی در حرم مطهر رضوی تشییع شد|نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1401/04/06/2735345/%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D8%B1-%D9%85%D8%B1%D8%AD%D9%88%D9%85-%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AD%D8%B1%D9%85-%D9%85%D8%B7%D9%87%D8%B1-%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C-%D8%AA%D8%B4%DB%8C%DB%8C%D8%B9-%D8%B4%D8%AF-%D8%AA%D8%B5%D9%88%DB%8C%D8%B1|تاریخ=۶ تیر ۱۴۰۱|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|تسنیم۵}}|نویسنده=خبرگزاری تسنیم|کد زبان=|وبگاه=tasnimnews.com}}
* {{یادکرد وب|عنوان=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده می‌شود|نشانی=https://fa.shafaqna.com/news/1397306/|تاریخ=۵ تیر ۱۴۰۱|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|شفق۱}}|نویسنده=خبرگزاری شفقنا|کد زبان=|وبگاه=shafaqna.com}}
* {{یادکرد وب|عنوان=پیام تسلیت حضرت آیت الله سیستانی در پی درگذشت دکتر مهدوی دامغانی|نشانی=https://fa.shafaqna.com/news/1392937/|تاریخ=۲۸ خرداد ۱۴۰۱|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|شفق۲}}|نویسنده=خبرگزاری شفقنا|کد زبان=|وبگاه=shafaqna.com}}
* {{یادکرد وب|عنوان=پیام تسلیت سید محمد خاتمی در پی درگذشت دکتر مهدوی دامغانی|نشانی=https://fa.shafaqna.com/news/1392690/|تاریخ=۲۸ خرداد ۱۴۰۱|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|شفق۳}}|نویسنده=خبرگزاری شفقنا|کد زبان=|وبگاه=shafaqna.com}}
* {{یادکرد وب|عنوان=پیام تسلیت دفتر مرحوم آیت الله صافی گلپایگانی درپی درگذشت مهدوی دامغانی|نشانی=https://fa.shafaqna.com/news/1392447/|تاریخ=۲۷ خرداد ۱۴۰۱|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|شفق۴}}|نویسنده=خبرگزاری شفقنا|کد زبان=|وبگاه=shafaqna.com}}
* {{یادکرد وب|عنوان=ولایتی در پی درگذشت احمد مهدوی دامغانی تسلیت گفت|نشانی=https://fa.shafaqna.com/news/1393105/|تاریخ=۲۸ خرداد ۱۴۰۱|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|شفق۵}}|نویسنده=خبرگزاری شفقنا|کد زبان=|وبگاه=shafaqna.com}}
* {{یادکرد وب|عنوان=پیام بیت آیت الله منتظری در پی درگذشت احمد مهدوی دامغانی|نشانی=https://fa.shafaqna.com/news/1393368/|تاریخ=۲۹ خرداد ۱۴۰۱|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|شفق۶}}|نویسنده=خبرگزاری شفقنا|کد زبان=|وبگاه=shafaqna.com}}
* {{یادکرد وب|عنوان=حجت‌الاسلام و المسلمین مروی در پیامی درگذشت استاد مهدوی دامغانی را تسلیت گفت|نشانی=https://fa.shafaqna.com/news/1393294/|تاریخ=۲۹ خرداد ۱۴۰۱|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|شفق۷}}|نویسنده=خبرگزاری شفقنا|کد زبان=|وبگاه=shafaqna.com}}
* {{یادکرد وب|عنوان=امیرعبداللهیان درگذشت دکتر مهدوی دامغانی را تسلیت گفت|نشانی=https://fa.shafaqna.com/news/1392916/|تاریخ=۲۸ خرداد ۱۴۰۱|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|شفق۸}}|نویسنده=خبرگزاری شفقنا|کد زبان=|وبگاه=shafaqna.com}}
* {{یادکرد وب|عنوان=ظریف در پیامی درگذشت دکتر مهدوی دامغانی را تسلیت گفت|نشانی=https://fa.shafaqna.com/news/1392712/|تاریخ=۲۸ خرداد ۱۴۰۱|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|شفق۹}}|نویسنده=خبرگزاری شفقنا|کد زبان=|وبگاه=shafaqna.com}}
* {{یادکرد وب|عنوان=آیت الله علوی بروجردی: مرحوم مهدوی دامغانی بحق پشتوانه استوار برای شیعیان آمریکا و مرجعی گرانبها برای اهل فضل بود|نشانی=https://fa.shafaqna.com/news/1393092/|تاریخ=۲۸ خرداد ۱۴۰۱|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|شفق۱۰}}|نویسنده=خبرگزاری شفقنا|کد زبان=|وبگاه=shafaqna.com}}
* {{یادکرد وب|عنوان=مهدوی دامغانی؛ ادیب و فقیه و استادی که در دادگاه انقلاب محاکمه شد|نشانی=https://www.asriran.com/fa/amp/news/844859|تاریخ=۲۸ خرداد ۱۴۰۱|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|عصر۱}}|نویسنده=خبرگزاری عصرایران|کد زبان=|وبگاه=asriran.com}}
* {{یادکرد وب|عنوان=استجازه؛‌ اجازات ادبی و روایی احمد مهدوی دامغانی|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/5550538/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B2%D9%87-%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C-%D9%88-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%86%DB%8C|تاریخ=۸ مرداد ۱۴۰۱|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|مهر}}|نویسنده=خبرگزاری مهر|کد زبان=|وبگاه=mehrnews.com}}
* {{یادکرد وب|عنوان=احمد مهدوی دامغانی|نشانی=http://cgie.org.ir/fa/author/222006/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%86%DB%8C|تاریخ=|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|بزرگ}}|نویسنده=مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی|کد زبان=|وبگاه=cgie.org.ir}}
 
