احمد مهدوی دامغانی: تفاوت میان نسخهها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
Seyed Ehsan (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه زندگینامه | {{جعبه زندگینامه | ||
| اندازه جعبه = | | اندازه جعبه = | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۸: | ||
| پانویس = | | پانویس = | ||
}} | }} | ||
'''احمد مهدوی دامغانی''' ({{تاریخ تولد|۱۳۰۵|۰۶|۱۳|گاهشمار=خورشیدی}} – {{تاریخ مرگ|۱۴۰۱|۰۳|۲۷|گاهشمار=خورشیدی}}) | '''احمد مهدوی دامغانی''' ({{تاریخ تولد|۱۳۰۵|۰۶|۱۳|گاهشمار=خورشیدی}} – {{تاریخ مرگ|۱۴۰۱|۰۳|۲۷|گاهشمار=خورشیدی}}) [[متکلم]]، [[مجتهد]]، نویسنده، و پژوهشگر [[ایرانیها|ایرانی]]، کارشناس ادبیات فارسی و عرب، و استاد پیشین [[دانشگاه تهران]] و دانشگاه هاروارد بود. | ||
احمد فرزند [[محمدکاظم مهدوی دامغانی]]، از عالمان دینی [[مشهد]]، در ۱۳۰۵ در محله نوغان مشهد متولد شد. او تحصیلات دینی خود را در [[حوزه علمیه مشهد]] ادامه داد و از استادان نامداری مانند [[میرزا مهدی اصفهانی]] و [[بدیعالزمان فروزانفر]] بهره برد. دامغانی در [[دانشگاه تهران]] مدارج لیسانس، فوقلیسانس و دکترا را در الهیات کسب کرد و پس از تدریس در دانشگاه مادرید، به عنوان رئیس کانون سردفتران اسناد رسمی ایران منصوب شد. | |||
پس از [[انقلاب ۱۳۵۷]]، احمد مهدوی دامغانی به اتهام همکاری با [[حکومت پهلوی]] بازداشت و به [[زندان اوین]] منتقل شد اما پس از چهار ماه با تلاش شخصیتهای فرهنگی آزاد شد. او در ۱۳۶۶ به [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]] مهاجرت کرد و در دانشگاههای هاروارد و پنسیلوانیا به تدریس علوم اسلامی و ادبیات پرداخت. با این حال، ارتباط خود را با ایران حفظ کرده و عضو شورای عالی علمی [[دایرةالمعارف بزرگ اسلامی]] بود. | |||
دامغانی در ۱۴۰۱ در فیلادلفیا درگذشت و پیکرش در [[حرم امام رضا]] دفن شد. او آثاری چون ''از علی آموز اخلاص عمل''، ''رساله دربارهٔ خضر''، و ''در باغ روشنایی'' را تألیف و مقالات متعددی در مجلات علمی منتشر کرد. مقالات او در مجموعههایی مانند ''حاصل اوقات'' و ''یاد عزیزان در برگریزان'' گردآوری شدهاند. | |||
== نام و نسب == | |||
نام او را احمد مهدوی دامغانی گزارش کردهاند. او تا دوران کودکی، تنها به دامغانی شناخته میشد و بعدها پدرش عنوان مهدوی را به عنوان نام خانوادگی برگزید.<ref>{{پک|ذوالفقاری|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=حضرت استاد احمد مهدوی دامغانی، گنج زری بود در این خاکدامن|ص=۲۰۳}}</ref> وی فرزند محمدکاظم مهدوی دامغانی، یکی از عالمان دینی و [[مراجع تقلید]] در شهر مشهد و حوزه علمیه خراسان است.<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود}}</ref> پدر او که اصالتی دامغانی داشت، به مشهد عزیمت کرد و تحصیل نمود و از عالمان متعددی [[اجازه اجتهاد]] و [[اجازه روایت]] داشت.<ref>{{پک|نجاتی|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=آیینه در برابر خورشید|ص=۴۷}}</ref> بزرگانی چون [[سید علی سیستانی]]، [[حسین وحید خراسانی]]، [[محمدتقی شریعتی]]، [[محمد واعظزاده خراسانی]] و [[حسنعلی مروارید]] از شاگردان او بودند.<ref>{{پک|طالبیان شریف|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=حیات علمی و معنوی دکتر احمد مهدوی دامغانی|ص=۲۱}}</ref> | |||
== زندگی == | == زندگی == | ||
احمد مهدوی دامغانی در ۱۳ شهریور ۱۳۰۵ در شهر [[مشهد]] و در خانوادهای اهل علم دیده به جهان گشود.<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود}}</ref><ref>{{پک|علویزاده|حسینی نورزاده|۱۳۹۹|ک=آینهداران آفتاب|ص=۲۰|ج=}}</ref><ref>{{پک|طالبیان شریف|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=حیات علمی و معنوی دکتر احمد مهدوی دامغانی|ص=۲۱}}</ref> او علوم دینی را در مشهد فراگرفت. از استادان او در حوزه علمیه میتوان به پدرش محمد کاظم مهدوی دامغانی، میرزا مهدی | احمد مهدوی دامغانی در ۱۳ شهریور ۱۳۰۵ در محله نوغان شهر [[مشهد]] و در خانوادهای اهل علم دیده به جهان گشود.<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود}}</ref><ref>{{پک|علویزاده|حسینی نورزاده|۱۳۹۹|ک=آینهداران آفتاب|ص=۲۰|ج=}}</ref><ref>{{پک|طالبیان شریف|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=حیات علمی و معنوی دکتر احمد مهدوی دامغانی|ص=۲۱}}</ref> او علوم دینی را در مشهد فراگرفت. از استادان او در حوزه علمیه میتوان به پدرش محمد کاظم مهدوی دامغانی، [[میرزا مهدی اصفهانی]]، [[محمدرضا خدایی دامغانی]]، [[محمدرضا خانرودی ترابی]]، [[محمدعلی مدرسی خیابانی]]، [[محمدتقی آملی]]، محمد روحانی، [[میرزا مهدی آشتیانی]] و [[اکبر داناسرشت]] اشاره کرد. او همچنین نزد [[بدیعالزمان فروزانفر]] و [[محمدتقی نیشابوری]] نیز ادبیات را آموخت. از هم دورههای مهدوی در حوزه علمیّه مشهد، میتوان به: [[محمدجعفر جعفری لنگرودی]]، [[کاظم مدیرشانه چی]]، [[محمد واعظزاده خراسانی|محمد واعظزاده]]، [[عبدالجواد فلاطوری]]، [[جعفر سیدان|سید جعفر سیدان]]، [[علی حسینی سیستانی|سید علی سیستانی]]، اشاره کرد.<ref>{{پک|ذوالفقاری|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=حضرت استاد احمد مهدوی دامغانی، گنج زری بود در این خاکدامن|ص=۲۰۴}}</ref> احمد مهدوی دامغانی از حائری سمنانی، [[سید شهابالدین مرعشی نجفی]]،<ref>{{پک|فاضل بیرجندی|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=احمد مهدوی دامغانی و میراث او|ص=۳۳-۳۴}}</ref> [[عبدالحمید بدیعالزمانی]] و [[سید کریم امیری فیروزکوهی]] اجازه نقل روایت داشته است.<ref>{{پک/بن|مهر|ک=خبرگزاری مهر|ف=استجازه؛ اجازات ادبی و روایی احمد مهدوی دامغانی}}</ref> | ||
احمد مهدوی دامغانی در سال ۱۳۲۷ در دانشگاه تهران، اولین مدرک لیسانس خود را در رشته الهیات کسب کرد.<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود}}</ref> دامغانی موفق شد تا در دانشگاه تهران، مقاطع لیسانس، فوقلیسانس و دکترای خود را بگذراند و در همان دانشگاه شروع به تدریس نماید. او بعدا به دانشگاه مادرید در اسپانیا رفته و برای مدت کوتاهی به تدریس فقه و ادبیات فارسی و عربی مشغول شد. او که پیش از عزیمت به اسپانیا مدتی را به عنوان سردفتردار اسناد رسمی در تهران مشغول بود، پس از بازگشت به ایران<ref>{{پک/بن|بی۱|ک=بیبیسی فارسی|ف=احمد مهدوی دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت}}</ref><ref>{{پک|فاضل بیرجندی|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=احمد مهدوی دامغانی و میراث او|ص=۳۳-۳۴}}</ref> و از سال ۱۳۵۴ رئیس کانون سردفتران اسناد رسمی ایران شد.