بدون جعبه اطلاعات
بدون تصویر

عربستان پیش از اسلام: تفاوت میان نسخه‌ها

از اسلامیکال
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بصریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(یک نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۴: خط ۴:
[[پرونده:Tribes english.png|بندانگشتی|موقعیت تقریبی نواحی مشهور در [[عربستان سعودی|سرزمین حجاز]]، مربوط به [[تاریخ اسلام|صدر اسلام]] (شهرها با رنگ سفید نشان داده شده‌اند)]]بنابر گزارش منابع اسلامی، [[اسماعیل]] — پسر [[ابراهیم]] و [[هاجر]] — [[کعبه]] را پیش از پایه‌گذاری شهر مکه، ساخت. مکه به‌تدریج به مرکزی مهم برای کاروان‌های تجاری در [[عربستان سعودی|عربستان]] و مرکز فعالیت‌های مذهبی و تجاری غربِ [[حجاز]] تبدیل شد. علاوه بر کعبه، بیش از ۳۰۰ [[بت‌پرستی|بت]] هم وجود داشت و [[مردم عرب|عرب‌ها]] هر ساله آن‌ها را [[زیارت]] می‌کردند و اعمالی چون [[طواف]] گرد کعبه داشتند؛ اما تشریفات مذهبی برای «[[الله]]» انجام نمی‌شد.<ref>{{پک|Esposito|1998|ک=Islam: The Straight Path|ص=5–7|زبان=en}}</ref> هم چنین در [[قرآن]] صحبت از افرادی که «[[دین حنیف]]» بوده‌اند می‌رود. حنیف اشاره به کسی دارد که از راهِ [[فطرت]] خود به دینِ طبیعی، که [[تک‌خداپرستی|یکتاپرستی]] باشد رسیده‌است. [[ابراهیم]] به عنوان الگوی اصلی حنیفان — یا حق گرایان — معرفی می‌شود که با بصیرت شخصی‌اش به یکتاپرستی رسیده‌است؛ چنان‌که آیین حنیف معادل دین ابراهیم تعریف می‌شود. [[مفسران قرآن]] می‌نویسند که پیش از [[اسلام]]، حنیف به دو دسته افراد اطلاق می‌شد: عرب‌هایی که پیرو آیین ابراهیم بودند و بت‌پرستانی که تنها برخی از مراسم دینی مربوط به آیین ابراهیم مانند [[حج]] یا [[ختنه]] را انجام می‌دادند. درستیِ تاریخی این گفته میان پژوهشگران غربی مورد اختلاف است. برخی اساساً گزارش‌های تاریخی مربوط را رد کرده و آن‌ها را تعمیم دادن مفاهیم قرآنی به دوران پیش از اسلام می‌دانند، اما دیگران درستیِ تاریخی همگی یا برخی از آن گزارش‌ها را می‌پذیرند.<ref>{{پک|Rubin|ف=Hanif|ک=Encyclopaedia of the Qur'an|زبان=en}}</ref> مدرک دقیقی مبنی بر این که آیین حنیف پیش از [[یهودیت]] و [[مسیحیت]] در میان عرب‌ها وجود داشته در دسترس نیست،<ref>{{پک|Köchler|1982|ک=The concept of monotheism|ص=29|زبان=en}}</ref> اگرچه نشانه‌های رمزآلودی از آن در شعرهای قدیمی عرب یافت می‌شود.<ref>{{پک|Rubin|ف=Hanif|ک=Encyclopaedia of the Qur'an|زبان=en}}</ref>
[[پرونده:Tribes english.png|بندانگشتی|موقعیت تقریبی نواحی مشهور در [[عربستان سعودی|سرزمین حجاز]]، مربوط به [[تاریخ اسلام|صدر اسلام]] (شهرها با رنگ سفید نشان داده شده‌اند)]]بنابر گزارش منابع اسلامی، [[اسماعیل]] — پسر [[ابراهیم]] و [[هاجر]] — [[کعبه]] را پیش از پایه‌گذاری شهر مکه، ساخت. مکه به‌تدریج به مرکزی مهم برای کاروان‌های تجاری در [[عربستان سعودی|عربستان]] و مرکز فعالیت‌های مذهبی و تجاری غربِ [[حجاز]] تبدیل شد. علاوه بر کعبه، بیش از ۳۰۰ [[بت‌پرستی|بت]] هم وجود داشت و [[مردم عرب|عرب‌ها]] هر ساله آن‌ها را [[زیارت]] می‌کردند و اعمالی چون [[طواف]] گرد کعبه داشتند؛ اما تشریفات مذهبی برای «[[الله]]» انجام نمی‌شد.<ref>{{پک|Esposito|1998|ک=Islam: The Straight Path|ص=5–7|زبان=en}}</ref> هم چنین در [[قرآن]] صحبت از افرادی که «[[دین حنیف]]» بوده‌اند می‌رود. حنیف اشاره به کسی دارد که از راهِ [[فطرت]] خود به دینِ طبیعی، که [[تک‌خداپرستی|یکتاپرستی]] باشد رسیده‌است. [[ابراهیم]] به عنوان الگوی اصلی حنیفان — یا حق گرایان — معرفی می‌شود که با بصیرت شخصی‌اش به یکتاپرستی رسیده‌است؛ چنان‌که آیین حنیف معادل دین ابراهیم تعریف می‌شود. [[مفسران قرآن]] می‌نویسند که پیش از [[اسلام]]، حنیف به دو دسته افراد اطلاق می‌شد: عرب‌هایی که پیرو آیین ابراهیم بودند و بت‌پرستانی که تنها برخی از مراسم دینی مربوط به آیین ابراهیم مانند [[حج]] یا [[ختنه]] را انجام می‌دادند. درستیِ تاریخی این گفته میان پژوهشگران غربی مورد اختلاف است. برخی اساساً گزارش‌های تاریخی مربوط را رد کرده و آن‌ها را تعمیم دادن مفاهیم قرآنی به دوران پیش از اسلام می‌دانند، اما دیگران درستیِ تاریخی همگی یا برخی از آن گزارش‌ها را می‌پذیرند.<ref>{{پک|Rubin|ف=Hanif|ک=Encyclopaedia of the Qur'an|زبان=en}}</ref> مدرک دقیقی مبنی بر این که آیین حنیف پیش از [[یهودیت]] و [[مسیحیت]] در میان عرب‌ها وجود داشته در دسترس نیست،<ref>{{پک|Köchler|1982|ک=The concept of monotheism|ص=29|زبان=en}}</ref> اگرچه نشانه‌های رمزآلودی از آن در شعرهای قدیمی عرب یافت می‌شود.<ref>{{پک|Rubin|ف=Hanif|ک=Encyclopaedia of the Qur'an|زبان=en}}</ref>