{{درجه‌بندی|نیازمند پیوند=خیر|نیازمند رده=خیر|نیازمند جعبه اطلاعات=خیر|نیازمند تصویر=خیر|نیازمند استانداردسازی=خیر|نیازمند ویراستاری=خیر|مقابله نشده با دانشنامه‌ها=خیر|تاریخ خوبیدگی=|تاریخ برگزیدگی=|توضیحات=}}


{{داده‌های کتابخانه‌ای}}
{{داده‌های کتابخانه‌ای}}
خط ۱۱۵: خط ۱۵۰:
[[رده:اسلام‌شناسان اهل ایران]]
[[رده:اسلام‌شناسان اهل ایران]]
[[رده:اهالی مشهد]]
[[رده:اهالی مشهد]]
[[رده:خاک‌سپاری‌ها در حرم امام رضا]]
[[رده:مدفونان در حرم امام رضا]]
[[رده:خاورشناسان]]
[[رده:خاورشناسان]]
[[رده:دانش‌آموختگان دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران]]
[[رده:دانش‌آموختگان دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۴ مارس ۲۰۲۵، ساعت ۱۶:۰۶

احمد مهدوی دامغانی
مهدوی دامغانی در فیلادلفیا، ۱۳۹۶
متولد۱۳ شهریور ۱۳۰۵
مشهد، ایران
وفات۲۷ خرداد ۱۴۰۱ (۹۵ سال)
فیلادلفیا، پنسیلوانیا، ایالات متحده آمریکا
ملیتایرانی
شهروندیایران
تحصیلاتاجتهاد، دکتری ادبیات فارسی و عربی
محل تحصیلحوزه علمیه خراسان
دانشگاه تهران
حرفهاستاد دانشگاه، مجتهد
شناخته‌شده براینویسنده، پژوهشگر، استاد دانشگاه، رئیس کانون سردفتران و دفتریاران
همسر(ها)عصمت سعیدی
تاجماه آصفی شیرازی
فرزندانمرتضی، زهرا و فریده مهدوی دامغانی
والدینعلامه محمدکاظم مهدوی دامغانی
خویشاوندانمحمود مهدوی دامغانی

احمد مهدوی دامغانی (۱۳ شهریور ۱۳۰۵ – ۲۷ خرداد ۱۴۰۱) متکلم، مجتهد، نویسنده، و پژوهشگر ایرانی، کارشناس ادبیات فارسی و عرب، و استاد پیشین دانشگاه تهران و دانشگاه هاروارد بود.

