شهابالدین آلوسی: تفاوت میان نسخهها
(ابرابزار) |
(←منابع) |
||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
=== منابع === | === منابع === | ||
{{آغاز منابع}} | {{آغاز منابع}} | ||
* {{یادکرد دانشنامه|نام خانوادگی=اختری|نام=عباسعلی|پیوند نویسنده=|ویراستار=|مقاله=ابنفرات|دانشنامه=[[دایرةالمعارف جامع اسلامی]]|عنوان جلد=دایرةالمعارف جامع اسلامی|سال=۱۳۹۰|ناشر=آرایه|مکان=تهران}} | |||
* {{یادکرد ژورنال | عنوان = ابوالثناء شهاب الدین آلوسی؛ مفتی عثمانی و مفسر قرآن | نام = محمدحسین | نام خانوادگی = رفیعی | تاریخ = 1391 | شماره = 17}} | * {{یادکرد ژورنال | عنوان = ابوالثناء شهاب الدین آلوسی؛ مفتی عثمانی و مفسر قرآن | نام = محمدحسین | نام خانوادگی = رفیعی | تاریخ = 1391 | شماره = 17}} | ||
{{آغاز منابع}} | {{آغاز منابع}} | ||
{{درجهبندی|نیازمند پیوند=خیر|نیازمند رده=خیر|نیازمند جعبه اطلاعات=خیر|نیازمند تصویر=بله|نیازمند استانداردسازی=خیر|نیازمند ویراستاری=خیر|مقابله نشده با دانشنامهها=تاحدودی|تاریخ خوبیدگی=|تاریخ برگزیدگی=|توضیحات=}} | {{درجهبندی|نیازمند پیوند=خیر|نیازمند رده=خیر|نیازمند جعبه اطلاعات=خیر|نیازمند تصویر=بله|نیازمند استانداردسازی=خیر|نیازمند ویراستاری=خیر|مقابله نشده با دانشنامهها=تاحدودی|تاریخ خوبیدگی=|تاریخ برگزیدگی=|توضیحات=}} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۸ آوریل ۲۰۲۵، ساعت ۰۴:۵۶
| شهابالدین آلوسی شهابالدین آلوسی | |
|---|---|
| متولد | ۱۸۰۲/ ۱۲۱۶ بغداد |
| وفات | ۲۹ ژوئیه ۱۸۵۴/ ۵ ذیالقعده ۱۲۷۰ بغداد |
| حرفه | عالم و مفسر |
| آثار | تفسیر روح المعانی |
ابوالثناء شهابالدین آلوسی (۱۸۰۲–۱۸۵۴ میلادی)، از علمای مطرح قرن نوزدهم میلادی در بغداد بود. او در دورهٔ عثمانی به عنوان عالم قدرتمند محلی، از نظر علمی و اجتماعی در عراق زبانزد بود.[۱] بر اساس نظر گروه زیادی از متفکرین جهان عرب در قرون پیشامدرن، آلوسی یکی از برجستهترین شخصیتهای مدافع سلفیگری بود.[۲]
زندگینامه
ابوالثناء شهابالدین محمود بن عبدالله بن حسینی آلوسی در بغداد و خانوادهای علمپرور متولد شد که نسبشان به اشراف و سادات میرسید. لقب او از روستایی به نام آلوس در جنوب فرات که موطن اصلی خانوادهاش بود گرفته شده است.[۳]
محمود بن عبدالله آلوسی در سال ۱۲۴۸ هجری به عنوان مفتی حنفیان منصوب شد، اما بهزودی از این منصب برکنار شد و پس از آن بیشتر وقت خود را صرف مطالعه و تحقیق کرد. وی در سال ۱۲۶۲ هجری به موصل سفر کرد و در آنجا مورد احترام سلطان عبدالمجید قرار گرفت. بعد از آن به بغداد بازگشت و به تکمیل تألیفات خود پرداخت تا اینکه در سال ۱۲۷۰ هجری درگذشت.[۴]
آثار
از مهمترین آثار او تفسیر روح المعانی است که بیش از پانزده سال برای آن وقت صرف کرده و یک ماه پیش از سفرش به استانبول آن را به نتیجه رساند. نگارش بخش اعظم آن محصول دورهای است که او در روابط مستحکم با والی و مرکز استانبول قرار داشت و ثلث آخرش پس از عزل او در سال ۱۸۴۷ نگاشته شده است.[۵] او در مقدمهٔ این تفسیر مدعی بکارگیری شیوهای جدید در دریافتش از قرآن شده. او پس از ذکر پیشنیازهایی که دانستنشان برای یک مفسر الزامی است، از شیوه سنّتگرای مفسران قرآن در بکارگیری رأی در تفسیر قرآن حمایت کرده و از ورود گرایشهای صوفیانه در تفسیر استقبال کرده است. همچنین با رد تفسیر معتزله از خلق قرآن از آراء اشاعره و حنابله دفاع کرده است.[۶]
شاگردان بعدی او تفسیر روح المعانی را اثری در مبانی سلفیه خواندند، محمدحسین ذهبی، شیخ الأزهر آن را تبلوری کامل از تفسیر به رأی شناخته و محمد بهجة الأثری آن را حاصل اندیشههای سه جریان سلفی، صوفی و متکلمین اهل رأی میداند.[۵]
دیگر مؤلفات آلوسی عبارتند از:[۷]
- نشوة الشمول فی السفر الی اسلامبول
- غرائب الاغتراب
- الخریدة الغیبیه
- مقامات (که در تصوف و اخلاق نوشته شده است)
- الرساله اللاهوریه
پانویس
ارجاعات
- ↑ رفیعی ۱۳۹۱، ص. ۴۱۴.
- ↑ رفیعی ۱۳۹۱، ص. ۴۱۵.
- ↑ رفیعی ۱۳۹۱، ص. ۴۱۸.
- ↑ اختری، «آلوسی»، دایرةالمعارف جامع اسلامی.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ رفیعی ۱۳۹۱، ص. ۴۳۶.
- ↑ رفیعی ۱۳۹۱، ص. ۴۳۵.
- ↑ اختری، «آلوسی»، دایرةالمعارف جامع اسلامی.
منابع
- اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «ابنفرات». دایرةالمعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.
- رفیعی، محمدحسین (۱۳۹۱). «ابوالثناء شهاب الدین آلوسی؛ مفتی عثمانی و مفسر قرآن» (۱۷).