مباهله: تفاوت میان نسخه‌ها

از اسلامیکال
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:مباهله .jpg|بندانگشتی|302x302پیکسل]]
'''مباهله''' به معنای لعنت کردن متقابل و درخواست [[عذاب الهی]] برای اثبات حقانیت یک ادعا است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مجمع البیان فی تفسیر القرآن|نام=فضل بن حسن|نام خانوادگی=طبرسی|جلد=2|صفحه=762}}</ref>
[[پرونده:واقعه مباهله.jpeg|بندانگشتی|مباهله؛ آیینه‌ای از جایگاه بی‌بدیل اهل بیت (ع)]]
مباهله
 
[[آیه مباهله|مباهله]] به معنای لعنت کردن متقابل و درخواست عذاب الهی برای اثبات حقانیت یک ادعا است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مجمع البیان فی تفسیر القرآن|نام=فضل بن حسن|نام خانوادگی=طبرسی|جلد=2|صفحه=762}}</ref> این رویداد مهمی در تاریخ اسلام به شمار میرود که در آن، پیامبر اسلام(ص) همراه با خانوادهاش ( علی، فاطمه، حسن و حسین(ع)) با مسیحیان نجران به چالش برخاستند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=فضائل الصحابه|نام=مسلم|نام خانوادگی=نیشابوری|فصل=فضائل علی بن ابیطالب}}</ref> این واقعه که در سال دهم هجری و بر اساس آیات ۶۱ و ۶۲ سوره [[سوره آل‌عمران|آل عمران]] رخ داد، به دلیل حضور بیبدیل اهل بیت پیامبر، از دیدگاه شیعه اهمیت ویژهای دارد و به عنوان یکی از مستندات برتری و عصمت آنان شناخته میشود. مباهله در فرهنگ اسلامی، نماد اوج استدلال و [[توسل]] به قدرت خداوند برای اثبات حقیقت است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=سیری در سیره نبوی|نام=مرتضی|نام خانوادگی=مطهری|صفحه=123}}</ref>


== مفهوم‌شناسی ==
== مفهوم‌شناسی ==
=== ریشه لغوی: ===
* از ریشه «بَهْل» به معنای رها کردن و قید و بند را از چیزی گشودن است. «ابتهال» در دعا به معنای [[تضرع]] و نیایش نیز از همین ریشه است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=لسان العرب|نام=ابن منظور|نام خانوادگی=انصاری|ناشر=دار صادر|جلد=11}}</ref>


* ریشه لغوی: از ریشه «بَهْل» به معنای رها کردن و قید و بند را از چیزی گشودن است. «ابتهال» در دعا به معنای [[تضرع]] و نیایش نیز از همین ریشه است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=لسان العرب|نام=ابن منظور|جلد=11}}</ref>
==== معنای اصطلاحی: ====
* در اصطلاح اسلامی، مباهله عملی است که دو طرف یا گروه در یک disputation (مناظره) religious، برای اثبات ادعای خود، خداوند را به لعن و عذاب کسی که دروغگو است دعوت می‌کنند. این عمل با искренی کامل و [[ایمان]] راسخ به حقانیت خود انجام می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=المیزان فی تفسیر القرآن|نام=سید محمدحسین|نام خانوادگی=طباطبایی|جلد=11|صفحه=227}}</ref>


* معنای اصطلاحی: در اصطلاح اسلامی، مباهله عملی است که دو طرف یا گروه در یک disputation (مناظره) religious، برای اثبات ادعای خود، خداوند را به لعن و عذاب کسی که دروغگو است دعوت می‌کنند. این عمل با искренی کامل و [[ایمان]] راسخ به حقانیت خود انجام می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=المیزان فی تفسیر القرآن|نام=سید محمدحسین|نام خانوادگی=طباطبایی|جلد=11|صفحه=227}}</ref>
== پیشینه تاریخی ==


== پیشینه تاریخی ==
=== در اسلام ===
موقعیت جغرافیایی: شهر نجران در مرز حجاز و یمن، یکی از کانون‌های مهم مسیحیت در شبه‌جزیره عربستان بود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=السیرة النبویة|نام=ابن هشام|جلد=2|صفحه=563}}</ref>
رویداد مباهله در اسلام،‌ یکی از اتفاقات زمان حیات محمد بود که بین مسلمانان و نجرانیان مسیحی شکل گرفت. این واقعه که در سال دهم هجری و بر اساس آیات ۶۱ و ۶۲ سوره [[سوره آل‌عمران|آل عمران]] رخ داد، به دلیل حضور [[اهل‌بیت|اهل بیت]] پیامبر، از دیدگاه شیعه اهمیت ویژهای دارد و به عنوان یکی از مستندات برتری و عصمت آنان شناخته میشود. مباهله در فرهنگ اسلامی، نماد اوج استدلال و [[توسل]] به قدرت خداوند برای اثبات حقیقت است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=سیری در سیره نبوی|نام=مرتضی|نام خانوادگی=مطهری|صفحه=123}}</ref>