احمد فرزند محمدکاظم مهدوی دامغانی، از عالمان دینی مشهد، در ۱۳۰۵ در محله نوغان مشهد متولد شد. او تحصیلات دینی خود را در حوزه علمیه مشهد ادامه داد و از استادان نامداری مانند میرزا مهدی اصفهانی و بدیع‌الزمان فروزانفر بهره برد. دامغانی در دانشگاه تهران مدارج لیسانس، فوق‌لیسانس و دکترا را در الهیات کسب کرد و پس از تدریس در دانشگاه مادرید، به عنوان رئیس کانون سردفتران اسناد رسمی ایران منصوب شد.

پس از انقلاب ۱۳۵۷، احمد مهدوی دامغانی به اتهام همکاری با حکومت پهلوی بازداشت و به زندان اوین منتقل شد اما پس از چهار ماه با تلاش شخصیت‌های فرهنگی آزاد شد. او در ۱۳۶۶ به آمریکا مهاجرت کرد و در دانشگاه‌های هاروارد و پنسیلوانیا به تدریس علوم اسلامی و ادبیات پرداخت. با این حال، ارتباط خود را با ایران حفظ کرده و عضو شورای عالی علمی دایرةالمعارف بزرگ اسلامی بود.

دامغانی در ۱۴۰۱ در فیلادلفیا درگذشت و پیکرش در حرم امام رضا دفن شد. او آثاری چون از علی آموز اخلاص عمل، رساله دربارهٔ خضر، و در باغ روشنایی را تألیف و مقالات متعددی در مجلات علمی منتشر کرد. مقالات او در مجموعه‌هایی مانند حاصل اوقات و یاد عزیزان در برگریزان گردآوری شده‌اند.

نام و نسب

نام او را احمد مهدوی دامغانی گزارش کرده‌اند. او تا دوران کودکی، تنها به دامغانی شناخته می‌شد و بعدها پدرش عنوان مهدوی را به عنوان نام خانوادگی برگزید.[۱] وی فرزند محمدکاظم مهدوی دامغانی، یکی از عالمان دینی و مراجع تقلید در شهر مشهد و حوزه علمیه خراسان است.[۲] پدر او که اصالتی دامغانی داشت، به مشهد عزیمت کرد و تحصیل نمود و از عالمان متعددی اجازه اجتهاد و اجازه روایت داشت.[۳]‌‌ بزرگانی چون سید علی سیستانی، حسین وحید خراسانی، محمدتقی شریعتی، محمد واعظ‌زاده خراسانی و حسنعلی مروارید از شاگردان او بودند.[۴]

زندگی

احمد مهدوی دامغانی در ۱۳ شهریور ۱۳۰۵ در محله نوغان شهر مشهد و در خانواده‌ای اهل علم دیده به جهان گشود.[۵][۶][۷] او علوم دینی را در مشهد فراگرفت. از استادان او در حوزه علمیه می‌توان به پدرش محمد کاظم مهدوی دامغانی، میرزا مهدی اصفهانی، محمدرضا خدایی دامغانی، محمدرضا خانرودی ترابی، محمدعلی مدرسی خیابانی، محمدتقی آملی، محمد روحانی، میرزا مهدی آشتیانی و اکبر داناسرشت اشاره کرد. او همچنین نزد بدیع‌الزمان فروزانفر و محمدتقی نیشابوری نیز ادبیات را آموخت. از هم دوره‌های مهدوی در حوزه علمیّه مشهد، می‌توان به: محمدجعفر جعفری لنگرودی، کاظم مدیرشانه چی، محمد واعظزاده، عبدالجواد فلاطوری، سید جعفر سیدان، سید علی سیستانی، اشاره کرد.[۸] احمد مهدوی دامغانی از حائری سمنانی، سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی،‌[۹] عبدالحمید بدیع‌الزمانی و سید کریم امیری فیروزکوهی اجازه نقل روایت داشته است.[۱۰]