<ref>{{پک/بن|کانون|ک=پایگاه کانون سردفتران و دفتریاران|ف=آشنایى با کانون}}</ref><ref>{{پک|فاضل بیرجندی|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=احمد مهدوی دامغانی و میراث او|ص=۳۳-۳۴}}</ref> | احمد مهدوی دامغانی در سال ۱۳۲۷ در دانشگاه تهران، اولین مدرک لیسانس خود را در رشته الهیات کسب کرد.<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود}}</ref> دامغانی موفق شد تا در دانشگاه تهران، مقاطع لیسانس، فوقلیسانس و دکترای خود را بگذراند و در همان دانشگاه شروع به تدریس نماید. او بعدا به دانشگاه مادرید در اسپانیا رفته و برای مدت کوتاهی به تدریس فقه و ادبیات فارسی و عربی مشغول شد. او که پیش از عزیمت به اسپانیا مدتی را به عنوان سردفتردار اسناد رسمی در تهران مشغول بود، پس از بازگشت به ایران<ref>{{پک/بن|بی۱|ک=بیبیسی فارسی|ف=احمد مهدوی دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت}}</ref><ref>{{پک|فاضل بیرجندی|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=احمد مهدوی دامغانی و میراث او|ص=۳۳-۳۴}}</ref> و از سال ۱۳۵۴ رئیس کانون سردفتران اسناد رسمی ایران شد.<ref>{{پک/بن|کانون|ک=پایگاه کانون سردفتران و دفتریاران|ف=آشنایى با کانون}}</ref><ref>{{پک|فاضل بیرجندی|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=احمد مهدوی دامغانی و میراث او|ص=۳۳-۳۴}}</ref> | ||
احمد مهدوی دامغانی، به زبان فرانسه مسلط است و پژوهش و مطالعات وسیعی در زمینه فیلمشناسی و رمانشناسی داشته است.<ref>{{پک|علویزاده|حسینی نورزاده|۱۳۹۹|ک=آینهداران آفتاب|ص=۱۰|ج=}}</ref> | احمد مهدوی دامغانی، به زبان فرانسه مسلط است و پژوهش و مطالعات وسیعی در زمینه فیلمشناسی و رمانشناسی داشته است.<ref>{{پک|علویزاده|حسینی نورزاده|۱۳۹۹|ک=آینهداران آفتاب|ص=۱۰|ج=}}</ref> [[فریده مهدوی دامغانی|فریده]]، دختر احمد مهدوی دامغانی، از نویسندگان بهنام ایرانی است.<ref>{{پک|نجاتی|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=آیینه در برابر خورشید|ص=۴۹}}</ref> دو فرزند دیگر دامغانی، زهرا و ناصر نام دارند.<ref>{{پک/بن|صادق|ک=خبرآنلاین|ف=روزهای سخت و سپری شده استاد مهدوی دامغانی}}</ref> | ||
=== پس از انقلاب و محاکمه === | === پس از انقلاب و محاکمه === | ||
احمد مهدوی دامغانی مدتی پس از [[انقلاب ۱۳۵۷]] به اتهام «تبلیغ اسلام آریامهری در دانشگاه مادرید و دعوت نکردن سردفتران به اعتصاب و همکاری با رژیم پهلوی در زمان انقلاب» بازداشت و محاکمه شد. رئیس دادگاه وی [[محمد محمدی گیلانی]] بود و [[سید اسدالله لاجوردی|اسدالله لاجوردی]] در آن جلسات حضور داشت. مهدوی دامغانی در دفاع از خود گفته بود به عنوان رئیس کانون سردفتران اختیاری برای دستور به آنها برای اعتصاب نداشته است. او تنظیم اسنادی برای [[محمدرضا پهلوی]] و [[فرح پهلوی|فرح دیبا]] و برگزاری جشن تولد شاه را پذیرفت اما عرض اخلاص به شاه را رد کرد. به گفته دامغانی، [[حسینعلی منتظری]] به جهت برخی گفتههای دامغانی بر علیه او در پاییز ۱۳۵۸، مورد غضب منتظری قرار گرفته بود و از همین رو در روند محاکمه او دخالت میکرد. در این دادگاه نیز به نوار ضبط شده همان جلسه که به منتظری انتقادهایی مطرح شده بود، استناد شده است.<ref name=":022">{{پک/بن|بی۱|ک=بیبیسی فارسی|ف=احمد مهدوی دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت}}</ref><ref>{{پک/بن|عصر۱|ک=خبرگزاری عصرایران|ف=مهدوی دامغانی؛ ادیب و فقیه و استادی که در دادگاه انقلاب محاکمه شد}}</ref> بعدها، نزدیکان حسینعلی منتظری هرگونه ارتباط منتظری با پرونده محکومیت دامغانی را تکذیب کردند.<ref>{{پک/بن|انصاف|ک=انصافنیوز|ف=«روایت مهدوی دامغانی از نقش آقای منتظری در محاکمهاش مورد مناقشه است»}}</ref> | احمد مهدوی دامغانی مدتی پس از [[انقلاب ۱۳۵۷]] به اتهام «تبلیغ اسلام آریامهری در دانشگاه مادرید و دعوت نکردن سردفتران به اعتصاب و همکاری با رژیم پهلوی در زمان انقلاب» بازداشت و محاکمه شد. رئیس دادگاه وی [[محمد محمدی گیلانی]] بود و [[سید اسدالله لاجوردی|اسدالله لاجوردی]] در آن جلسات حضور داشت. مهدوی دامغانی در دفاع از خود گفته بود به عنوان رئیس کانون سردفتران اختیاری برای دستور به آنها برای اعتصاب نداشته است. او تنظیم اسنادی برای [[محمدرضا پهلوی]] و [[فرح پهلوی|فرح دیبا]] و برگزاری جشن تولد شاه را پذیرفت اما عرض اخلاص به شاه را رد کرد. به گفته دامغانی، [[حسینعلی منتظری]] به جهت برخی گفتههای دامغانی بر علیه او در پاییز ۱۳۵۸، مورد غضب منتظری قرار گرفته بود و از همین رو در روند محاکمه او دخالت میکرد. در این دادگاه نیز به نوار ضبط شده همان جلسه که به منتظری انتقادهایی مطرح شده بود، استناد شده است.<ref name=":022">{{پک/بن|بی۱|ک=بیبیسی فارسی|ف=احمد مهدوی دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت}}</ref><ref>{{پک/بن|عصر۱|ک=خبرگزاری عصرایران|ف=مهدوی دامغانی؛ ادیب و فقیه و استادی که در دادگاه انقلاب محاکمه شد}}</ref> بعدها، نزدیکان حسینعلی منتظری هرگونه ارتباط منتظری با پرونده محکومیت دامغانی را تکذیب کردند.<ref>{{پک/بن|انصاف|ک=انصافنیوز|ف=«روایت مهدوی دامغانی از نقش آقای منتظری در محاکمهاش مورد مناقشه است»}}</ref> | ||
[[پرونده:Ahmad and Farideh Mahdavi Damghani 1997.jpg|بندانگشتی|تصویری از احمد مهدوی دامغانی در کنار دخترش فریده]] | |||
در نهایت دامغانی در پی این محاکمه به [[زندان اوین]] تهران فرستاده شد ولی کمی بعد با تلاش شماری از اهل فرهنگ و ادب ایران و برخی از مراجع مدتی پس از محاکمه از زندان آزاد شد.<ref name=":0">{{پک/بن|بی۱|ک=بیبیسی فارسی|ف=احمد مهدوی دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت}}</ref><ref>{{پک/بن|عصر۱|ک=خبرگزاری عصرایران|ف=مهدوی دامغانی؛ ادیب و فقیه و استادی که در دادگاه انقلاب محاکمه شد}}</ref> دامغانی بیش از چهار ماه را در زندان اوین گذراند.<ref>{{پک/بن|عصر۱|ک=خبرگزاری عصرایران|ف=مهدوی دامغانی؛ ادیب و فقیه و استادی که در دادگاه انقلاب محاکمه شد}}</ref> گفته میشد تا سالها بعد از آزادی دامغانی، خانه او همچنان در مصادره انقلاب بود و بعدها با پیگیریهای سید محمد خاتمی به او بازگردانده شد.<ref>{{پک/بن|صادق|ک=خبرآنلاین|ف=روزهای سخت و سپری شده استاد مهدوی دامغانی}}</ref> | در نهایت دامغانی در پی این محاکمه به [[زندان اوین]] تهران فرستاده شد ولی کمی بعد با تلاش شماری از اهل فرهنگ و ادب ایران و برخی از مراجع مدتی پس از محاکمه از زندان آزاد شد.<ref name=":0">{{پک/بن|بی۱|ک=بیبیسی فارسی|ف=احمد مهدوی دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت}}</ref><ref>{{پک/بن|عصر۱|ک=خبرگزاری عصرایران|ف=مهدوی دامغانی؛ ادیب و فقیه و استادی که در دادگاه انقلاب محاکمه شد}}</ref> دامغانی بیش از چهار ماه را در زندان اوین گذراند.<ref>{{پک/بن|عصر۱|ک=خبرگزاری عصرایران|ف=مهدوی دامغانی؛ ادیب و فقیه و استادی که در دادگاه انقلاب محاکمه شد}}</ref> گفته میشد تا سالها بعد از آزادی دامغانی، خانه او همچنان در مصادره انقلاب بود و بعدها با پیگیریهای [[سید محمد خاتمی]] به او بازگردانده شد.<ref>{{پک/بن|صادق|ک=خبرآنلاین|ف=روزهای سخت و سپری شده استاد مهدوی دامغانی}}</ref> | ||