بعد از فتح [[شاهنشاهی هخامنشی]] توسط [[اسکندر مقدونی]] زبان و فرهنگ یونانی در منطقه رواج پیدا کرد، هرچند زبان‌های [[خاور نزدیک|خاورمیانه]] و مراکز سنتی دینی جایگاهشان را از دست ندادند. [[مسیحیت]] در این شرایط به وجود آمد. تا [[سده ۱۴ (میلادی)|قرن چهارم]] میلادی دولت روم یک کلیسای رسمی مسیحیِ یونانی‌مآب ایجاد کرد و تلاش آن‌ها برای تحمیل این مسیحیت بر مسیحیان غیر یونانی زبان خاورمیانه، باعث مقاومت از جانب آن‌ها شد؛ این مقاومت بیشتر از نظر دینی و به خصوص دربارهٔ ماهیت شخص عیسی بود. با اختلاف‌های شکل گرفته، سرانجام سه [[مسیحیت سریانی|کلیسای سریانی]]، [[کلیسای کاتولیک قبطی|قبطی]] و [[کلیسای مشرق|مشرق]] شکل گرفتند. اعراب شمالی به مرور پیرو مسیحیتِ کلیساهای خاورمیانه شدند؛ در شام [[غسانیان]] کلیسای سریانی و در بین‌النهرین [[لخمیان]] کلیسای مشرق را انتخاب کردند.<ref group="یادداشت">ارتباط با مسیحیان شام در داستانی معروف دربارهٔ دیدار محمد و راهبی سریانی بازتاب داشته‌است؛ البته گروهی آن را ساختگی می‌دانند.</ref> کلیسای مشرق تقریباً در هر نقطه‌ای که قدرت پادشاهان ایران می‌رسید، سکونتگاه‌های مسیحی ایجاد و کیش خود را تبلیغ می‌کرد. برخی از ساکنان عربستان نیز دین سنتی خود را حفظ کرده بودند. به علاوه، قبایل یهودی مثل [[بنی‌قریظه]] نیز در آن منطقه زندگی می‌کردند. در یمن دینی یکتاپرستانه با محوریت خدایی به نام «رحمانان» وجود داشت. «مشرکان» و بت‌پرستانی که قرآن از آن‌ها سخن گفته، احتمالاً پیرو ادیان گوناگونی بوده‌اند. قرآن تعدادی از این خدایان را نام برده: [[لات (بت)|لات]]، [[عزی]]، [[منات (بت)|منات]]، [[ود]]، سواع، یغوث و غیره؛ [[هبل]] مهم‌ترین خدای [[قریش]] بود. کعبه از جمله مراکز پرستش این خدایان بود. بسیاری از خدایان عرب (و دیگر خدایان سامی) با اجرام آسمانی مرتبط بودند. پیش از اسلام نیز گرایش‌های مخالفت با [[بت‌پرستی]] و نمایش خدا در شمال غرب [[شبه‌جزیره عربستان|شبه‌جزیره عرب]] وجود داشت که البته بیشتر در قالب عدم‌نمایش خدا به صورت انسانی نمود پیدا می‌کرد و به عنوان مثال در برخی موارد قطعه سنگ‌هایی را نماینده خدای مدنظر خود می‌دانستند. [[حج]] نیز در عربستان پیش از اسلام وجود داشت و اغلب در ماه [[ذی‌الحجه]] از مکان‌های مقدس که یکی از مهم‌ترین آن‌ها کعبه بود، بازدید می‌کردند.<ref>{{پک|Abd al-Ḥalīm|۲۰۲۰|ک=The Oxford Handbook of Qur'anic Studies|ص=۸۱–۹۲|زبان=en}}</ref> [[عربستان پیش از اسلام|عربستان پیش از محمد]]، در منابع [[قرون وسطی|قرون وسطایی]]، منطقه‌ای بدون ساختار سیاسی ترسیم شده‌است که غارتگری و جنگ، از مشخصه‌های زندگی در این منطقه به‌شمار می‌رفت. در این دوره، جامعه عربستان را یهودیان، مسیحیان و دیگر قبایل عرب که عموماً بت‌پرست بودند، شکل می‌دادند.<ref>{{پک|Noth|Ehlert|۱۹۸۶|ف=Muḥammad: The Prophet's image in Europe and the West|ک=Encyclopaedia of Islam|زبان=en}}</ref>
