تهاجم فرهنگی: تفاوت میان نسخه‌ها

از اسلامیکال
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(لینک)
 
(۲۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{فرهنگ اسلامی}}


== مقابله با نفوذ فرهنگ غربی ==
یک مجموعه سیاسی یا اقتصادی که برای اجرای مقاصد خاص خود و گرفتار کردن یک ملت یا کشور به بنیان‌های فرهنگی و اعتمای، مورد حمله قرار دهند را '''تهاجم فرهنگی''' گویند. در تعاریف تهاجم فرهنگی با تبادل فرهنگی دو مقوله کاملاً متفاوت می‌باشد، تبادل فرهنگی در بیشتر ملت‌ها مرسوم می‌باشد، حتی در گذشته ملتها دررفت و آمد باهم دیگر، [[علم اخلاق|علم]]، نحوه لباس پوشیدن، طریقه برخورد، زبان، الخصوص اطلاعات دینی از هم فرا گرفته‌اند.
مقابله با نفوذ فرهنگ غربی یعنی جستجو برای حفظ هویت فرهنگی و ارزش‌های بومی در برابر تأثیرات گسترده‌ فرهنگی خارجی. این مقابله می‌تواند در سطوح فردی، نهادی، رسانه‌ای یا دولتی صورت گیرد و هدف آن کاهش اثرات منفی بر سنت‌ها، زبان، باورها و سبک زندگی محلی است.در دوران معاصر، جهانی‌سازی و گسترش رسانه‌ها باعث شده است که فرهنگ‌های گوناگون به‌سرعت در هم نفوذ کنند. یکی از قدرتمندترین جریان‌های فرهنگی، فرهنگ غربی است که با بهره‌گیری از ابزارهایی مانند رسانه، سینما، شبکه‌های اجتماعی، صنعت مد و حتی آموزش، تأثیر عمیقی بر جوامع دیگر گذاشته است. این نفوذ در بسیاری از کشورها، از جمله ایران، سبب نگرانی از تضعیف ارزش‌ها، زبان، باورهای دینی و هویت ملی شده است. ازاین‌رو، مقابله با نفوذ فرهنگ غربی نه به‌معنای دشمنی با جهان، بلکه در واقع به‌منزله‌ی حفظ هویت فرهنگی و استقلال فکری یک ملت است.
----


== راهبردهای مقابله ==
== تعریف فرهنگ ==
۱. '''تقویت استقلال فرهنگی و سیاستگذاری فرهنگی بومی'''
فرهنگ مجموعه پیچیده است، متضمن معلومات معتقدات و معلومات، هنر ،[[اخلاق اسلامی|اخلاق]]، قوانین، آداب، و رسوم و تمامی قابلیتها و تمایلات و عادات کسبه که آدمی در حالت عضویت در یک اجتماع یادمی‌گیرد.
== انواع فرهنگ (مادی، و الهی) ==
فرهنگ مادی: که این نوع [[محمد در فرهنگ غرب|فرهنگ]] که بر پوچ انگاری ارزش‌های الهی و انسانی بنا نهاده شده است، که تمام خصوصیات آدمی و انسانی به فراموشی سپرده شده است و تنها عنوان موجود مادی مورد بررسی قرار می‌گیرد. افراد در این نوع فرهنگ بیشتر بر این باورند که رفاه بیشتر، آزادی و بهره‌وری بیشتر از غرایز و سود پرستی به جنبش درمی‌آورد.


طراحی سیاست‌های فرهنگی که بر پایه مبانی نظری اسلامی ـ ایرانی باشد، می‌تواند از ابزار مقابله با نفوذ فرهنگی باشد. برای نمونه مقاله‌ای به بررسی «از ایدئولوژی تا الگوهای سیاست‌گذاری در نظام فرهنگی غرب» پرداخته و تأکید دارد که سیاست‌گذاری فرهنگی باید مبتنی بر مبانی نظری بومی باشد، نه صرفاً وارداتی. jiss.isca.ac.ir
فرهنگ الهی :که این نوع فرهنگ آدمی یا [[انسان]] را آمیزه ای از پیکر خاکی و روان آسمانی می‌داند. که فرهنگ اسلام نماد و تبلور کمال آن می‌باشد. و هدفش دستیابی به کمالی می‌باشد که در تابش آفتاب [[وحی]] حاصل می‌شود. و برتری درجه افراد پرهیزگار و پایبندی به اصول اخلاقی می‌باشد.