=== خروج از ایران === | === خروج از ایران === | ||
احمد مهدوی دامغانی از سال ۱۳۶۶ از ایران به آمریکا عزیمت کرد و تا پایان عمر در آنجا ماند. با وجود مهاجرت او به آمریکا ولی هیچگاه ارتباط خود را با ایران قطع ننمود و در بسیاری از مجلات ایران مینوشت.<ref name=":02">{{پک/بن|بی۱|ک=بیبیسی فارسی|ف=احمد مهدوی دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت}}</ref> او در آنجا، در | احمد مهدوی دامغانی از سال ۱۳۶۶ از ایران به آمریکا عزیمت کرد و تا پایان عمر در آنجا ماند. با وجود مهاجرت او به آمریکا ولی هیچگاه ارتباط خود را با ایران قطع ننمود و در بسیاری از مجلات ایران مینوشت.<ref name=":02">{{پک/بن|بی۱|ک=بیبیسی فارسی|ف=احمد مهدوی دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت}}</ref> او در آنجا، در دانشگاه هاروارد و دانشگاه پنسیلوانیا مشغول به تدریس در مقطع دکترا و پسا دکترا بود. رشتههای تدریس او در آمریکا شامل: [[ادبیات عرب]]، ادبیات فارسی، [[علم کلام|کلام]]، [[فقه]] و برخی [[علوم اسلامی]] بودند.<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود}}</ref> نزدیکان [[سید محمد خاتمی]] گفتهاند که او بارها برای بازگشت احمد مهدوی دامغانی با [[سید علی خامنهای]] صحبت کرد. اما خامنهای همیشه مخالفت میکرد. این اظهارات بعدا توسط دفتر خامنهای تکذیب شد.<ref>{{پک/بن|بی۲|ک=بیبیسی فارسی|ف=رفتگان در تبعید؛ موج سواری حکومت با مرگ نویسندگان}}</ref> دامغانی با وجود عدم حضور در ایران، از سال ۱۳۹۲ عضو شورای عالی علمی [[مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی|دایرةالمعارف بزرگ اسلامی]] بود و با این نهاد علمی همکاری داشت.<ref>{{پک/بن|بزرگ|ک=مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی|ف=احمد مهدوی دامغانی}}</ref> | ||
دامغانی از سال ۱۳۹۲ عضو شورای عالی علمی | |||
== درگذشت == | == درگذشت == | ||
مهدوی دامغانی در جمعه ۲۷ خرداد ۱۴۰۱ در بیمارستانی در | مهدوی دامغانی در جمعه ۲۷ خرداد ۱۴۰۱ در بیمارستانی در فیلادلفیا، [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]] درگذشت.<ref>{{پک/بن|بی۲|ک=بیبیسی فارسی|ف=رفتگان در تبعید؛ موج سواری حکومت با مرگ نویسندگان}}</ref> پیکر وی بامداد یکشنبه ۵ تیر ۱۴۰۱ به ایران وارد و دوشنبه ۶ تیر ۱۴۰۱ در حرم امام رضا تشییع و پس از اقامه نماز [[مصطفی اشرفی شاهرودی]] در [[رواق دارالحجه|دارالحجة]] [[حرم امام رضا]] به خاک سپرده شد.<ref>{{پک/بن|تسنیم۵|ک=خبرگزاری تسنیم|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی در حرم مطهر رضوی تشییع شد}}</ref> | ||
پس از درگذشت او، افراد بسیاری درگذشتش را تسلیت گفتند. از این میان میتوان به سید علی | پس از درگذشت او، افراد بسیاری درگذشتش را تسلیت گفتند. از این میان میتوان به [[سید علی سیستانی]]،<ref>{{پک/بن|شفق۲|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیام تسلیت حضرت آیت الله سیستانی در پی درگذشت دکتر مهدوی دامغانی}}</ref><ref>{{پک|هیئت تحریریه|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=پیامهای تسلیت و همدردی به مناسبت رحلت دکتر احمد مهدوی دامغانی|ص=۳-۱۰}}</ref> [[محمدجواد علوی بروجردی]]،<ref>{{پک/بن|شفق۱۰|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=آیت الله علوی بروجردی: مرحوم مهدوی دامغانی بحق پشتوانه استوار برای شیعیان آمریکا و مرجعی گرانبها برای اهل فضل بود}}</ref> [[علی کریمی جهرمی]]،<ref>{{پک/بن|ایسنا۱|ک=خبرگزاری ایسنا|ف=پیام تسلیت آیت الله کریمی جهرمی درپی درگذشت دکتر مهدوی دامغانی}}</ref> [[سید ابراهیم رئیسی]]،<ref>{{پک|هیئت تحریریه|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=پیامهای تسلیت و همدردی به مناسبت رحلت دکتر احمد مهدوی دامغانی|ص=۳-۱۰}}</ref> [[سید محمد خاتمی]]،<ref>{{پک/بن|شفق۳|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیام تسلیت سید محمد خاتمی در پی درگذشت دکتر مهدوی دامغانی}}</ref> [[احمد مروی]]،<ref>{{پک/بن|شفق۷|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=حجتالاسلام و المسلمین مروی در پیامی درگذشت استاد مهدوی دامغانی را تسلیت گفت}}</ref><ref>{{پک|هیئت تحریریه|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=پیامهای تسلیت و همدردی به مناسبت رحلت دکتر احمد مهدوی دامغانی|ص=۳-۱۰}}</ref> [[محمدجواد ظریف]]،<ref>{{پک/بن|شفق۹|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=ظریف در پیامی درگذشت دکتر مهدوی دامغانی را تسلیت گفت}}</ref> [[حسن روحانی]]،<ref>{{پک/بن|ایسنا۲|ک=خبرگزاری ایسنا|ف=پیام تسلیت حسن روحانی درپی درگذشت مرحوم مهدوی دامغانی}}</ref> [[حسین امیرعبدالهیان]]،<ref>{{پک/بن|شفق۸|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=امیرعبداللهیان درگذشت دکتر مهدوی دامغانی را تسلیت گفت}}</ref> [[علیاکبر ولایتی]]<ref>{{پک/بن|شفق۵|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=ولایتی در پی درگذشت احمد مهدوی دامغانی تسلیت گفت}}</ref> و دفاتر [[لطفالله صافی گلپایگانی]]<ref>{{پک|هیئت تحریریه|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=پیامهای تسلیت و همدردی به مناسبت رحلت دکتر احمد مهدوی دامغانی|ص=۳-۱۰}}</ref><ref>{{پک/بن|شفق۴|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیام تسلیت دفتر مرحوم آیت الله صافی گلپایگانی درپی درگذشت مهدوی دامغانی}}</ref> و [[حسینعلی منتظری]] اشاره کرد.<ref>{{پک/بن|شفق۶|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیام بیت آیت الله منتظری در پی درگذشت احمد مهدوی دامغانی}}</ref> [[مرکز اسلامی و فرهنگی شمال کالیفرنیا]] نیز در پیامی، درگذشت او را تسلیت گفت.<ref>{{پک|هیئت تحریریه|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=پیامهای تسلیت و همدردی به مناسبت رحلت دکتر احمد مهدوی دامغانی|ص=۳-۱۰}}</ref> | ||
== آثار == | == آثار == | ||
| خط ۸۳: | خط ۸۳: | ||
=== تالیفی === | === تالیفی === | ||
از احمد مهدوی دامغانی، آثار تألیفی متعددی منتشر شده است که میتوان به موارد زیر اشاره کرد: | از احمد مهدوی دامغانی، آثار تألیفی متعددی منتشر شده است که میتوان به موارد زیر اشاره کرد: | ||
* از علی آموز اخلاص عمل<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود}}</ref> | * ''از علی آموز اخلاص عمل<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود}}</ref>'' | ||