بعد از فتح [[شاهنشاهی هخامنشی]] توسط [[اسکندر مقدونی]] زبان و فرهنگ یونانی در منطقه رواج پیدا کرد، هرچند زبان‌های [[خاور نزدیک|خاورمیانه]] و مراکز سنتی دینی جایگاهشان را از دست ندادند. [[مسیحیت]] در این شرایط به وجود آمد. تا [[سده ۱۴ (میلادی)|قرن چهارم]] میلادی دولت روم یک کلیسای رسمی مسیحیِ یونانی‌مآب ایجاد کرد و تلاش آن‌ها برای تحمیل این مسیحیت بر مسیحیان غیر یونانی زبان خاورمیانه، باعث مقاومت از جانب آن‌ها شد؛ این مقاومت بیشتر از نظر دینی و به خصوص دربارهٔ ماهیت شخص عیسی بود. با اختلاف‌های شکل گرفته، سرانجام سه [[مسیحیت سریانی|کلیسای سریانی]]، [[کلیسای کاتولیک قبطی|قبطی]] و [[کلیسای مشرق|مشرق]] شکل گرفتند. اعراب شمالی به مرور پیرو مسیحیتِ کلیساهای خاورمیانه شدند؛ در شام [[غسانیان]] کلیسای سریانی و در بین‌النهرین [[لخمیان]] کلیسای مشرق را انتخاب کردند.<ref group="یادداشت">ارتباط با مسیحیان شام در داستانی معروف دربارهٔ دیدار محمد و راهبی سریانی بازتاب داشته‌است؛ البته گروهی آن را ساختگی می‌دانند.</ref> کلیسای مشرق تقریباً در هر نقطه‌ای که قدرت پادشاهان ایران می‌رسید، سکونتگاه‌های مسیحی ایجاد و کیش خود را تبلیغ می‌کرد. برخی از ساکنان عربستان نیز دین سنتی خود را حفظ کرده بودند. به علاوه، قبایل یهودی مثل [[بنی‌قریظه]] نیز در آن منطقه زندگی می‌کردند. در یمن دینی یکتاپرستانه با محوریت خدایی به نام «رحمانان» وجود داشت. «مشرکان» و بت‌پرستانی که قرآن از آن‌ها سخن گفته، احتمالاً پیرو ادیان گوناگونی بوده‌اند. قرآن تعدادی از این خدایان را نام برده: [[لات (بت)|لات]]، [[عزی]]، [[منات (بت)|منات]]، [[ود]]، سواع، یغوث و غیره؛ [[هبل]] مهم‌ترین خدای [[قریش]] بود. کعبه از جمله مراکز پرستش این خدایان بود. بسیاری از خدایان عرب (و دیگر خدایان سامی) با اجرام آسمانی مرتبط بودند. پیش از اسلام نیز گرایش‌های مخالفت با [[بت‌پرستی]] و نمایش خدا در شمال غرب [[شبه‌جزیره عربستان|شبه‌جزیره عرب]] وجود داشت که البته بیشتر در قالب عدم‌نمایش خدا به صورت انسانی نمود پیدا می‌کرد و به عنوان مثال در برخی موارد قطعه سنگ‌هایی را نماینده خدای مدنظر خود می‌دانستند. [[حج]] نیز در عربستان پیش از اسلام وجود داشت و اغلب در ماه [[ذی‌الحجه]] از مکان‌های مقدس که یکی از مهم‌ترین آن‌ها کعبه بود، بازدید می‌کردند.<ref>{{پک|Abd al-Ḥalīm|۲۰۲۰|ک=The Oxford Handbook of Qur'anic Studies|ص=۸۱–۹۲|زبان=en}}</ref> عربستان پیش از محمد، در منابع [[قرون وسطی|قرون وسطایی]]، منطقه‌ای بدون ساختار سیاسی ترسیم شده‌است که غارتگری و جنگ، از مشخصه‌های زندگی در این منطقه به‌شمار می‌رفت. در این دوره، جامعه عربستان را یهودیان، مسیحیان و دیگر قبایل عرب که عموماً بت‌پرست بودند، شکل می‌دادند.<ref>{{پک|Noth|Ehlert|۱۹۸۶|ف=Muḥammad: The Prophet's image in Europe and the West|ک=Encyclopaedia of Islam|زبان=en}}</ref>