احمد مهدوی دامغانی در سال ۱۳۲۷ در دانشگاه تهران،‌ اولین مدرک لیسانس خود را در رشته الهیات کسب کرد.[۱۱] دامغانی موفق شد تا در دانشگاه تهران،‌ مقاطع لیسانس، فوق‌لیسانس و دکترای خود را بگذراند و در همان دانشگاه شروع به تدریس نماید. او بعدا به دانشگاه مادرید در اسپانیا رفته و برای مدت کوتاهی به تدریس فقه و ادبیات فارسی و عربی مشغول شد. او که پیش از عزیمت به اسپانیا مدتی را به عنوان سردفتردار اسناد رسمی در تهران مشغول بود، پس از بازگشت به ایران[۱۲][۱۳] و از سال ۱۳۵۴ رئیس کانون سردفتران اسناد رسمی ایران شد.[۱۴][۱۵]

احمد مهدوی دامغانی، به زبان فرانسه مسلط است و پژوهش و مطالعات وسیعی در زمینه فیلم‌شناسی و رمان‌شناسی داشته است.[۱۶] فریده، دختر احمد مهدوی دامغانی، از نویسندگان به‌نام ایرانی است.[۱۷] دو فرزند دیگر دامغانی، زهرا و ناصر نام دارند.[۱۸]

پس از انقلاب و محاکمه

احمد مهدوی دامغانی مدتی پس از انقلاب ۱۳۵۷ به اتهام «تبلیغ اسلام آریامهری در دانشگاه مادرید و دعوت نکردن سردفتران به اعتصاب و همکاری با رژیم پهلوی در زمان انقلاب» بازداشت و محاکمه شد. رئیس دادگاه وی محمد محمدی گیلانی بود و اسدالله لاجوردی در آن جلسات حضور داشت. مهدوی دامغانی در دفاع از خود گفته بود به عنوان رئیس کانون سردفتران اختیاری برای دستور به آنها برای اعتصاب نداشته است. او تنظیم اسنادی برای محمدرضا پهلوی و فرح دیبا و برگزاری جشن تولد شاه را پذیرفت اما عرض اخلاص به شاه را رد کرد. به گفته دامغانی، حسینعلی منتظری به جهت برخی گفته‌های دامغانی بر علیه او در پاییز ۱۳۵۸، مورد غضب منتظری قرار گرفته بود و از همین رو در روند محاکمه او دخالت می‌کرد. در این دادگاه نیز به نوار ضبط شده همان جلسه که به منتظری انتقادهایی مطرح شده بود، استناد شده است.[۱۹][۲۰] بعدها، نزدیکان حسینعلی منتظری هرگونه ارتباط منتظری با پرونده محکومیت دامغانی را تکذیب کردند.[۲۱]

تصویری از احمد مهدوی دامغانی در کنار دخترش فریده

در نهایت دامغانی در پی این محاکمه به زندان اوین تهران فرستاده شد ولی کمی بعد با تلاش شماری از اهل فرهنگ و ادب ایران و برخی از مراجع مدتی پس از محاکمه از زندان آزاد شد.[۲۲][۲۳] دامغانی بیش از چهار ماه را در زندان اوین گذراند.[۲۴] گفته می‌شد تا سال‌ها بعد از آزادی دامغانی، خانه او همچنان در مصادره انقلاب بود و بعدها با پیگیری‌های سید محمد خاتمی به او بازگردانده شد.[۲۵]