* رساله دربارهٔ خضر<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود}}</ref> | * ''رساله دربارهٔ خضر<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود}}</ref>'' | ||
* شاهدخت والاتبار شهربانو<ref name=":03">{{پک/بن|بی۱|ک=بیبیسی فارسی|ف=احمد مهدوی دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت}}</ref><ref>{{پک|فاضل بیرجندی|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=احمد مهدوی دامغانی و میراث او|ص=۳۵}}</ref> | * ''شاهدخت والاتبار شهربانو<ref name=":03">{{پک/بن|بی۱|ک=بیبیسی فارسی|ف=احمد مهدوی دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت}}</ref><ref>{{پک|فاضل بیرجندی|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=احمد مهدوی دامغانی و میراث او|ص=۳۵}}</ref>'' | ||
* در باغ روشنایی، گزیده حقیقتالحقیقه<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود}}</ref> | * ''در باغ روشنایی، گزیده حقیقتالحقیقه<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود}}</ref>'' | ||
* گزیدهای از شعر سعدی به زبان عربی و برگردان به نثر فارسی<ref name=":04">{{پک/بن|بی۱|ک=بیبیسی فارسی|ف=احمد مهدوی دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت}}</ref> | * ''گزیدهای از شعر سعدی به زبان عربی و برگردان به نثر فارسی<ref name=":04">{{پک/بن|بی۱|ک=بیبیسی فارسی|ف=احمد مهدوی دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت}}</ref>'' | ||
* مآخذ ابیات عربی کلیله و دمنه<ref name=":05">{{پک/بن|بی۱|ک=بیبیسی فارسی|ف=احمد مهدوی دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت}}</ref><ref>{{پک|فاضل بیرجندی|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=احمد مهدوی دامغانی و میراث او|ص=۳۵}}</ref> | * ''مآخذ ابیات عربی کلیله و دمنه<ref name=":05">{{پک/بن|بی۱|ک=بیبیسی فارسی|ف=احمد مهدوی دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت}}</ref><ref>{{پک|فاضل بیرجندی|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=احمد مهدوی دامغانی و میراث او|ص=۳۵}}</ref>'' | ||
* مآخذ ابیات عربی مرزباننامه<ref name=":06">{{پک/بن|بی۱|ک=بیبیسی فارسی|ف=احمد مهدوی دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت}}</ref><ref>{{پک|فاضل بیرجندی|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=احمد مهدوی دامغانی و میراث او|ص=۳۵}}</ref> | * ''مآخذ ابیات عربی مرزباننامه<ref name=":06">{{پک/بن|بی۱|ک=بیبیسی فارسی|ف=احمد مهدوی دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت}}</ref><ref>{{پک|فاضل بیرجندی|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=احمد مهدوی دامغانی و میراث او|ص=۳۵}}</ref>'' | ||
=== تصحیح و ویرایش === | === تصحیح و ویرایش === | ||
دامغانی علاوه بر تالیف، به تحقیق و تصحیح آثار گذشتگان نیز اهتمام داشته است. از جمله آثار او در این دسته میتوان به موارد زیر اشاره کرد: | دامغانی علاوه بر تالیف، به تحقیق و تصحیح آثار گذشتگان نیز اهتمام داشته است. از جمله آثار او در این دسته میتوان به موارد زیر اشاره کرد: | ||
* کشف الحقائق نَسَفی<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود}}</ref><ref>{{پک|ذوالفقاری|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=حضرت استاد احمد مهدوی دامغانی، گنج زری بود در این خاکدامن|ص=۲۰۱}}</ref> | * ''کشف الحقائق نَسَفی<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود}}</ref><ref>{{پک|ذوالفقاری|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=حضرت استاد احمد مهدوی دامغانی، گنج زری بود در این خاکدامن|ص=۲۰۱}}</ref>'' | ||
* المَجدی فی أنساب الطّالبیّین<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود}}</ref><ref>{{پک|ذوالفقاری|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=حضرت استاد احمد مهدوی دامغانی، گنج زری بود در این خاکدامن|ص=۲۰۱}}</ref> | * ''المَجدی فی أنساب الطّالبیّین<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود}}</ref><ref>{{پک|ذوالفقاری|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=حضرت استاد احمد مهدوی دامغانی، گنج زری بود در این خاکدامن|ص=۲۰۱}}</ref>'' | ||
* نَسمةالسَّحر بذکر من تشیَّع و شعر<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود}}</ref><ref>{{پک|فاضل بیرجندی|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=احمد مهدوی دامغانی و میراث او|ص=۳۵}}</ref> | * ''نَسمةالسَّحر بذکر من تشیَّع و شعر<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود}}</ref><ref>{{پک|فاضل بیرجندی|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=احمد مهدوی دامغانی و میراث او|ص=۳۵}}</ref>'' | ||
* دیوان خازن (عبداللّٰه بن احمد خازن)<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود}}</ref><ref>{{پک|ذوالفقاری|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=حضرت استاد احمد مهدوی دامغانی، گنج زری بود در این خاکدامن|ص=۲۰۱}}</ref> | * ''دیوان خازن (عبداللّٰه بن احمد خازن)<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود}}</ref><ref>{{پک|ذوالفقاری|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=حضرت استاد احمد مهدوی دامغانی، گنج زری بود در این خاکدامن|ص=۲۰۱}}</ref>'' | ||
* الوحشیات (ابوتمام)<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود}}</ref><ref>{{پک|ذوالفقاری|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=حضرت استاد احمد مهدوی دامغانی، گنج زری بود در این خاکدامن|ص=۲۰۱}}</ref> | * ''الوحشیات (ابوتمام)<ref>{{پک/بن|شفق۱|ک=خبرگزاری شفقنا|ف=پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود}}</ref><ref>{{پک|ذوالفقاری|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=حضرت استاد احمد مهدوی دامغانی، گنج زری بود در این خاکدامن|ص=۲۰۱}}</ref>'' | ||
== بزرگداشتها و یادبودها == | == بزرگداشتها و یادبودها == | ||