== پانویس ==
== پانویس ==
=== یادداشت‌ها ===
{{پانویس|گروه=یادداشت|اندازه=کوچک|۲}}


=== ارجاعات ===
=== ارجاعات ===
خط ۱۸: خط ۲۰:
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=Abd al-Ḥalīm|نام=Muḥammad|عنوان=The Oxford handbook of Qur'anic studies|سال=۲۰۲۰|ناشر=Oxford university press|مکان=Oxford|شابک=9780199698646|زبان=en}}
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=Abd al-Ḥalīm|نام=Muḥammad|عنوان=The Oxford handbook of Qur'anic studies|سال=۲۰۲۰|ناشر=Oxford university press|مکان=Oxford|شابک=9780199698646|زبان=en}}
* {{یادکرد دانشنامه|نام خانوادگی=Noth|نام=A.|عنوان=Muḥammad: The Prophet's image in Europe and the West|دانشنامه=[[دانشنامه اسلام|Encyclopaedia of Islam]]|ویرایش=2rd|جلد=1|سال=۱۹۸۶|ناشر=E. J. Brill|مکان=Leiden|شابک=۹۰-۰۴-۰۸۱۱۴-۳|صفحه=۳۷۷–۳۸۷|کد زبان=en|نام۲=Trude|نام خانوادگی۲=Ehlert}}
* {{یادکرد دانشنامه|نام خانوادگی=Noth|نام=A.|عنوان=Muḥammad: The Prophet's image in Europe and the West|دانشنامه=[[دانشنامه اسلام|Encyclopaedia of Islam]]|ویرایش=2rd|جلد=1|سال=۱۹۸۶|ناشر=E. J. Brill|مکان=Leiden|شابک=۹۰-۰۴-۰۸۱۱۴-۳|صفحه=۳۷۷–۳۸۷|کد زبان=en|نام۲=Trude|نام خانوادگی۲=Ehlert}}
{{شبه جزیره عربستان پیش از اسلام}}
{{موضوعات عربستان سعودی}}
{{درجه‌بندی|نیازمند پیوند=خیر|نیازمند رده=خیر|نیازمند جعبه اطلاعات=بله|نیازمند تصویر=بله|نیازمند استانداردسازی=خیر|نیازمند ویراستاری=خیر|مقابله نشده با دانشنامه‌ها=تاحدودی|تاریخ خوبیدگی=|تاریخ برگزیدگی=|توضیحات=}}
[[رده:عربستان پیش از اسلام]]
[[رده:تاریخ اسلام]]
[[رده:تاریخ عربستان سعودی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۹ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۵:۰۳

