فدک

از اسلامیکال
پرش به ناوبری پرش به جستجو
زندگی
نام‌ها و القاب · زندگی زناشویی · اختلاف مالی فاطمه با خلافت · خطبه فدکیه · رویداد خانهٔ فاطمه · درگذشت
در قرآن
سوره انسان · سوره قدر · سوره کوثر · آیه مباهله · آیات نور · آیه تطهیر · آیه مودت · آیه اطعام
جای‌ها
در مکهمحله بنی‌هاشم · شعب ابی‌طالب
در مدینهبقیع · بیت‌الاحزان · درخت کنار · روضه نبوی · سقیفه · مسجد النبی
در شمال حجازفدک
افراد
خانوادهمحمد · خدیجه · علی
فرزندانحسن · حسین · زینب · ام‌کلثوم · محسن
همراهانفضه · ام ایمن · اسماء  · سلمان
دیگرانقنفذ · مغیره · عمر · ابوبکر
آثار
خطبه فدکیه · خطبه عیادت · دعای نور · مصحف فاطمه · لوح فاطمه
مرتبط
تسبیحات فاطمه · رویداد مباهله · ایام فاطمیه

فدک

فدک نام یکی از روستاهای حاصل خیز در منطقه حجاز است که در نزدیکی خیبر و حدود 140 کیلومتری با مدینه فاصله دارد که در عصر محمد ،پیامبر اسلام بسیار آباد بودو مزارع ،نخلستان ها و چشمه های بسیاری داشته است و پیامبر اسلام طبق برخی روایات فدک را به حضرت زهرا بخشید به استناد آیه ای از قرآن که به "ذوی القربی " اشاره دارد [۱]

مفهوم شناسی

ریشه لغوی :فدک به عنوان اسم خاص مکان معرفی شده است و اشاره دارد به نام پسر حام بن نوح ،که منطقه فدک در خیبر به نام او خوانده شده است[۲]

معنای اصطلاحی:فدک به منطقه ای در خیبر اشاره دارد که دارای نخل و چشمه بوده و خداوند آن را به پیامبر اسلام بخشیده است [۳]

پیشینه تاریخی

واقعه فدک یکی از مهم ترین رخدادهای تاریخ اسلام است که پس از رحلت پیامبر اسلام رخ داد. و اولین فردی که در این منطقه زندگی می کرده ،شخصی به نام "فدک بن هام " بوده است به همین خاطر این سرزمین به نام فدک نام گذاری شده است پس از آنکه مسلمانان ،به یهودیان در خیبر و وادی القربی و تیما حمله ور شدند برای پایان دادن به قدرت قوم یهود ،سفیری به نام "محیط" به سران فدک فرستاد . یهودیان که از مسلمانان در جنگ های مختلفی شکست خورده بودند در جریان فتح خیبر ناچار به صلح شدند به این ترتیب سران فدک صلح و تسلیم را بر جنگ ترجیح دادند و تعهد کردند که نیمی از روستای فدک که شامل باغ ها و نخلستان ها بود را در اختیار محمد قرار دهد[۴]

ویژگی و ارزش

فدک مملو از درختان نخل و چشمه های جوشان است و زمین های حاصل خیزی داراست و از منابع مهم درآمد در منطقه حجاز محسوب می شود [۵]ارزش درختان نخل این ناحیه در آن زمان ،با ارزش درختان نخل شهر کوفه در قرن هفتم برابر می باشد [۶]بعد از فتح خیبر نصف سرزمین خیبر برای مسلمانان شد و بعد از آن ،پیامبر ،ابن رواحه را برای محاسبه خرمای خیبر فرستاد و او خرمای خبیر را چهل هزار بار شتر تخمین زد که هر شتر به راحتی می تواند دویست کیلو خرما حمل کند،پس میزان تولید سالیانه خرمای فدک حدود هشت هزار تن بوده است [۷]

پانویس

  1. لسان العرب،ابن منظور. ج. ۱۰. صص. ۴۳۷.
  2. لغت نامه دهخدا.
  3. المعجم العربی الجامع.
  4. بشوی، محمد یعقوب (۱۳۹۰). شخصیت حضرت زهرا در قرآن از منظر تفاسیر اهل سنت. موسسه بوستان کتاب. ص. ۱۴۷و۱۴۸.
  5. معجم البلدان. ج. ج ۴. ص. ۲۳۸.
  6. معتزلی، ابن ابی الحدید. شرح نهج البلاغه. ج. ج۱۶. ص. ۲۳۶.
  7. تاریخ المدینه. ج. ج۱. ص. ۱۱۷.