کتاب آیینه در برابر خورشید به کوشش سیدحسین حسینی نورزاد و سید محسن علوی زاده در اسفند ۱۳۹۹ توسط انتشارات نی که به دیدار و شناخت زندگی دکتر احمدمهدوی دامغانی اختصاص دارد، منتشر شد. در این اثر، یک زندگینامه مفصل از دامغانی به نقل از خود او در قالب چند مصاحبه نوشته شده است.<ref>{{پک|نجاتی|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=آیینه در برابر خورشید|ص=۴۳-۴۴}}</ref> کتاب «دکتر احمد مهدوی دامغانی و میراث ادبی و فرهنگی» اثر منصور رستگار فسایی، «سایه سرو» اثر میثم کرمی و «حاصل اوقات» اثر سید علیمحمد سجادی، از یادنامههایی است که به زندگی و شخصیت مهدوی دامغانی پرداخته است. انتشارات دی گرویتر نیز کتابی با عنوان Essays in Islamic Philology, History, and Philosophy «اقیانوس تعلیم و تربیت» به مناسبت ۹۰ سالگی مهدوی دامغانی در برلین پایتخت آلمان چاپ کرده است.<ref>{{پک|ذوالفقاری|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=حضرت استاد احمد مهدوی دامغانی، گنج زری بود در این خاکدامن|ص=۲۰۵}}</ref> | کتاب ''آیینه در برابر خورشید'' به کوشش سیدحسین حسینی نورزاد و سید محسن علوی زاده در اسفند ۱۳۹۹ توسط انتشارات نی که به دیدار و شناخت زندگی دکتر احمدمهدوی دامغانی اختصاص دارد، منتشر شد. در این اثر، یک زندگینامه مفصل از دامغانی به نقل از خود او در قالب چند مصاحبه نوشته شده است.<ref>{{پک|نجاتی|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=آیینه در برابر خورشید|ص=۴۳-۴۴}}</ref> کتاب «دکتر احمد مهدوی دامغانی و میراث ادبی و فرهنگی» اثر منصور رستگار فسایی، «سایه سرو» اثر میثم کرمی و «حاصل اوقات» اثر سید علیمحمد سجادی، از یادنامههایی است که به زندگی و شخصیت مهدوی دامغانی پرداخته است. انتشارات دی گرویتر نیز کتابی با عنوان Essays in Islamic Philology, History, and Philosophy «اقیانوس تعلیم و تربیت» به مناسبت ۹۰ سالگی مهدوی دامغانی در برلین پایتخت آلمان چاپ کرده است.<ref>{{پک|ذوالفقاری|۱۴۰۱|ک=فرهنگ قومس|ف=حضرت استاد احمد مهدوی دامغانی، گنج زری بود در این خاکدامن|ص=۲۰۵}}</ref> در مرداد ۱۴۰۱، مراسم بزرگداشتی برای وی در ایران برگزار شد و در آن مراسم از کتاب «گلشن معنا» اثر دامغانی، پردهبرداری شد.<ref>{{پک/بن|ایسنا|ک=خبرگزاری ایسنا|ف=مهدوی دامغانی به دانشگاه "هاروارد" اعتبار خاصی بخشید}}</ref> | ||
در مرداد ۱۴۰۱، مراسم بزرگداشتی برای وی در ایران برگزار شد و در آن مراسم از کتاب «گلشن معنا» اثر دامغانی، پردهبرداری شد.<ref>{{پک/بن|ایسنا|ک=خبرگزاری ایسنا|ف=مهدوی دامغانی به دانشگاه "هاروارد" اعتبار خاصی بخشید}}</ref> | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
| خط ۱۴۰: | خط ۱۳۸: | ||
* {{یادکرد وب|عنوان=استجازه؛ اجازات ادبی و روایی احمد مهدوی دامغانی|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/5550538/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B2%D9%87-%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C-%D9%88-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%86%DB%8C|تاریخ=۸ مرداد ۱۴۰۱|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|مهر}}|نویسنده=خبرگزاری مهر|کد زبان=|وبگاه=mehrnews.com}} | * {{یادکرد وب|عنوان=استجازه؛ اجازات ادبی و روایی احمد مهدوی دامغانی|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/5550538/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B2%D9%87-%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C-%D9%88-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%86%DB%8C|تاریخ=۸ مرداد ۱۴۰۱|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|مهر}}|نویسنده=خبرگزاری مهر|کد زبان=|وبگاه=mehrnews.com}} | ||
* {{یادکرد وب|عنوان=احمد مهدوی دامغانی|نشانی=http://cgie.org.ir/fa/author/222006/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%86%DB%8C|تاریخ=|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|بزرگ}}|نویسنده=مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی|کد زبان=|وبگاه=cgie.org.ir}} | * {{یادکرد وب|عنوان=احمد مهدوی دامغانی|نشانی=http://cgie.org.ir/fa/author/222006/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%86%DB%8C|تاریخ=|تاریخ بازبینی=۱۳ اسفند ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|بزرگ}}|نویسنده=مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی|کد زبان=|وبگاه=cgie.org.ir}} | ||
{{درجهبندی|نیازمند پیوند=خیر|نیازمند رده=خیر|نیازمند جعبه اطلاعات=خیر|نیازمند تصویر=خیر|نیازمند استانداردسازی=خیر|نیازمند ویراستاری=خیر|مقابله نشده با دانشنامهها=خیر|تاریخ خوبیدگی=|تاریخ برگزیدگی=|توضیحات=}} | |||
{{دادههای کتابخانهای}} | {{دادههای کتابخانهای}} | ||
| خط ۱۵۰: | خط ۱۵۰: | ||
[[رده:اسلامشناسان اهل ایران]] | [[رده:اسلامشناسان اهل ایران]] | ||
[[رده:اهالی مشهد]] | [[رده:اهالی مشهد]] | ||
[[رده: | [[رده:مدفونان در حرم امام رضا]] | ||
[[رده:خاورشناسان]] | [[رده:خاورشناسان]] | ||
[[رده:دانشآموختگان دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران]] | [[رده:دانشآموختگان دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۴ مارس ۲۰۲۵، ساعت ۱۶:۰۶
| احمد مهدوی دامغانی | |
|---|---|
.jpg) مهدوی دامغانی در فیلادلفیا، ۱۳۹۶ | |
| متولد | ۱۳ شهریور ۱۳۰۵ مشهد، ایران |
| وفات | ۲۷ خرداد ۱۴۰۱ (۹۵ سال) فیلادلفیا، پنسیلوانیا، ایالات متحده آمریکا |
| ملیت | ایرانی |
| شهروندی | ایران |
| تحصیلات | اجتهاد، دکتری ادبیات فارسی و عربی |
| محل تحصیل | حوزه علمیه خراسان دانشگاه تهران |
| حرفه | استاد دانشگاه، مجتهد |
| شناختهشده برای | نویسنده، پژوهشگر، استاد دانشگاه، رئیس کانون سردفتران و دفتریاران |
| همسر(ها) | عصمت سعیدی تاجماه آصفی شیرازی |
| فرزندان | مرتضی، زهرا و فریده مهدوی دامغانی |
| والدین | علامه محمدکاظم مهدوی دامغانی |
| خویشاوندان | محمود مهدوی دامغانی |
احمد مهدوی دامغانی (۱۳ شهریور ۱۳۰۵ – ۲۷ خرداد ۱۴۰۱) متکلم، مجتهد، نویسنده، و پژوهشگر ایرانی، کارشناس ادبیات فارسی و عرب، و استاد پیشین دانشگاه تهران و دانشگاه هاروارد بود.
احمد فرزند محمدکاظم مهدوی دامغانی، از عالمان دینی مشهد، در ۱۳۰۵ در محله نوغان مشهد متولد شد. او تحصیلات دینی خود را در حوزه علمیه مشهد ادامه داد و از استادان نامداری مانند میرزا مهدی اصفهانی و بدیعالزمان فروزانفر بهره برد. دامغانی در دانشگاه تهران مدارج لیسانس، فوقلیسانس و دکترا را در الهیات کسب کرد و پس از تدریس در دانشگاه مادرید، به عنوان رئیس کانون سردفتران اسناد رسمی ایران منصوب شد.
پس از انقلاب ۱۳۵۷، احمد مهدوی دامغانی به اتهام همکاری با حکومت پهلوی بازداشت و به زندان اوین منتقل شد اما پس از چهار ماه با تلاش شخصیتهای فرهنگی آزاد شد. او در ۱۳۶۶ به آمریکا مهاجرت کرد و در دانشگاههای هاروارد و پنسیلوانیا به تدریس علوم اسلامی و ادبیات پرداخت. با این حال، ارتباط خود را با ایران حفظ کرده و عضو شورای عالی علمی دایرةالمعارف بزرگ اسلامی بود.
دامغانی در ۱۴۰۱ در فیلادلفیا درگذشت و پیکرش در حرم امام رضا دفن شد. او آثاری چون از علی آموز اخلاص عمل، رساله دربارهٔ خضر، و در باغ روشنایی را تألیف و مقالات متعددی در مجلات علمی منتشر کرد. مقالات او در مجموعههایی مانند حاصل اوقات و یاد عزیزان در برگریزان گردآوری شدهاند.