عربستان پیش از اسلام، در دوران حضور ابراهیم در منطقه مکه، روند رو به رشد خود را آغاز کرده است.

تاریخچه

موقعیت تقریبی نواحی مشهور در سرزمین حجاز، مربوط به صدر اسلام (شهرها با رنگ سفید نشان داده شده‌اند)

بنابر گزارش منابع اسلامی، اسماعیل — پسر ابراهیم و هاجر — کعبه را پیش از پایه‌گذاری شهر مکه، ساخت. مکه به‌تدریج به مرکزی مهم برای کاروان‌های تجاری در عربستان و مرکز فعالیت‌های مذهبی و تجاری غربِ حجاز تبدیل شد. علاوه بر کعبه، بیش از ۳۰۰ بت هم وجود داشت و عرب‌ها هر ساله آن‌ها را زیارت می‌کردند و اعمالی چون طواف گرد کعبه داشتند؛ اما تشریفات مذهبی برای «الله» انجام نمی‌شد.[۱] هم چنین در قرآن صحبت از افرادی که «دین حنیف» بوده‌اند می‌رود. حنیف اشاره به کسی دارد که از راهِ فطرت خود به دینِ طبیعی، که یکتاپرستی باشد رسیده‌است. ابراهیم به عنوان الگوی اصلی حنیفان — یا حق گرایان — معرفی می‌شود که با بصیرت شخصی‌اش به یکتاپرستی رسیده‌است؛ چنان‌که آیین حنیف معادل دین ابراهیم تعریف می‌شود. مفسران قرآن می‌نویسند که پیش از اسلام، حنیف به دو دسته افراد اطلاق می‌شد: عرب‌هایی که پیرو آیین ابراهیم بودند و بت‌پرستانی که تنها برخی از مراسم دینی مربوط به آیین ابراهیم مانند حج یا ختنه را انجام می‌دادند. درستیِ تاریخی این گفته میان پژوهشگران غربی مورد اختلاف است. برخی اساساً گزارش‌های تاریخی مربوط را رد کرده و آن‌ها را تعمیم دادن مفاهیم قرآنی به دوران پیش از اسلام می‌دانند، اما دیگران درستیِ تاریخی همگی یا برخی از آن گزارش‌ها را می‌پذیرند.[۲] مدرک دقیقی مبنی بر این که آیین حنیف پیش از یهودیت و مسیحیت در میان عرب‌ها وجود داشته در دسترس نیست،[۳] اگرچه نشانه‌های رمزآلودی از آن در شعرهای قدیمی عرب یافت می‌شود.[۴]