مناظره اولیه: هیئتی از مسیحیان [[نجران]] برای گفت‌وگو درباره پیامبری محمد(ص) و مسئله عیسی(ع) به مدینه آمدند. گفت‌وگوها به نتیجه نرسید و بحث بر سر [[الوهیت]] عیسی(ع) بود.
موقعیت جغرافیایی: شهر نجران در مرز حجاز و یمن، یکی از کانون‌های مهم مسیحیت در شبه‌جزیره عربستان بود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=السیرة النبویة|نام=عبد الملک بن هشام|نام خانوادگی=ابن هشام|ناشر=دارالمعرفه. بیروت. لبنان|جلد=2|صفحه=563|زبان=عربی}}</ref>


نزول آیه: در این هنگام، آیه ۶۱ سوره آل عمران نازل شد و پیامبر را به مباهله فراخواند: «... پس بگو: بیایید پسرانمان و پسرانتان، زنانمان و زنانتان، و خودمان و خودتان را فرا خوانیم؛ سپس مباهله کنیم و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=قرآن کریم}}</ref>
مناظره اولیه: هیئتی از مسیحیان [[نجران]] برای گفت‌وگو درباره پیامبری محمد و مسئله عیسی به مدینه آمدند. گفت‌وگوها به نتیجه نرسید و بحث بر سر [[الوهیت]] عیسی بود. نزول آیه: در این هنگام، آیه ۶۱ آل عمران نازل شد و پیامبر را به مباهله فراخواند: «... پس بگو: بیایید پسرانمان و پسرانتان، زنانمان و زنانتان، و خودمان و خودتان را فرا خوانیم؛ سپس مباهله کنیم و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=قرآن کریم}}</ref>


== واقعه مباهله ==
==== واقعه مباهله ====
این رویداد در تاریخ ۲۴ یا ۲۵ [[ذی‌الحجه]] سال ۱۰ اتفاق افتاد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ الطبری|نام=محمد بن جریر|نام خانوادگی=طبری|جلد=3|صفحه=156}}</ref>پیامبر(ص) با [[علی بن ابی‌طالب]](ع)، فاطمه زهرا(س)، حسن(ع) و حسین(ع) به محل مباهله آمدند. با چهار تن: علی بن ابی‌طالب(ع)، فاطمه زهرا(س)، حسن(ع) و حسین(ع) به محل مباهله آمدند. ایشان هنگام خروج فرمودند: «هرگاه من دعا کردم، شما آمین بگویید.»
این رویداد در تاریخ ۲۴ یا ۲۵ [[ذی‌الحجه]] سال ۱۰ اتفاق افتاد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ الطبری|نام=محمد بن جریر|نام خانوادگی=طبری|جلد=3|صفحه=156}}</ref>پیامبر با [[علی بن ابی‌طالب]](ع)، فاطمه زهرا، حسن و حسین بن علی به محل مباهله آمدند. با چهار تن: علی بن ابی‌طالب، فاطمه زهرا، حسن مجتبی و حسین بن علی به محل مباهله آمدند. ایشان هنگام خروج فرمودند: «هرگاه من دعا کردم، شما آمین بگویید.»


واکنش مسیحیان: وقتی اسقف نجران پیامبر را با نزدیکانش دید، به همکیشان خود گفت: «من چهره‌هایی را م<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ الیعقوبی|نام=احمد بن اسحاق|نام خانوادگی=یعقوبی|جلد=2|صفحه=85}}</ref>ی‌بینم که اگر از خدا بخواهند کوهی را از جای برکند، خداوند چنین خواهد کرد. با اینان مباهله نکنید که هلاک خواهید شد و هیچ مسیحی تا قیامت بر روی زمین باقی نخواهد ماند.»
واکنش مسیحیان: وقتی اسقف نجران پیامبر را با نزدیکانش دید، به همکیشان خود گفت: «من چهره‌هایی را م<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ الیعقوبی|نام=احمد بن اسحاق|نام خانوادگی=یعقوبی|جلد=2|صفحه=85}}</ref>ی‌بینم که اگر از خدا بخواهند کوهی را از جای برکند، خداوند چنین خواهد کرد. با اینان مباهله نکنید که هلاک خواهید شد و هیچ مسیحی تا قیامت بر روی زمین باقی نخواهد ماند.»