نام و نسب
نام او را احمد مهدوی دامغانی گزارش کردهاند. او تا دوران کودکی، تنها به دامغانی شناخته میشد و بعدها پدرش عنوان مهدوی را به عنوان نام خانوادگی برگزید.[۱] وی فرزند محمدکاظم مهدوی دامغانی، یکی از عالمان دینی و مراجع تقلید در شهر مشهد و حوزه علمیه خراسان است.[۲] پدر او که اصالتی دامغانی داشت، به مشهد عزیمت کرد و تحصیل نمود و از عالمان متعددی اجازه اجتهاد و اجازه روایت داشت.[۳] بزرگانی چون سید علی سیستانی، حسین وحید خراسانی، محمدتقی شریعتی، محمد واعظزاده خراسانی و حسنعلی مروارید از شاگردان او بودند.[۴]
زندگی
احمد مهدوی دامغانی در ۱۳ شهریور ۱۳۰۵ در محله نوغان شهر مشهد و در خانوادهای اهل علم دیده به جهان گشود.[۵][۶][۷] او علوم دینی را در مشهد فراگرفت. از استادان او در حوزه علمیه میتوان به پدرش محمد کاظم مهدوی دامغانی، میرزا مهدی اصفهانی، محمدرضا خدایی دامغانی، محمدرضا خانرودی ترابی، محمدعلی مدرسی خیابانی، محمدتقی آملی، محمد روحانی، میرزا مهدی آشتیانی و اکبر داناسرشت اشاره کرد. او همچنین نزد بدیعالزمان فروزانفر و محمدتقی نیشابوری نیز ادبیات را آموخت. از هم دورههای مهدوی در حوزه علمیّه مشهد، میتوان به: محمدجعفر جعفری لنگرودی، کاظم مدیرشانه چی، محمد واعظزاده، عبدالجواد فلاطوری، سید جعفر سیدان، سید علی سیستانی، اشاره کرد.[۸] احمد مهدوی دامغانی از حائری سمنانی، سید شهابالدین مرعشی نجفی،[۹] عبدالحمید بدیعالزمانی و سید کریم امیری فیروزکوهی اجازه نقل روایت داشته است.[۱۰]
احمد مهدوی دامغانی در سال ۱۳۲۷ در دانشگاه تهران، اولین مدرک لیسانس خود را در رشته الهیات کسب کرد.[۱۱] دامغانی موفق شد تا در دانشگاه تهران، مقاطع لیسانس، فوقلیسانس و دکترای خود را بگذراند و در همان دانشگاه شروع به تدریس نماید. او بعدا به دانشگاه مادرید در اسپانیا رفته و برای مدت کوتاهی به تدریس فقه و ادبیات فارسی و عربی مشغول شد. او که پیش از عزیمت به اسپانیا مدتی را به عنوان سردفتردار اسناد رسمی در تهران مشغول بود، پس از بازگشت به ایران[۱۲][۱۳] و از سال ۱۳۵۴ رئیس کانون سردفتران اسناد رسمی ایران شد.[۱۴][۱۵]
احمد مهدوی دامغانی، به زبان فرانسه مسلط است و پژوهش و مطالعات وسیعی در زمینه فیلمشناسی و رمانشناسی داشته است.[۱۶] فریده، دختر احمد مهدوی دامغانی، از نویسندگان بهنام ایرانی است.[۱۷] دو فرزند دیگر دامغانی، زهرا و ناصر نام دارند.[۱۸]
پس از انقلاب و محاکمه
احمد مهدوی دامغانی مدتی پس از انقلاب ۱۳۵۷ به اتهام «تبلیغ اسلام آریامهری در دانشگاه مادرید و دعوت نکردن سردفتران به اعتصاب و همکاری با رژیم پهلوی در زمان انقلاب» بازداشت و محاکمه شد. رئیس دادگاه وی محمد محمدی گیلانی بود و اسدالله لاجوردی در آن جلسات حضور داشت. مهدوی دامغانی در دفاع از خود گفته بود به عنوان رئیس کانون سردفتران اختیاری برای دستور به آنها برای اعتصاب نداشته است. او تنظیم اسنادی برای محمدرضا پهلوی و فرح دیبا و برگزاری جشن تولد شاه را پذیرفت اما عرض اخلاص به شاه را رد کرد. به گفته دامغانی، حسینعلی منتظری به جهت برخی گفتههای دامغانی بر علیه او در پاییز ۱۳۵۸، مورد غضب منتظری قرار گرفته بود و از همین رو در روند محاکمه او دخالت میکرد. در این دادگاه نیز به نوار ضبط شده همان جلسه که به منتظری انتقادهایی مطرح شده بود، استناد شده است.[۱۹][۲۰] بعدها، نزدیکان حسینعلی منتظری هرگونه ارتباط منتظری با پرونده محکومیت دامغانی را تکذیب کردند.[۲۱]
در نهایت دامغانی در پی این محاکمه به زندان اوین تهران فرستاده شد ولی کمی بعد با تلاش شماری از اهل فرهنگ و ادب ایران و برخی از مراجع مدتی پس از محاکمه از زندان آزاد شد.[۲۲][۲۳] دامغانی بیش از چهار ماه را در زندان اوین گذراند.[۲۴] گفته میشد تا سالها بعد از آزادی دامغانی، خانه او همچنان در مصادره انقلاب بود و بعدها با پیگیریهای سید محمد خاتمی به او بازگردانده شد.[۲۵]
خروج از ایران
احمد مهدوی دامغانی از سال ۱۳۶۶ از ایران به آمریکا عزیمت کرد و تا پایان عمر در آنجا ماند. با وجود مهاجرت او به آمریکا ولی هیچگاه ارتباط خود را با ایران قطع ننمود و در بسیاری از مجلات ایران مینوشت.[۲۶] او در آنجا، در دانشگاه هاروارد و دانشگاه پنسیلوانیا مشغول به تدریس در مقطع دکترا و پسا دکترا بود. رشتههای تدریس او در آمریکا شامل: ادبیات عرب، ادبیات فارسی، کلام، فقه و برخی علوم اسلامی بودند.[۲۷] نزدیکان سید محمد خاتمی گفتهاند که او بارها برای بازگشت احمد مهدوی دامغانی با سید علی خامنهای صحبت کرد. اما خامنهای همیشه مخالفت میکرد. این اظهارات بعدا توسط دفتر خامنهای تکذیب شد.[۲۸] دامغانی با وجود عدم حضور در ایران، از سال ۱۳۹۲ عضو شورای عالی علمی دایرةالمعارف بزرگ اسلامی بود و با این نهاد علمی همکاری داشت.[۲۹]
درگذشت
مهدوی دامغانی در جمعه ۲۷ خرداد ۱۴۰۱ در بیمارستانی در فیلادلفیا، آمریکا درگذشت.[۳۰] پیکر وی بامداد یکشنبه ۵ تیر ۱۴۰۱ به ایران وارد و دوشنبه ۶ تیر ۱۴۰۱ در حرم امام رضا تشییع و پس از اقامه نماز مصطفی اشرفی شاهرودی در دارالحجة حرم امام رضا به خاک سپرده شد.[۳۱]
پس از درگذشت او، افراد بسیاری درگذشتش را تسلیت گفتند. از این میان میتوان به سید علی سیستانی،[۳۲][۳۳] محمدجواد علوی بروجردی،[۳۴] علی کریمی جهرمی،[۳۵] سید ابراهیم رئیسی،[۳۶] سید محمد خاتمی،[۳۷] احمد مروی،[۳۸][۳۹] محمدجواد ظریف،[۴۰] حسن روحانی،[۴۱] حسین امیرعبدالهیان،[۴۲] علیاکبر ولایتی[۴۳] و دفاتر لطفالله صافی گلپایگانی[۴۴][۴۵] و حسینعلی منتظری اشاره کرد.[۴۶] مرکز اسلامی و فرهنگی شمال کالیفرنیا نیز در پیامی، درگذشت او را تسلیت گفت.[۴۷]
آثار
مجلات متعدد علمی و اجتماعی مانند مجلههای یغما، بخارا، کلک، ایراننامه، ایرانشناسی،[۴۸] گلچرخ، رهآورد و گلستان در صدد چاپ مقالههای او بودند.[۴۹] از او چند مجموعه مقاله با نامهای «حاصل اوقات»، «مقالاتی در حدیث دیگران»، «یاد یاران و قطرههای باران»، «یاد عزیزان در برگریزان» و «در برف پیری» منتشر شده است. بیشتر این مجموعه مقالات به اهتمام علی محمّد سجّادی و سعید واعظ آماده نشر شدهاند.[۵۰]
تالیفی
از احمد مهدوی دامغانی، آثار تألیفی متعددی منتشر شده است که میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- از علی آموز اخلاص عمل[۵۱]
- رساله دربارهٔ خضر[۵۲]
- شاهدخت والاتبار شهربانو[۵۳][۵۴]
- در باغ روشنایی، گزیده حقیقتالحقیقه[۵۵]
- گزیدهای از شعر سعدی به زبان عربی و برگردان به نثر فارسی[۵۶]
- مآخذ ابیات عربی کلیله و دمنه[۵۷][۵۸]
- مآخذ ابیات عربی مرزباننامه[۵۹][۶۰]
تصحیح و ویرایش
دامغانی علاوه بر تالیف، به تحقیق و تصحیح آثار گذشتگان نیز اهتمام داشته است. از جمله آثار او در این دسته میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- کشف الحقائق نَسَفی[۶۱][۶۲]
- المَجدی فی أنساب الطّالبیّین[۶۳][۶۴]
- نَسمةالسَّحر بذکر من تشیَّع و شعر[۶۵][۶۶]
- دیوان خازن (عبداللّٰه بن احمد خازن)[۶۷][۶۸]
- الوحشیات (ابوتمام)[۶۹][۷۰]
بزرگداشتها و یادبودها
کتاب آیینه در برابر خورشید به کوشش سیدحسین حسینی نورزاد و سید محسن علوی زاده در اسفند ۱۳۹۹ توسط انتشارات نی که به دیدار و شناخت زندگی دکتر احمدمهدوی دامغانی اختصاص دارد، منتشر شد. در این اثر، یک زندگینامه مفصل از دامغانی به نقل از خود او در قالب چند مصاحبه نوشته شده است.[۷۱] کتاب «دکتر احمد مهدوی دامغانی و میراث ادبی و فرهنگی» اثر منصور رستگار فسایی، «سایه سرو» اثر میثم کرمی و «حاصل اوقات» اثر سید علیمحمد سجادی، از یادنامههایی است که به زندگی و شخصیت مهدوی دامغانی پرداخته است. انتشارات دی گرویتر نیز کتابی با عنوان Essays in Islamic Philology, History, and Philosophy «اقیانوس تعلیم و تربیت» به مناسبت ۹۰ سالگی مهدوی دامغانی در برلین پایتخت آلمان چاپ کرده است.[۷۲] در مرداد ۱۴۰۱، مراسم بزرگداشتی برای وی در ایران برگزار شد و در آن مراسم از کتاب «گلشن معنا» اثر دامغانی، پردهبرداری شد.[۷۳]
پانویس
ارجاعات
- ↑ ذوالفقاری، «حضرت استاد احمد مهدوی دامغانی، گنج زری بود در این خاکدامن»، فرهنگ قومس، ۲۰۳.