خروج از ایران

احمد مهدوی دامغانی از سال ۱۳۶۶ از ایران به آمریکا عزیمت کرد و تا پایان عمر در آنجا ماند. با وجود مهاجرت او به آمریکا ولی هیچگاه ارتباط خود را با ایران قطع ننمود و در بسیاری از مجلات ایران می‌نوشت.[۲۶] او در آنجا، در دانشگاه هاروارد و دانشگاه پنسیلوانیا مشغول به تدریس در مقطع دکترا و پسا دکترا بود. رشته‌های تدریس او در آمریکا شامل: ادبیات عرب، ادبیات فارسی، کلام، فقه و برخی علوم اسلامی بودند.[۲۷] نزدیکان سید محمد خاتمی گفته‌اند که او بارها برای بازگشت احمد مهدوی دامغانی با سید علی خامنه‌ای صحبت کرد. اما خامنه‌ای همیشه مخالفت می‌کرد. این اظهارات بعدا توسط دفتر خامنه‌ای تکذیب شد.[۲۸] دامغانی با وجود عدم حضور در ایران، از سال ۱۳۹۲ عضو شورای عالی علمی دایرةالمعارف بزرگ اسلامی بود و با این نهاد علمی همکاری داشت.[۲۹]

درگذشت

مهدوی دامغانی در جمعه ۲۷ خرداد ۱۴۰۱ در بیمارستانی در فیلادلفیا، آمریکا درگذشت.[۳۰] پیکر وی بامداد یکشنبه ۵ تیر ۱۴۰۱ به ایران وارد و دوشنبه ۶ تیر ۱۴۰۱ در حرم امام رضا تشییع و پس از اقامه نماز مصطفی اشرفی شاهرودی در دارالحجة حرم امام رضا به خاک سپرده شد.[۳۱]

پس از درگذشت او، افراد بسیاری درگذشتش را تسلیت گفتند. از این میان می‌توان به سید علی سیستانی،[۳۲][۳۳] محمدجواد علوی بروجردی،[۳۴] علی کریمی جهرمی،[۳۵] سید ابراهیم رئیسی،[۳۶] سید محمد خاتمی،[۳۷] احمد مروی،[۳۸][۳۹] محمدجواد ظریف،[۴۰] حسن روحانی،[۴۱] حسین امیرعبدالهیان،[۴۲] علی‌اکبر ولایتی[۴۳] و دفاتر لطف‌الله صافی گلپایگانی[۴۴][۴۵] و حسینعلی منتظری اشاره کرد.[۴۶] مرکز اسلامی و فرهنگی شمال کالیفرنیا نیز در پیامی، درگذشت او را تسلیت گفت.[۴۷]

آثار

مجلات متعدد علمی و اجتماعی مانند مجله‌های یغما، بخارا، کلک، ایران‌نامه، ایران‌شناسی،[۴۸] گلچرخ، ره‌آورد و گلستان در صدد چاپ مقاله‌های او بودند.[۴۹] از او چند مجموعه مقاله با نام‌های «حاصل اوقات»، «مقالاتی در حدیث دیگران»، «یاد یاران و قطره‌های باران»، «یاد عزیزان در برگریزان» و «در برف پیری» منتشر شده است. بیشتر این مجموعه مقالات به اهتمام علی محمّد سجّادی و سعید واعظ آماده نشر شده‌اند.[۵۰]

تالیفی

از احمد مهدوی دامغانی، آثار تألیفی متعددی منتشر شده است که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • از علی آموز اخلاص عمل[۵۱]
  • رساله دربارهٔ خضر[۵۲]
  • شاهدخت والاتبار شهربانو[۵۳][۵۴]
  • در باغ روشنایی، گزیده حقیقت‌الحقیقه[۵۵]
  • گزیده‌ای از شعر سعدی به زبان عربی و برگردان به نثر فارسی[۵۶]
  • مآخذ ابیات عربی کلیله و دمنه[۵۷][۵۸]
  • مآخذ ابیات عربی مرزبان‌نامه[۵۹][۶۰]

تصحیح و ویرایش

دامغانی علاوه بر تالیف، به تحقیق و تصحیح آثار گذشتگان نیز اهتمام داشته است. از جمله آثار او در این دسته می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • کشف الحقائق نَسَفی[۶۱][۶۲]
  • المَجدی فی أنساب الطّالبیّین[۶۳][۶۴]
  • نَسمةالسَّحر بذکر من تشیَّع و شعر[۶۵][۶۶]
  • دیوان خازن (عبداللّٰه بن احمد خازن)[۶۷][۶۸]
  • الوحشیات (ابوتمام)[۶۹][۷۰]

