موزه دین و دنیا

موزه دین و دنیا، در مسجد جمکران قم و با مساحتی ۳۲۰۰ مترمربع، به هدف ترویج سبک زندگی اسلامی و آشنایی مخاطبان با احکام فقهی از طریق هنرهای تجسمی تأسیس شد و نخستین موزه مفهومی در جهان اسلام لقب گرفت. این موزه شامل ۱۰ گنجینه با موضوعاتی مانند مقدسات، عبادات، کار و زندگی، حقوق شهروندی، محیط‌زیست، اقتصاد اسلامی و جهاد است و قدیمی‌ترین اسناد مسجد جمکران را نیز نگهداری می‌کند. تأسیس آن در ۴ اردیبهشت ۱۳۹۷ با هزینه‌های مردمی آغاز شد و در سال ۱۳۹۹ برای ساخت بنای مستقل آن برنامه‌ریزی شد.

موقعیت و آثار

موزه دین و دنیا در مساحتی بالغ بر ۳۲۰۰ مترمربع در مسجد جمکران، در شهر قم و کشور ایران تأسیس شده است. به گفته محمد کیانی، یکی از متولیان این موزه، هدف از تأسیس این موزه، ارائه محتواهای دینی و فقهی در ضمن نمایش میراث اسلامی بوده است تا هدف این مجموعه در ترویج سبک زندگی اسلامی نیز محقق گردد. در این موزه، مخاطبان در قالب هنرهای تجسمی، با احکام فقهی و اسلامی آشنا می‌شوند. به گفته مدیریت این مجموعه «هر چیزی که در موزه دین و دنیا به عنوان اشیاء موزه نگه‌داشته می‌شود یا در کنارش یک آیه، یا حدیث مربوط به آن و یک حکم فقهی مرتبط قرار داده می‌شود تا افراد بازدیدکننده ضمن حظّ بصری که از دیدن این اشیاء می‌برند با یک مسئله فقهی هم آشنا شوند.» از همین رو این موزه را نخستین موزه مفهومی در جهان اسلام لقب داده‌اند. از جمله چشم‌اندازهای این موزه، تأسیس شعبه‌هایی دیگر از این موزه در شهرها و کشورهای دیگر است.

موزه دین و دنیا از ۱۰ گنجینه تشکیل شده‌اند که هر کدام از نظر موضوعی با دیگری تفاوت دارند. گنجینه‌های مقدسات، عبادات، کار و زندگی، حقوق شهروندی، فرهنگی و اجتماعی، علما و مراجع، اقتصاد اسلامی، محیط زیست، جهاد و دفاع و گنجینه مسجد جمکران، ۱۰ گنجینه این موزه هستند. در سال ۱۴۰۱، گنیجنه پزشکی نیز به این مجموه اضافه گردید. در این مجموعه، قدیمی‌ترین اسناد مربوط به مسجد جمکران که برخی از آنها به سده ۱۲ ه‍.ق مربوط می‌شود، نگهداری می‌شوند.

تاریخچه

در شامگاه ۴ اردیبهشت ۱۳۹۷، موزه دین و دنیا به‌طور رسمی در طی مراسمی در مسجد جمکران به افتتاح و بهره‌برداری رسید. به گفته یکی از اعضای هیئت‌مدیره این موزه، در تأسیس و تجهیز این مرکز، هیچ بودجه دولتی استفاده نشده است و تمام مخارج این موزه از کمک‌های خیریه مردمی تأمین شده است. در زمان تأسیس، این موزه شامل گنجینه و بخش‌های مختلفی با نام‌های «مراجع و علما و شهدا»، «اماکن مقدس»، «عبادات»، «محیط‌زیست» و «کسب و کار» بود. مراسم افتتاح این موزه با حضور حسین نوری همدانی و تولیت وقت مسجد جمکران، محمدحسن رحیمیان برگزار شد. در زمان افتتاح، مسئولیت اداره این موزه به محمدحسین فلاح‌زاده سپرده شده بود.

در خرداد ۱۳۹۸ ه‍. ش، بخش گنجینه مسجد جمکران این موزه، در صحن امام هادی واقع در مسجد جمکران تأسیس شد. تا این تاریخ تعداد بخش‌های مختلف این موزه به ۱۰ گنجینه رسیده بود. در سال ۱۳۹۹ تصمیم بر آن شد تا بنای مستقلی برای این موزه در نظر گرفته شود و از این رو مراسم کلنگ‌زنی برای ساخت این ساختمان مستقل، در نزدیکی خیابان کبیری در شهر قم برگزار شد.

پانویس

منابع

• خبرگزاری ایسنا (۲ خرداد ۱۳۹۸). «آغاز به کار گنجینه جمکران در موزه دین و دنیای مسجد مقدس جمکران». isna.ir. دریافت‌شده در ۱۰ دی ۱۴۰۳.
• پایگاه اطلاع‌رسانی دولت (۱۸ بهمن ۱۴۰۰). «بازدید وزیر میراث‌فرهنگی از موزه دین و دنیا در قم». dolat.ir. دریافت‌شده در ۱۰ دی ۱۴۰۳.
• خبرگزاری رسمی حوزه (۵ اردیبهشت ۱۳۹۷). «تاسیس موزه دین و دنیا با استفاده از کمک‌ها و هدایای مردمی». hawzahnews.com. دریافت‌شده در ۱۰ دی ۱۴۰۳.
• خبرگزاری برنا (۵ اردیبهشت ۱۳۹۷). «موزه دین و دنیا در جمکران افتتاح شد». borna.news. دریافت‌شده در ۱۰ دی ۱۴۰۳.
• قم‌نیوز (۴ اردیبهشت ۱۳۹۷). «آغاز به کار موزه دین و دنیا در مسجد مقدس جمکران با حضور آیت الله نوری همدانی». qomnews.ir. دریافت‌شده در ۱۰ دی ۱۴۰۳.
• میراث آریا (۲۷ اسفند ۱۴۰۱). «تعاملات دو موزه آستانه و دین و دنیا در قم افزایش می‌یابد». chtn.ir. دریافت‌شده در ۱۰ دی ۱۴۰۳.
• میراث آریا (۲۵ اسفند ۱۴۰۱). «گنجینه پزشکی در موزه دین و دنیای قم راه‌اندازی شد». chtn.ir. دریافت‌شده در ۱۰ دی ۱۴۰۳.
• خبرگزاری تسنیم (۶ اسفند ۱۳۹۴). «موزه «فقه و زندگی» در قم راه‌اندازی شد». tasnimnews.com. دریافت‌شده در ۱۰ دی ۱۴۰۳.
• خبرگزاری ایرنا (۴ اردیبهشت ۱۳۹۷). «برپایی موزه دین و دنیا درقم کار ارزشمندی است». irna.ir. دریافت‌شده در ۱۰ دی ۱۴۰۳.
• سایت رهیافته (۲۳ آبان ۱۳۹۹). «موزه دین و دنیا نخستین موزه مفهومی در جهان اسلام». rahyafteha.ir. دریافت‌شده در ۱۰ دی ۱۴۰۳.
• خبرگزاری شفقنا (۲۳ آبان ۱۳۹۹). «عملیات اجرایی ساخت موزه دین و دنیا آغاز شد». qom.shafaqna.com. دریافت‌شده در ۱۰ دی ۱۴۰۳.