- ↑ «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ نجاتی، «آیینه در برابر خورشید»، فرهنگ قومس، ۴۷.
- ↑ طالبیان شریف، «حیات علمی و معنوی دکتر احمد مهدوی دامغانی»، فرهنگ قومس، ۲۱.
- ↑ «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ علویزاده و حسینی نورزاده، آینهداران آفتاب، ۲۰.
- ↑ طالبیان شریف، «حیات علمی و معنوی دکتر احمد مهدوی دامغانی»، فرهنگ قومس، ۲۱.
- ↑ ذوالفقاری، «حضرت استاد احمد مهدوی دامغانی، گنج زری بود در این خاکدامن»، فرهنگ قومس، ۲۰۴.
- ↑ فاضل بیرجندی، «احمد مهدوی دامغانی و میراث او»، فرهنگ قومس، ۳۳-۳۴.
- ↑ «استجازه؛ اجازات ادبی و روایی احمد مهدوی دامغانی»، خبرگزاری مهر.
- ↑ «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «احمد مهدوی دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت»، بیبیسی فارسی.
- ↑ فاضل بیرجندی، «احمد مهدوی دامغانی و میراث او»، فرهنگ قومس، ۳۳-۳۴.
- ↑ «آشنایى با کانون»، پایگاه کانون سردفتران و دفتریاران.
- ↑ فاضل بیرجندی، «احمد مهدوی دامغانی و میراث او»، فرهنگ قومس، ۳۳-۳۴.
- ↑ علویزاده و حسینی نورزاده، آینهداران آفتاب، ۱۰.
- ↑ نجاتی، «آیینه در برابر خورشید»، فرهنگ قومس، ۴۹.
- ↑ «روزهای سخت و سپری شده استاد مهدوی دامغانی»، خبرآنلاین.
- ↑ «احمد مهدوی دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت»، بیبیسی فارسی.
- ↑ «مهدوی دامغانی؛ ادیب و فقیه و استادی که در دادگاه انقلاب محاکمه شد»، خبرگزاری عصرایران.
- ↑ ««روایت مهدوی دامغانی از نقش آقای منتظری در محاکمهاش مورد مناقشه است»»، انصافنیوز.
- ↑ «احمد مهدوی دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت»، بیبیسی فارسی.
- ↑ «مهدوی دامغانی؛ ادیب و فقیه و استادی که در دادگاه انقلاب محاکمه شد»، خبرگزاری عصرایران.
- ↑ «مهدوی دامغانی؛ ادیب و فقیه و استادی که در دادگاه انقلاب محاکمه شد»، خبرگزاری عصرایران.
- ↑ «روزهای سخت و سپری شده استاد مهدوی دامغانی»، خبرآنلاین.
- ↑ «احمد مهدوی دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت»، بیبیسی فارسی.
- ↑ «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «رفتگان در تبعید؛ موج سواری حکومت با مرگ نویسندگان»، بیبیسی فارسی.
- ↑ «احمد مهدوی دامغانی»، مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ «رفتگان در تبعید؛ موج سواری حکومت با مرگ نویسندگان»، بیبیسی فارسی.
- ↑ «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی در حرم مطهر رضوی تشییع شد»، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ «پیام تسلیت حضرت آیت الله سیستانی در پی درگذشت دکتر مهدوی دامغانی»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ هیئت تحریریه، «پیامهای تسلیت و همدردی به مناسبت رحلت دکتر احمد مهدوی دامغانی»، فرهنگ قومس، ۳-۱۰.
- ↑ «آیت الله علوی بروجردی: مرحوم مهدوی دامغانی بحق پشتوانه استوار برای شیعیان آمریکا و مرجعی گرانبها برای اهل فضل بود»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «پیام تسلیت آیت الله کریمی جهرمی درپی درگذشت دکتر مهدوی دامغانی»، خبرگزاری ایسنا.
- ↑ هیئت تحریریه، «پیامهای تسلیت و همدردی به مناسبت رحلت دکتر احمد مهدوی دامغانی»، فرهنگ قومس، ۳-۱۰.
- ↑ «پیام تسلیت سید محمد خاتمی در پی درگذشت دکتر مهدوی دامغانی»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «حجتالاسلام و المسلمین مروی در پیامی درگذشت استاد مهدوی دامغانی را تسلیت گفت»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ هیئت تحریریه، «پیامهای تسلیت و همدردی به مناسبت رحلت دکتر احمد مهدوی دامغانی»، فرهنگ قومس، ۳-۱۰.
- ↑ «ظریف در پیامی درگذشت دکتر مهدوی دامغانی را تسلیت گفت»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «پیام تسلیت حسن روحانی درپی درگذشت مرحوم مهدوی دامغانی»، خبرگزاری ایسنا.
- ↑ «امیرعبداللهیان درگذشت دکتر مهدوی دامغانی را تسلیت گفت»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «ولایتی در پی درگذشت احمد مهدوی دامغانی تسلیت گفت»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ هیئت تحریریه، «پیامهای تسلیت و همدردی به مناسبت رحلت دکتر احمد مهدوی دامغانی»، فرهنگ قومس، ۳-۱۰.
- ↑ «پیام تسلیت دفتر مرحوم آیت الله صافی گلپایگانی درپی درگذشت مهدوی دامغانی»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «پیام بیت آیت الله منتظری در پی درگذشت احمد مهدوی دامغانی»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ هیئت تحریریه، «پیامهای تسلیت و همدردی به مناسبت رحلت دکتر احمد مهدوی دامغانی»، فرهنگ قومس، ۳-۱۰.
- ↑ «احمد مهدوی دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت»، بیبیسی فارسی.
- ↑ فاضل بیرجندی، «احمد مهدوی دامغانی و میراث او»، فرهنگ قومس، ۳۳-۳۴.
- ↑ «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «احمد مهدوی دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت»، بیبیسی فارسی.
- ↑ فاضل بیرجندی، «احمد مهدوی دامغانی و میراث او»، فرهنگ قومس، ۳۵.
- ↑ «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «احمد مهدوی دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت»، بیبیسی فارسی.
- ↑ «احمد مهدوی دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت»، بیبیسی فارسی.
- ↑ فاضل بیرجندی، «احمد مهدوی دامغانی و میراث او»، فرهنگ قومس، ۳۵.
- ↑ «احمد مهدوی دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت»، بیبیسی فارسی.
- ↑ فاضل بیرجندی، «احمد مهدوی دامغانی و میراث او»، فرهنگ قومس، ۳۵.
- ↑ «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ ذوالفقاری، «حضرت استاد احمد مهدوی دامغانی، گنج زری بود در این خاکدامن»، فرهنگ قومس، ۲۰۱.
- ↑ «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ ذوالفقاری، «حضرت استاد احمد مهدوی دامغانی، گنج زری بود در این خاکدامن»، فرهنگ قومس، ۲۰۱.
- ↑ «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ فاضل بیرجندی، «احمد مهدوی دامغانی و میراث او»، فرهنگ قومس، ۳۵.
- ↑ «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ ذوالفقاری، «حضرت استاد احمد مهدوی دامغانی، گنج زری بود در این خاکدامن»، فرهنگ قومس، ۲۰۱.