بزرگداشت‌ها و یادبودها

کتاب آیینه در برابر خورشید به کوشش سیدحسین حسینی نورزاد و سید محسن علوی زاده در اسفند ۱۳۹۹ توسط انتشارات نی که به دیدار و شناخت زندگی دکتر احمدمهدوی دامغانی اختصاص دارد، منتشر شد.‌ در این اثر، یک زندگی‌نامه مفصل از دامغانی به نقل از خود او در قالب چند مصاحبه نوشته شده است.[۷۱] کتاب «دکتر احمد مهدوی دامغانی و میراث ادبی و فرهنگی» اثر منصور رستگار فسایی، «سایه سرو» اثر میثم کرمی و «حاصل اوقات» اثر سید علیمحمد سجادی، از یادنامه‌هایی است که به زندگی و شخصیت مهدوی دامغانی پرداخته است. انتشارات دی گرویتر نیز کتابی با عنوان Essays in Islamic Philology, History, and Philosophy «اقیانوس تعلیم و تربیت» به مناسبت ۹۰ سالگی مهدوی دامغانی در برلین پایتخت آلمان چاپ کرده است.[۷۲] در مرداد ۱۴۰۱،‌ مراسم بزرگداشتی برای وی در ایران برگزار شد و در آن مراسم از کتاب «گلشن معنا» اثر دامغانی، پرده‌برداری شد.[۷۳]

