جابر بن حیان
انفجار در حرم امام رضا در ۳۰ خرداد ۱۳۷۳ (۲۰ ژوئن ۱۹۹۴) رخ داد. این روز مصادف با عاشورا و مراسم عزاداری شیعیان بود که جمعیت بسیاری در حرم امام رضا حضور داشتند. در پی واقعه، یک بمب ۱۰ الی ۲۰ پوندی به داخل حرم و در نزدیکترین مکان به ضریح منتقل و پس از انفجار، منجر به مرگ ۲۶ نفر و زخمیشدن ۱۴۰ الی ۳۰۰ نفر شد. هدف بمبگذاران، با توجه به محل انفجار بمب و میزان آن، تخریب یکی از پایههای گنبد و فروریختن آن بود. با این وجود، با توجه به جمعیت بالا در نزدیکی بمب، موج انفجار نتوانست پایه گنبد را تخریب کند و آسیبهای زیادی به ساختمان حرم وارد نشد.
پس از انفجار حرم، شائبهها در خصوص عامل یا عاملین این واقعه، مطرح شد. در ابتدا، مسئولین جمهوری اسلامی این حمله را به گروه مجاهدین خلق ایران نسبت دادند. همینطور برخی رسانهها از قبول مسئولیت یک گروه سنیمذهب در پاکستان با عنوان «نهضت اسلامی ایران» خبر دادند. برخی نیز سپاه صحابه پاکستان را مسئول این انفجار میدانستند. با این وجود شائبههایی در خصوص دست داشتن برخی نیروهای امنیتی ایران (موسوم به باند سعید امامی) در این انفجار مطرح شد. تا کنون نیز گمانهزنیها در خصوص عامل این انفجار وجود دارد.
افراد و کشورهای بسیاری به این انفجار عکسالعمل نشان داده و آن را محکوم کردند. آسیبهای وارد شده به حرم ظرف یک روز تعمیر و تصحیح شد و حرم روز بعد بازگشایی شد. از آن پس، تدابیر امنیتی بیشتری برای ورود به حرم اعمال میشد. کشتگان این فاجعه در حرم امام رضا دفن شدند.