جوهر صقلی
جوهر بن عبدالله رومی مشهور به جوهر صقلی و مکنی به ابوالحسن، از سرداران برجسته دولت فاطمی و از موالی المعز بوده است. او بنیانگذار شهر قاهره و جامع الازهر بهشمار میآید و در نیمه دوم سده چهارم هجری نقش مهمی در گسترش قدرت فاطمیان در مصر و شام داشت.
زندگی
«جوهر بن عبدالله» رومیتبار و مکنی به ابوالحسن، از مشهورترین سرداران فاطمی و از موالی المعز، خلیفه فاطمی، بود. وی که به «جوهر کاتب» نیز شهرت داشت، از فرماندهان پیروزمند فاطمیان بهشمار میرفت. در اواخر سال ۳۵۷ هجری قمری، پس از درگذشت کافور اخشیدی، المعز جوهر صقلی را در رأس سپاهی گسترده از قیروان به مصر روانه کرد. جوهر در سال ۳۵۸ هجری قمری مصر را به تصرف درآورد و پس از آن شام را نیز فتح کرد. او تا سال ۳۶۲ هجری قمری بر مصر و شام فرمان راند تا آنکه المعز شخصاً وارد مصر شد و مرکز حکومت خود را از قیروان به قاهره منتقل کرد. در این زمان، جوهر قدرت را به خلیفه سپرد و همچنان در دستگاه فاطمی بهعنوان برجستهترین سردار و سپهسالار باقی ماند.[۱]
در منابع نقل شده است که وی به بخشندگی و شجاعت شهرت داشت و درگذشت او بازتاب گستردهای در مصر یافت. جوهر در سال ۳۵۸ هجری قمری شهر قاهره را بنیان نهاد و نام آن را «منصوریه» گذاشت، اما پس از ورود المعز، این شهر «قاهره» نام گرفت. همچنین ساخت جامع الازهر در ماه رمضان سال ۳۶۱ هجری قمری به پایان رسید. تاریخ وفات او را سال ۳۸۱ هجری قمری ثبت کردهاند.[۲]
پانویس
ارجاعات
منابع
- اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «جوهر بن عبدالله». دایرةالمعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.