پانویس

ارجاعات

  1. ذوالفقاری، «حضرت استاد احمد مهدوی دامغانی، گنج زری بود در این خاکدامن»، فرهنگ قومس، ۲۰۳.
  2. «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده می‌شود»، خبرگزاری شفقنا.
  3. نجاتی، «آیینه در برابر خورشید»، فرهنگ قومس، ۴۷.
  4. طالبیان شریف، «حیات علمی و معنوی دکتر احمد مهدوی دامغانی»، فرهنگ قومس، ۲۱.
  5. «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده می‌شود»، خبرگزاری شفقنا.
  6. علوی‌زاده و حسینی نورزاده، آینه‌داران آفتاب، ۲۰.
  7. طالبیان شریف، «حیات علمی و معنوی دکتر احمد مهدوی دامغانی»، فرهنگ قومس، ۲۱.
  8. ذوالفقاری، «حضرت استاد احمد مهدوی دامغانی، گنج زری بود در این خاکدامن»، فرهنگ قومس، ۲۰۴.
  9. فاضل بیرجندی، «احمد مهدوی دامغانی و میراث او»، فرهنگ قومس، ۳۳-۳۴.
  10. «استجازه؛‌ اجازات ادبی و روایی احمد مهدوی دامغانی»، خبرگزاری مهر.
  11. «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده می‌شود»، خبرگزاری شفقنا.
  12. «احمد مهدوی‌ دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت»، بی‌بی‌سی فارسی.
  13. فاضل بیرجندی، «احمد مهدوی دامغانی و میراث او»، فرهنگ قومس، ۳۳-۳۴.
  14. «آشنایى با کانون»، پایگاه کانون سردفتران و دفتریاران.
  15. فاضل بیرجندی، «احمد مهدوی دامغانی و میراث او»، فرهنگ قومس، ۳۳-۳۴.
  16. علوی‌زاده و حسینی نورزاده، آینه‌داران آفتاب، ۱۰.
  17. نجاتی، «آیینه در برابر خورشید»، فرهنگ قومس، ۴۹.
  18. «روزهای سخت و سپری شده استاد مهدوی دامغانی»، خبرآنلاین.
  19. «احمد مهدوی‌ دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت»، بی‌بی‌سی فارسی.
  20. «مهدوی دامغانی؛ ادیب و فقیه و استادی که در دادگاه انقلاب محاکمه شد»، خبرگزاری عصرایران.
  21. ««روایت مهدوی دامغانی از نقش آقای منتظری در محاکمه‌اش مورد مناقشه است»»، انصاف‌نیوز.
  22. «احمد مهدوی‌ دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت»، بی‌بی‌سی فارسی.
  23. «مهدوی دامغانی؛ ادیب و فقیه و استادی که در دادگاه انقلاب محاکمه شد»، خبرگزاری عصرایران.
  24. «مهدوی دامغانی؛ ادیب و فقیه و استادی که در دادگاه انقلاب محاکمه شد»، خبرگزاری عصرایران.
  25. «روزهای سخت و سپری شده استاد مهدوی دامغانی»، خبرآنلاین.
  26. «احمد مهدوی‌ دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت»، بی‌بی‌سی فارسی.
  27. «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده می‌شود»، خبرگزاری شفقنا.
  28. «رفتگان در تبعید؛ موج سواری حکومت با مرگ نویسندگان»، بی‌بی‌سی فارسی.
  29. «احمد مهدوی دامغانی»، مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی.
  30. «رفتگان در تبعید؛ موج سواری حکومت با مرگ نویسندگان»، بی‌بی‌سی فارسی.
  31. «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی در حرم مطهر رضوی تشییع شد»، خبرگزاری تسنیم.
  32. «پیام تسلیت حضرت آیت الله سیستانی در پی درگذشت دکتر مهدوی دامغانی»، خبرگزاری شفقنا.
  33. هیئت تحریریه، «پیام‌های تسلیت و همدردی به مناسبت رحلت دکتر احمد مهدوی دامغانی»، فرهنگ قومس، ۳-۱۰.
  34. «آیت الله علوی بروجردی: مرحوم مهدوی دامغانی بحق پشتوانه استوار برای شیعیان آمریکا و مرجعی گرانبها برای اهل فضل بود»، خبرگزاری شفقنا.
  35. «پیام تسلیت آیت الله کریمی جهرمی درپی درگذشت دکتر مهدوی دامغانی»، خبرگزاری ایسنا.
  36. هیئت تحریریه، «پیام‌های تسلیت و همدردی به مناسبت رحلت دکتر احمد مهدوی دامغانی»، فرهنگ قومس، ۳-۱۰.
  37. «پیام تسلیت سید محمد خاتمی در پی درگذشت دکتر مهدوی دامغانی»، خبرگزاری شفقنا.
  38. «حجت‌الاسلام و المسلمین مروی در پیامی درگذشت استاد مهدوی دامغانی را تسلیت گفت»، خبرگزاری شفقنا.
  39. هیئت تحریریه، «پیام‌های تسلیت و همدردی به مناسبت رحلت دکتر احمد مهدوی دامغانی»، فرهنگ قومس، ۳-۱۰.
  40. «ظریف در پیامی درگذشت دکتر مهدوی دامغانی را تسلیت گفت»، خبرگزاری شفقنا.
  41. «پیام تسلیت حسن روحانی درپی درگذشت مرحوم مهدوی دامغانی»، خبرگزاری ایسنا.
  42. «امیرعبداللهیان درگذشت دکتر مهدوی دامغانی را تسلیت گفت»، خبرگزاری شفقنا.
  43. «ولایتی در پی درگذشت احمد مهدوی دامغانی تسلیت گفت»، خبرگزاری شفقنا.
  44. هیئت تحریریه، «پیام‌های تسلیت و همدردی به مناسبت رحلت دکتر احمد مهدوی دامغانی»، فرهنگ قومس، ۳-۱۰.
  45. «پیام تسلیت دفتر مرحوم آیت الله صافی گلپایگانی درپی درگذشت مهدوی دامغانی»، خبرگزاری شفقنا.
  46. «پیام بیت آیت الله منتظری در پی درگذشت احمد مهدوی دامغانی»، خبرگزاری شفقنا.
  47. هیئت تحریریه، «پیام‌های تسلیت و همدردی به مناسبت رحلت دکتر احمد مهدوی دامغانی»، فرهنگ قومس، ۳-۱۰.
  48. «احمد مهدوی‌ دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت»، بی‌بی‌سی فارسی.
  49. فاضل بیرجندی، «احمد مهدوی دامغانی و میراث او»، فرهنگ قومس، ۳۳-۳۴.
  50. «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده می‌شود»، خبرگزاری شفقنا.
  51. «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده می‌شود»، خبرگزاری شفقنا.
  52. «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده می‌شود»، خبرگزاری شفقنا.
  53. «احمد مهدوی‌ دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت»، بی‌بی‌سی فارسی.
  54. فاضل بیرجندی، «احمد مهدوی دامغانی و میراث او»، فرهنگ قومس، ۳۵.
  55. «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده می‌شود»، خبرگزاری شفقنا.
  56. «احمد مهدوی‌ دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت»، بی‌بی‌سی فارسی.
  57. «احمد مهدوی‌ دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت»، بی‌بی‌سی فارسی.
  58. فاضل بیرجندی، «احمد مهدوی دامغانی و میراث او»، فرهنگ قومس، ۳۵.
  59. «احمد مهدوی‌ دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت»، بی‌بی‌سی فارسی.
  60. فاضل بیرجندی، «احمد مهدوی دامغانی و میراث او»، فرهنگ قومس، ۳۵.
  61. «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده می‌شود»، خبرگزاری شفقنا.
  62. ذوالفقاری، «حضرت استاد احمد مهدوی دامغانی، گنج زری بود در این خاکدامن»، فرهنگ قومس، ۲۰۱.
  63. «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده می‌شود»، خبرگزاری شفقنا.
  64. ذوالفقاری، «حضرت استاد احمد مهدوی دامغانی، گنج زری بود در این خاکدامن»، فرهنگ قومس، ۲۰۱.
  65. «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده می‌شود»، خبرگزاری شفقنا.
  66. فاضل بیرجندی، «احمد مهدوی دامغانی و میراث او»، فرهنگ قومس، ۳۵.
  67. «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده می‌شود»، خبرگزاری شفقنا.
  68. ذوالفقاری، «حضرت استاد احمد مهدوی دامغانی، گنج زری بود در این خاکدامن»، فرهنگ قومس، ۲۰۱.
  69. «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده می‌شود»، خبرگزاری شفقنا.
  70. ذوالفقاری، «حضرت استاد احمد مهدوی دامغانی، گنج زری بود در این خاکدامن»، فرهنگ قومس، ۲۰۱.
  71. نجاتی، «آیینه در برابر خورشید»، فرهنگ قومس، ۴۳-۴۴.
  72. ذوالفقاری، «حضرت استاد احمد مهدوی دامغانی، گنج زری بود در این خاکدامن»، فرهنگ قومس، ۲۰۵.
  73. «مهدوی دامغانی به دانشگاه "هاروارد" اعتبار خاصی بخشید»، خبرگزاری ایسنا.