- ↑ «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ ذوالفقاری، «حضرت استاد احمد مهدوی دامغانی، گنج زری بود در این خاکدامن»، فرهنگ قومس، ۲۰۱.
- ↑ نجاتی، «آیینه در برابر خورشید»، فرهنگ قومس، ۴۳-۴۴.
- ↑ ذوالفقاری، «حضرت استاد احمد مهدوی دامغانی، گنج زری بود در این خاکدامن»، فرهنگ قومس، ۲۰۵.
- ↑ «مهدوی دامغانی به دانشگاه "هاروارد" اعتبار خاصی بخشید»، خبرگزاری ایسنا.
منابع
مکتوب
- علویزاده، سید محسن؛ حسینی نورزاده، سید حسین (۱۳۹۹). آینه در برابر خورشید. به کوشش بهمن کریمی. تهران: نشرنی.
- نجاتی، رحمتالله (۱۴۰۱). «آیینه در برابر خورشید دیدار و شناخت زندگی استاد دکتر احمد مهدوی دامغانی». فرهنگ قومس (۷۱): ۴۳-۵۴.
- طالبیان شریف، حسن (۱۴۰۱). «حیات علمی و معنوی دکتر احمد مهدوی دامغانی». فرهنگ قومس (۷۱): ۱۹-۲۲.
- ذوالفقاری، حسن (۱۴۰۱). «حضرت استاد احمد مهدوی دامغانی، گنج زری بود در این خاکدامن». فرهنگ قومس (۷۰): ۱۹۹-۲۰۶.
- فاضلی بیرجندی، محمود (۱۴۰۱). «احمد مهدوی دامغانی و میراث او». فرهنگ قومس (۷۱): ۳۳-۳۶.
- هیئت تحریریه (۱۴۰۱). «پیامهای تسلیت و همدردی به مناسبت رحلت دکتر احمد مهدوی دامغانی». فرهنگ قومس (۷۱): ۳-۱۰.
آنلاین
- انصافنیوز (۳۰ خرداد ۱۴۰۱). ««روایت مهدوی دامغانی از نقش آقای منتظری در محاکمهاش مورد مناقشه است»». ensafnews.com. دریافتشده در ۱۳ اسفند ۱۴۰۳.
- بیبیسی فارسی (۲۸ خرداد ۱۴۰۱). «احمد مهدوی دامغانی، متهم به «تبلیغ اسلام آریامهری» در آمریکا درگذشت». bbc.com. دریافتشده در ۱۳ اسفند ۱۴۰۳.
- بیبیسی فارسی (۱۲ شهریور ۱۴۰۱). «رفتگان در تبعید؛ موج سواری حکومت با مرگ نویسندگان». bbc.com. دریافتشده در ۱۳ اسفند ۱۴۰۳.
- پایگاه کانون سردفتران و دفتریاران. «آشنايى با كانون». notary.ir. بایگانیشده از اصلی در ۹ اکتبر ۲۰۱۰. دریافتشده در ۱۳ اسفند ۱۴۰۳.
- خبرآنلاین (۳۰ خرداد ۱۴۰۱). «روزهای سخت و سپری شده استاد مهدوی دامغانی». khabaronline.ir. دریافتشده در ۱۳ اسفند ۱۴۰۳.
- خبرگزاری ایسنا (۵ مرداد ۱۴۰۱). «مهدوی دامغانی به دانشگاه "هاروارد" اعتبار خاصی بخشید». isna.ir. دریافتشده در ۱۳ اسفند ۱۴۰۳.
- خبرگزاری ایسنا (۲۹ خرداد ۱۴۰۱). «پیام تسلیت آیت الله کریمی جهرمی درپی درگذشت دکتر مهدوی دامغانی». isna.ir. دریافتشده در ۱۳ اسفند ۱۴۰۳.
- خبرگزاری ایسنا (۲۹ خرداد ۱۴۰۱). «پیام تسلیت حسن روحانی درپی درگذشت مرحوم مهدوی دامغانی». isna.ir. دریافتشده در ۱۳ اسفند ۱۴۰۳.
- خبرگزاری تسنیم (۶ تیر ۱۴۰۱). «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی در حرم مطهر رضوی تشییع شد». tasnimnews.com. دریافتشده در ۱۳ اسفند ۱۴۰۳.
- خبرگزاری شفقنا (۵ تیر ۱۴۰۱). «پیکر مرحوم مهدوی دامغانی فردا در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده میشود». shafaqna.com. دریافتشده در ۱۳ اسفند ۱۴۰۳.
- خبرگزاری شفقنا (۲۸ خرداد ۱۴۰۱). «پیام تسلیت حضرت آیت الله سیستانی در پی درگذشت دکتر مهدوی دامغانی». shafaqna.com. دریافتشده در ۱۳ اسفند ۱۴۰۳.
- خبرگزاری شفقنا (۲۸ خرداد ۱۴۰۱). «پیام تسلیت سید محمد خاتمی در پی درگذشت دکتر مهدوی دامغانی». shafaqna.com. دریافتشده در ۱۳ اسفند ۱۴۰۳.
- خبرگزاری شفقنا (۲۷ خرداد ۱۴۰۱). «پیام تسلیت دفتر مرحوم آیت الله صافی گلپایگانی درپی درگذشت مهدوی دامغانی». shafaqna.com. دریافتشده در ۱۳ اسفند ۱۴۰۳.
- خبرگزاری شفقنا (۲۸ خرداد ۱۴۰۱). «ولایتی در پی درگذشت احمد مهدوی دامغانی تسلیت گفت». shafaqna.com. دریافتشده در ۱۳ اسفند ۱۴۰۳.
- خبرگزاری شفقنا (۲۹ خرداد ۱۴۰۱). «پیام بیت آیت الله منتظری در پی درگذشت احمد مهدوی دامغانی». shafaqna.com. دریافتشده در ۱۳ اسفند ۱۴۰۳.
- خبرگزاری شفقنا (۲۹ خرداد ۱۴۰۱). «حجتالاسلام و المسلمین مروی در پیامی درگذشت استاد مهدوی دامغانی را تسلیت گفت». shafaqna.com. دریافتشده در ۱۳ اسفند ۱۴۰۳.
- خبرگزاری شفقنا (۲۸ خرداد ۱۴۰۱). «امیرعبداللهیان درگذشت دکتر مهدوی دامغانی را تسلیت گفت». shafaqna.com. دریافتشده در ۱۳ اسفند ۱۴۰۳.
- خبرگزاری شفقنا (۲۸ خرداد ۱۴۰۱). «ظریف در پیامی درگذشت دکتر مهدوی دامغانی را تسلیت گفت». shafaqna.com. دریافتشده در ۱۳ اسفند ۱۴۰۳.
- خبرگزاری شفقنا (۲۸ خرداد ۱۴۰۱). «آیت الله علوی بروجردی: مرحوم مهدوی دامغانی بحق پشتوانه استوار برای شیعیان آمریکا و مرجعی گرانبها برای اهل فضل بود». shafaqna.com. دریافتشده در ۱۳ اسفند ۱۴۰۳.
- خبرگزاری عصرایران (۲۸ خرداد ۱۴۰۱). «مهدوی دامغانی؛ ادیب و فقیه و استادی که در دادگاه انقلاب محاکمه شد». asriran.com. دریافتشده در ۱۳ اسفند ۱۴۰۳.
- خبرگزاری مهر (۸ مرداد ۱۴۰۱). «استجازه؛ اجازات ادبی و روایی احمد مهدوی دامغانی». mehrnews.com. دریافتشده در ۱۳ اسفند ۱۴۰۳.
- مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی. «احمد مهدوی دامغانی». cgie.org.ir. دریافتشده در ۱۳ اسفند ۱۴۰۳.
ردهها:
- استادان دانشگاه اهل ایران
- استادان دانشگاه پنسیلوانیا
- استادان دانشگاه تهران
- استادان دانشگاه دور از وطن اهل ایران در ایالات متحده آمریکا
- استادان دانشگاه هاروارد
- اسلامشناسان اهل ایالات متحده آمریکا
- اسلامشناسان اهل ایران
- اهالی مشهد
- مدفونان در حرم امام رضا
- خاورشناسان
- دانشآموختگان دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران
- دانشآموختگان دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران
- درگذشتگان ۱۴۰۱
- درگذشتگان ۲۰۲۲ (میلادی)
- زادگان ۱۳۰۵
- زادگان ۱۹۲۶ (میلادی)
- سردفتران اسناد رسمی
- نویسندگان دانشنامه ایرانیکا
- نویسندگان مرد اهل ایران