== اهمیت و پیامدها ==
==== اهمیت و پیامدها ====
از دیدگاه [[شیعه]]، این واقعه گواهی آشکار بر برتری و جایگاه بی‌همتای علی، فاطمه، حسن و حسین(ع) است. زیرا قرآن آنان را به ترتیب به عنوان «انفسنا» (جان‌های ما) و «ابناءنا» (پسران ما) و «نساءنا» (زنان ما) معرفی کرده است.
از دیدگاه [[شیعه]]، این واقعه گواهی آشکار بر برتری و جایگاه بی‌همتای علی، فاطمه، حسن مجتبی و حسین بن علی است. زیرا قرآن آنان را به ترتیب به عنوان «انفسنا» (جان‌های ما) و «ابناءنا» (پسران ما) و «نساءنا» (زنان ما) معرفی کرده است.


این واقعه پیوند نزدیکی با حدیث مشهور [[حدیث ثقلین|ثقلین]] (قرآن و عترت) دارد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مفاتیح الجنان|نام=عباس|نام خانوادگی=قمی}}</ref>
این واقعه پیوند نزدیکی با حدیث مشهور [[حدیث ثقلین|ثقلین]] (قرآن و عترت) دارد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مفاتیح الجنان|نام=عباس|نام خانوادگی=قمی}}</ref>
خط ۳۰: خط ۲۹:
وز در تقویم اسلامی، به ویژه نزد شیعیان، روزی مبارک و گرامی داشته می‌شود.
وز در تقویم اسلامی، به ویژه نزد شیعیان، روزی مبارک و گرامی داشته می‌شود.


== مباهله در دیدگاه اهل سنت ==
==== مباهله در دیدگاه اهل سنت ====
آنان نیز وقوع این رویداد تاریخی را تأیید می‌کنند و در کتاب‌های معتبر خود مانند صحیح مسلم روایت کرده‌اند.
آنان نیز وقوع این رویداد تاریخی را تأیید می‌کنند و در کتاب‌های معتبر خود مانند صحیح مسلم روایت کرده‌اند.


آنان بر جایگاه والای اصحاب حاضر در مباهله اذعان دارند، اگرچه تفسیر آنان از «[[اهل‌بیت|اهل بیت]]» ممکن است با تفسیر شیعه متفاوت باشد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تفسیر القرآن العظیم|نام=ابن کثیر|نام خانوادگی=دمشقی|جلد=2|صفحه=41}}</ref>
آنان بر جایگاه والای اصحاب حاضر در مباهله اذعان دارند، اگرچه تفسیر آنان از «[[اهل‌بیت|اهل بیت]]» ممکن است با تفسیر شیعه متفاوت باشد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تفسیر القرآن العظیم|نام=ابن کثیر|نام خانوادگی=دمشقی|جلد=2|صفحه=41}}</ref>


{{علی ابن ابی‌طالب}}
== '''منابع''' ==
 
{{پانویس}}
 
== پانویس ==
 
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
 
 
 
 
مباهله
 
[[رده:تاریخ اسلام]]
[[رده:وقایع زندگی محمد]]
[[رده:اهل بیت]]
[[رده:مباهله]]
[[رده:رویدادهای سال ۱۰ هجری]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳۱ اکتبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۲:۱۵

مباهله به معنای لعنت کردن متقابل و درخواست عذاب الهی برای اثبات حقانیت یک ادعا است.[۱]

مفهوم‌شناسی

ریشه لغوی:

  • از ریشه «بَهْل» به معنای رها کردن و قید و بند را از چیزی گشودن است. «ابتهال» در دعا به معنای تضرع و نیایش نیز از همین ریشه است.[۲]

معنای اصطلاحی:

  • در اصطلاح اسلامی، مباهله عملی است که دو طرف یا گروه در یک disputation (مناظره) religious، برای اثبات ادعای خود، خداوند را به لعن و عذاب کسی که دروغگو است دعوت می‌کنند. این عمل با искренی کامل و ایمان راسخ به حقانیت خود انجام می‌شود.[۳]

