کرامت انسانی: تفاوت میان نسخه‌ها

از اسلامیکال
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ایجاد۴)
(ایجاد۵)
خط ۱: خط ۱:
== '''کرامت انسانی''' ==
== '''کرامت انسانی''' ==
[[کرامت]] به معنای بزرگوار شدن، شرافت و حرمت داشتن است.  
[[کرامت]] به معنای بزرگوار شدن، شرافت و حرمت داشتن است. کرامت [[انسان]] علاوه بر [[قرآن]] کریم، در روایات معصومین نیز مورد اشاره واقع شده است. کرامت انسانی دارای دو بعد ذاتی و اکتسابی می باشد.  


== '''مفهوم شناسی کرامت نفس''' ==
== '''مفهوم شناسی کرامت نفس''' ==
خط ۸: خط ۸:


=== در قرآن: ===
=== در قرآن: ===
در آیه ۷۰ سوره اسراء به صراحت به موضوع [[کرامت‌انسان]] اشاره دارد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=المیزان|سال=۱۳۹۳ ه ق|نام=سید محمدحسین|نام خانوادگی=طباطبایی|جلد=۱۳|صفحه=۱۵۵}}</ref> طبق گفته علامه طباطبائی، مفسر [[شیعه]]، در آیات مختلفی مانند آیه ۳۰ سوره [[سوره بقره|بقره]]<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=المیزان|سال=۱۳۹۳ه ق|نام=سید محمد حسین|نام خانوادگی=طباطبایی|جلد=۱|صفحه=۱۱۴}}</ref> و ۱۳ سوره [[سوره حجرات|حجرات]]<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=المیزان|سال=۱۳۹۳ ه ق|نام=سید محمدحسین|نام خانوادگی=طباطبایی|جلد=۱۸|صفحه‌ها=۳۲۶-۳۲۷}}</ref> نیز درباره [[کرامت‌انسان]] سخن گفته شده است. در آیه ۷۰ سوره اسراء، به گرامی داشتن انسان‌ها اشاره شده و جایگاه انسان در آفرینش و امتیازاتش بر دیگر موجودات ذکر شده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تفسیر نمونه|سال=۱۳۷۱|نام=ناصر|نام خانوادگی=مکارم شیرازی|جلد=۱۲|صفحه=۱۹۶}}</ref>
در آیه ۷۰ سوره اسراء به صراحت به موضوع [[کرامت‌انسان]] اشاره دارد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=المیزان|سال=۱۳۹۳|نام=سید محمدحسین|نام خانوادگی=طباطبایی|جلد=۱۳|صفحه=۱۵۵}}</ref> طبق گفته علامه طباطبائی، مفسر [[شیعه]]، در آیات مختلفی مانند آیه ۳۰ سوره [[سوره بقره|بقره]]<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=المیزان|سال=۱۳۹۳|نام=سید محمد حسین|نام خانوادگی=طباطبایی|جلد=۱|صفحه=۱۱۴}}</ref> و ۱۳ سوره [[سوره حجرات|حجرات]]<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=المیزان|سال=۱۳۹۳|نام=سید محمدحسین|نام خانوادگی=طباطبایی|جلد=۱۸|صفحه‌ها=۳۲۶-۳۲۷}}</ref> نیز درباره [[کرامت‌انسان]] سخن گفته شده است. در آیه ۷۰ سوره [[سوره اسراء|اسراء]]، به گرامی داشتن انسان‌ها اشاره شده و جایگاه انسان در آفرینش و امتیازاتش بر دیگر موجودات ذکر شده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تفسیر نمونه|سال=۱۳۷۱|نام=ناصر|نام خانوادگی=مکارم شیرازی|جلد=۱۲|صفحه=۱۹۶}}</ref>


=== در روایات: ===
=== در روایات: ===
در روایات از معصومان نیز درباره حفظ [[کرامت‌انسانی]] و احترام به افراد جامعه توجه شده است؛<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=پیام خرد|سال=۱۳۷۷|نام خانوادگی=جعفری|صفحه‌ها=۱۱۹-۱۲۳}}</ref>از جمله برخاستن [[پیامبر]](ص) به احترام تشییع جنازه یک [[یهود|یهودی]]. [[پیامبر]] [[اسلام]] در پاسخ به سؤال [[صحابه]] در این باره، تصریح کرد که هر گاه جنازه‌ای دیدید به‌احترام آن از جا برخیزید.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=صحیح البخاری|سال=۱۴۲۲ه ق|نام=محمد بن اسماعیل|نام خانوادگی=بخاری|جلد=۲|صفحه=۸۵}}</ref>‏  
در روایات از معصومان نیز درباره حفظ [[کرامت‌انسانی]] و احترام به افراد جامعه توجه شده است؛<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=پیام خرد|سال=۱۳۷۷|نام خانوادگی=جعفری|صفحه‌ها=۱۱۹-۱۲۳}}</ref>از جمله برخاستن [[پیامبر]](ص) به احترام تشییع جنازه یک [[یهود|یهودی]]. [[پیامبر]] [[اسلام]] در پاسخ به سؤال [[صحابه]] در این باره، تصریح کرد که هر گاه جنازه‌ای دیدید به‌احترام آن از جا برخیزید.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=صحیح البخاری|سال=۱۴۲۲|نام=محمد بن اسماعیل|نام خانوادگی=بخاری|جلد=۲|صفحه=۸۵}}</ref>‏  


== '''اقسام کرامت انسانی''' ==
== '''ابعاد کرامت انسانی''' ==
 
=== کرامت ذاتی: ===
کرامت [[ذاتی]]، کرامتی است که [[سوره انسان|انسان]] به اعتبار [[سنخ]] وجودی دارای آن می باشد و مقصود این است که [[خدا|خداوند]] [[انسان]] را به ‌گونه‌ای خلق کرد که در مقایسه با برخی موجودات دیگر از لحاظ وجودی امکانات و مزایای بیشتری دارد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=انسان شناسی|سال=۱۳۹۲|نام=محمود|نام خانوادگی=رجبی|صفحه=۱۲۸}}</ref> این کرامتی است که همه انسان‌ها از آن برخوردارند.
 