بعد از فتح شاهنشاهی هخامنشی توسط اسکندر مقدونی زبان و فرهنگ یونانی در منطقه رواج پیدا کرد، هرچند زبان‌های خاورمیانه و مراکز سنتی دینی جایگاهشان را از دست ندادند. مسیحیت در این شرایط به وجود آمد. تا قرن چهارم میلادی دولت روم یک کلیسای رسمی مسیحیِ یونانی‌مآب ایجاد کرد و تلاش آن‌ها برای تحمیل این مسیحیت بر مسیحیان غیر یونانی زبان خاورمیانه، باعث مقاومت از جانب آن‌ها شد؛ این مقاومت بیشتر از نظر دینی و به خصوص دربارهٔ ماهیت شخص عیسی بود. با اختلاف‌های شکل گرفته، سرانجام سه کلیسای سریانی، قبطی و مشرق شکل گرفتند. اعراب شمالی به مرور پیرو مسیحیتِ کلیساهای خاورمیانه شدند؛ در شام غسانیان کلیسای سریانی و در بین‌النهرین لخمیان کلیسای مشرق را انتخاب کردند.[یادداشت ۱] کلیسای مشرق تقریباً در هر نقطه‌ای که قدرت پادشاهان ایران می‌رسید، سکونتگاه‌های مسیحی ایجاد و کیش خود را تبلیغ می‌کرد. برخی از ساکنان عربستان نیز دین سنتی خود را حفظ کرده بودند. به علاوه، قبایل یهودی مثل بنی‌قریظه نیز در آن منطقه زندگی می‌کردند. در یمن دینی یکتاپرستانه با محوریت خدایی به نام «رحمانان» وجود داشت. «مشرکان» و بت‌پرستانی که قرآن از آن‌ها سخن گفته، احتمالاً پیرو ادیان گوناگونی بوده‌اند. قرآن تعدادی از این خدایان را نام برده: لات، عزی، منات، ود، سواع، یغوث و غیره؛ هبل مهم‌ترین خدای قریش بود. کعبه از جمله مراکز پرستش این خدایان بود. بسیاری از خدایان عرب (و دیگر خدایان سامی) با اجرام آسمانی مرتبط بودند. پیش از اسلام نیز گرایش‌های مخالفت با بت‌پرستی و نمایش خدا در شمال غرب شبه‌جزیره عرب وجود داشت که البته بیشتر در قالب عدم‌نمایش خدا به صورت انسانی نمود پیدا می‌کرد و به عنوان مثال در برخی موارد قطعه سنگ‌هایی را نماینده خدای مدنظر خود می‌دانستند. حج نیز در عربستان پیش از اسلام وجود داشت و اغلب در ماه ذی‌الحجه از مکان‌های مقدس که یکی از مهم‌ترین آن‌ها کعبه بود، بازدید می‌کردند.[۵] عربستان پیش از محمد، در منابع قرون وسطایی، منطقه‌ای بدون ساختار سیاسی ترسیم شده‌است که غارتگری و جنگ، از مشخصه‌های زندگی در این منطقه به‌شمار می‌رفت. در این دوره، جامعه عربستان را یهودیان، مسیحیان و دیگر قبایل عرب که عموماً بت‌پرست بودند، شکل می‌دادند.[۶]

پانویس

یادداشت‌ها

  1. ↑ ارتباط با مسیحیان شام در داستانی معروف دربارهٔ دیدار محمد و راهبی سریانی بازتاب داشته‌است؛ البته گروهی آن را ساختگی می‌دانند.

ارجاعات

  1. ↑ Esposito, Islam: The Straight Path, 5–7.
  2. ↑ Rubin, “Hanif”, Encyclopaedia of the Qur'an.
  3. ↑ Köchler, The concept of monotheism, 29.
  4. ↑ Rubin, “Hanif”, Encyclopaedia of the Qur'an.
  5. ↑ Abd al-Ḥalīm, The Oxford Handbook of Qur'anic Studies, 81–92.
  6. ↑ Noth and Ehlert, “Muḥammad: The Prophet's image in Europe and the West”, Encyclopaedia of Islam.

منابع

  • Esposito, .John L (1998). Islam: The Straight Path (به انگلیسی). Oxford University Press.
  • Esposito, .John L (2002). What everyone needs to know about Islam (به انگلیسی). Oxford University Press US.
  • Rubin, Uri. "Muhammad". Encyclopaedia of the Qur'an (به انگلیسی). Vol. 3.
  • Köchler, Hans (1982). The concept of monotheism in Islam and Christianity (به انگلیسی). International Progress Organization.
  • Abd al-Ḥalīm, Muḥammad (2020). The Oxford handbook of Qur'anic studies (به انگلیسی). Oxford: Oxford university press.
  • Noth, A.; Ehlert, Trude (1986). "Muḥammad: The Prophet's image in Europe and the West". Encyclopaedia of Islam (به انگلیسی). Vol. 1 (2rd ed.). Leiden: E. J. Brill. p. ۳۷۷–۳۸۷.
برگرفته از «https://www.islamical.org/w/index.php?title=عربستان_پیش_از_اسلام&oldid=66746»