پیشینه تاریخی

در اسلام

رویداد مباهله در اسلام،‌ یکی از اتفاقات زمان حیات محمد بود که بین مسلمانان و نجرانیان مسیحی شکل گرفت. این واقعه که در سال دهم هجری و بر اساس آیات ۶۱ و ۶۲ سوره آل عمران رخ داد، به دلیل حضور اهل بیت پیامبر، از دیدگاه شیعه اهمیت ویژهای دارد و به عنوان یکی از مستندات برتری و عصمت آنان شناخته میشود. مباهله در فرهنگ اسلامی، نماد اوج استدلال و توسل به قدرت خداوند برای اثبات حقیقت است.[۴]

موقعیت جغرافیایی: شهر نجران در مرز حجاز و یمن، یکی از کانون‌های مهم مسیحیت در شبه‌جزیره عربستان بود.[۵]

مناظره اولیه: هیئتی از مسیحیان نجران برای گفت‌وگو درباره پیامبری محمد و مسئله عیسی به مدینه آمدند. گفت‌وگوها به نتیجه نرسید و بحث بر سر الوهیت عیسی بود. نزول آیه: در این هنگام، آیه ۶۱ آل عمران نازل شد و پیامبر را به مباهله فراخواند: «... پس بگو: بیایید پسرانمان و پسرانتان، زنانمان و زنانتان، و خودمان و خودتان را فرا خوانیم؛ سپس مباهله کنیم و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم.[۶]

واقعه مباهله

این رویداد در تاریخ ۲۴ یا ۲۵ ذی‌الحجه سال ۱۰ اتفاق افتاد.[۷]پیامبر با علی بن ابی‌طالب(ع)، فاطمه زهرا، حسن و حسین بن علی به محل مباهله آمدند. با چهار تن: علی بن ابی‌طالب، فاطمه زهرا، حسن مجتبی و حسین بن علی به محل مباهله آمدند. ایشان هنگام خروج فرمودند: «هرگاه من دعا کردم، شما آمین بگویید.»

واکنش مسیحیان: وقتی اسقف نجران پیامبر را با نزدیکانش دید، به همکیشان خود گفت: «من چهره‌هایی را م[۸]ی‌بینم که اگر از خدا بخواهند کوهی را از جای برکند، خداوند چنین خواهد کرد. با اینان مباهله نکنید که هلاک خواهید شد و هیچ مسیحی تا قیامت بر روی زمین باقی نخواهد ماند.»

اهمیت و پیامدها

از دیدگاه شیعه، این واقعه گواهی آشکار بر برتری و جایگاه بی‌همتای علی، فاطمه، حسن مجتبی و حسین بن علی است. زیرا قرآن آنان را به ترتیب به عنوان «انفسنا» (جان‌های ما) و «ابناءنا» (پسران ما) و «نساءنا» (زنان ما) معرفی کرده است.

این واقعه پیوند نزدیکی با حدیث مشهور ثقلین (قرآن و عترت) دارد.[۹] یناروز وز در تقویم اسلامی، به ویژه نزد شیعیان، روزی مبارک و گرامی داشته می‌شود.

مباهله در دیدگاه اهل سنت

آنان نیز وقوع این رویداد تاریخی را تأیید می‌کنند و در کتاب‌های معتبر خود مانند صحیح مسلم روایت کرده‌اند.

آنان بر جایگاه والای اصحاب حاضر در مباهله اذعان دارند، اگرچه تفسیر آنان از «اهل بیت» ممکن است با تفسیر شیعه متفاوت باشد.[۱۰]

منابع

  1. طبرسی، فضل بن حسن. مجمع البیان فی تفسیر القرآن. ج. ۲. ص. ۷۶۲.
  2. انصاری، ابن منظور. لسان العرب. ج. ۱۱. دار صادر.
  3. طباطبایی، سید محمدحسین. المیزان فی تفسیر القرآن. ج. ۱۱. ص. ۲۲۷.
  4. مطهری، مرتضی. سیری در سیره نبوی. ص. ۱۲۳.
  5. ابن هشام، عبد الملک بن هشام. السیرة النبویة (به عربی). ج. ۲. دارالمعرفه. بیروت. لبنان. ص. ۵۶۳.
  6. قرآن کریم.
  7. طبری، محمد بن جریر. تاریخ الطبری. ج. ۳. ص. ۱۵۶.
  8. یعقوبی، احمد بن اسحاق. تاریخ الیعقوبی. ج. ۲. ص. ۸۵.
  9. قمی، عباس. مفاتیح الجنان.
  10. دمشقی، ابن کثیر. تفسیر القرآن العظیم. ج. ۲. ص. ۴۱.