=== کرامت اکتسابی: ===
کرامت [[اکتسابی]] به اعتبار صفات [[نفسانی]] انسان، تلاش و کوشش وی به دست می‌آید<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=اللمع فی التصوف|سال=۱۳۸۸|نام=ابونصر|نام خانوادگی=سراج طوسی|صفحه=۲۲۶}}</ref> و به تناسب اکتساب درجات [[معنوی]] تغییر می‌یابد و هر کس به درجات بالاتری برسد کریم‌تر و گرامی‌تر است.


== '''پانویس''' ==
== '''پانویس''' ==


=== ارجاعات: ===
=== ارجاعات: ===

نسخهٔ ‏۱۰ نوامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۸:۳۹

کرامت انسانی

کرامت به معنای بزرگوار شدن، شرافت و حرمت داشتن است. کرامت انسان علاوه بر قرآن کریم، در روایات معصومین نیز مورد اشاره واقع شده است. کرامت انسانی دارای دو بعد ذاتی و اکتسابی می باشد.

مفهوم شناسی کرامت نفس

کرامت در لغت به معنی بزرگوار شدن و شرافت و حرمت داشتن است و از نظر تربیتی، نزاهت از پستی و فرومایگی و برخورداری از اعتلای روحی است.[۱] در قاموس قرآن،کرامت به معنای بزرگواری و شرافت، بخشندگی و سخاوت، ارزشمند و عزیز بودن و مانند آن آمده است.[۲]برای فعل این واژه در باب تفعیل (تکریم)، واژگان برکشیدن، برگزیدن، گرامی کردن، گرامی داشتن و بزرگی دادن به کار رفته است.[۳]

جایگاه و اهمیت

در قرآن:

در آیه ۷۰ سوره اسراء به صراحت به موضوع کرامت‌انسان اشاره دارد.[۴] طبق گفته علامه طباطبائی، مفسر شیعه، در آیات مختلفی مانند آیه ۳۰ سوره بقره[۵] و ۱۳ سوره حجرات[۶] نیز درباره کرامت‌انسان سخن گفته شده است. در آیه ۷۰ سوره اسراء، به گرامی داشتن انسان‌ها اشاره شده و جایگاه انسان در آفرینش و امتیازاتش بر دیگر موجودات ذکر شده است.[۷]

در روایات:

در روایات از معصومان نیز درباره حفظ کرامت‌انسانی و احترام به افراد جامعه توجه شده است؛[۸]از جمله برخاستن پیامبر(ص) به احترام تشییع جنازه یک یهودی. پیامبر اسلام در پاسخ به سؤال صحابه در این باره، تصریح کرد که هر گاه جنازه‌ای دیدید به‌احترام آن از جا برخیزید.[۹]

ابعاد کرامت انسانی

کرامت ذاتی:

کرامت ذاتی، کرامتی است که انسان به اعتبار سنخ وجودی دارای آن می باشد و مقصود این است که خداوند انسان را به ‌گونه‌ای خلق کرد که در مقایسه با برخی موجودات دیگر از لحاظ وجودی امکانات و مزایای بیشتری دارد.[۱۰] این کرامتی است که همه انسان‌ها از آن برخوردارند.

کرامت اکتسابی:

کرامت اکتسابی به اعتبار صفات نفسانی انسان، تلاش و کوشش وی به دست می‌آید[۱۱] و به تناسب اکتساب درجات معنوی تغییر می‌یابد و هر کس به درجات بالاتری برسد کریم‌تر و گرامی‌تر است.

پانویس

ارجاعات:

  1. دلشاد تهرانی، مصطفی (۱۳۸۱). اصول تربیت در نهج البلاغه. ص. ۱۴۱.
  2. قرشی، علی اکبر (۱۳۷۸). قاموس قرآن. ج. ۶. ص. ۱۰۶.
  3. یاحقی، محمد جعفر (۱۳۷۲). فرهنگ‌نامه قرآنی. ج. ۳. ص. ۱۲۱۲.
  4. طباطبایی، سید محمدحسین (۱۳۹۳). المیزان. ج. ۱۳. ص. ۱۵۵.
  5. طباطبایی، سید محمد حسین (۱۳۹۳). المیزان. ج. ۱. ص. ۱۱۴.
  6. طباطبایی، سید محمدحسین (۱۳۹۳). المیزان. ج. ۱۸. صص. ۳۲۶-۳۲۷.
  7. مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۱). تفسیر نمونه. ج. ۱۲. ص. ۱۹۶.
  8. جعفری (۱۳۷۷). پیام خرد. صص. ۱۱۹-۱۲۳.
  9. بخاری، محمد بن اسماعیل (۱۴۲۲). صحیح البخاری. ج. ۲. ص. ۸۵.
  10. رجبی، محمود (۱۳۹۲). انسان شناسی. ص. ۱۲۸.
  11. سراج طوسی، ابونصر (۱۳۸۸). اللمع فی التصوف. ص. ۲۲۶.