منابع

مکتوب

  • علوی‌زاده، سید محسن؛ حسینی نورزاده، سید حسین (۱۳۹۹). آینه در برابر خورشید. به کوشش بهمن کریمی. تهران: نشرنی.
  • نجاتی، رحمت‌الله (۱۴۰۱). «آیینه در برابر خورشید دیدار و شناخت زندگی استاد دکتر احمد مهدوی دامغانی». فرهنگ قومس (۷۱): ۴۳-۵۴.
  • طالبیان شریف، حسن (۱۴۰۱). «حیات علمی و معنوی دکتر احمد مهدوی دامغانی». فرهنگ قومس (۷۱): ۱۹-۲۲.
  • ذوالفقاری، حسن (۱۴۰۱). «حضرت استاد احمد مهدوی دامغانی، گنج زری بود در این خاکدامن». فرهنگ قومس (۷۰): ۱۹۹-۲۰۶.
  • فاضلی بیرجندی، محمود (۱۴۰۱). «احمد مهدوی دامغانی و میراث او». فرهنگ قومس (۷۱): ۳۳-۳۶.
  • هیئت تحریریه (۱۴۰۱). «پیام‌های تسلیت و همدردی به مناسبت رحلت دکتر احمد مهدوی دامغانی». فرهنگ قومس (۷۱): ۳-۱۰.

آنلاین