۲. '''بالابردن آگاهی عمومی و آموزش فرهنگی'''
== زمینه‌های داخلی تهاجم فرهنگی به چهار دسته که عبارتند از ==


آموزش و رسانه می‌توانند نقش کلیدی در مقابله داشته باشند؛ تولید محتوا و گفتمان فرهنگی که به زبان بومی و با تأکید بر ارزش‌ها و تاریخ محلی باشد، می‌تواند مقابل جریان‌های فرهنگی خارجی قرار گیرد.
* بی‌توجهی به فرهنگ خودی (جوامع انسانی، فرهنگ خاص خودشان را دارند که طی سالیان پی در پی در اثر خاطرات تلخ و شیرین که [[تاریخ اسلام|تاریخ]] سرزمین آنها شکل گرفته است و به صورت فرهنگ آن ملیت درآمده است را به فرهنگ خودی تعریف می‌شود .)
* خودباختگی فرهنگی (خودباختگی فرهنگی بیشتر به علت خود کم بینی و احساس حقارت در قبال پیشرفت و موفقیتهای دیگران است، لذا استبکار جهانی با پیشرفت و حاصل نمودن پیشرفتهای مادی چنین نشان می‌دهد که علت پیشرفت جهان غرب ناشی از فرهنگ آنها می‌باشد .)
* '''رفاه طلبی و [[تجمل‌گرایی|تجمل گرایی]]'''(در این نوع فرهنگ هم روحیه رفاه طلبی و [[دنیا گرایی]] یک از محورهای اصلی استکبار در تهاجم فرهنگی می‌باشد)
* '''عقب ماندگی علمی صنعتی''' (در این نوع فرهنگ نیازمند و محتاج بودن کشورهای جهان سوم به استعمارگران و کشورهای صنعتی)<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=نقش خانواده در مقابل تهاجم فرهنگی|نام=زهرا|نام خانوادگی=السادات قادری|صفحه‌ها=1,13,14|زبان=فارسی}}</ref>


۳. '''پذیرش انتخابی و تعامل هوشمندانه'''
== منابع ==
 
{{پانویس}}
به جای رد کامل هر نوآوری یا تاثیر خارجی، مطلوب است بین آنچه مفید است و آنچه با ارزش‌های فرهنگی بومی مغایرت دارد، تمایز گذاشته شود؛ با این دیدگاه، فرهنگ بومی تقویت شده و در عین حال امکان بهره‌گیری از جنبه‌های مثبت فرهنگ مدرن فراهم می‌گردد.
[[رده:اخلاق اجتماعی]]
----
[[رده:مقابله با تهاجم فرهنگی در ایران]]
 
== چالش‌ها و نتیجه‌گیری ==
مهم‌ترین چالش در مقابله با نفوذ فرهنگی این است که چگونه همزمان با حفظ هویت فرهنگی، امکان رشد، نوآوری و ارتباط با جهان مدرن حفظ شود. گاهی سیاست‌های سخت‌گیرانه یا قطع ارتباط کامل ممکن است مانع پیشرفت علمی، فناوری یا تعاملات بین‌المللی شود. از این رو پیشنهاد می‌شود برنامه‌ریزی فرهنگی به گونه‌ای صورت گیرد که ترکیبی از «استقلال و هویت فرهنگی» و «انعطاف و تعامل هوشمندانه با فرهنگ جهانی» را فراهم آورد.
----
 
=== لینک داخلی ===
<nowiki>:</nowiki> [[تهاجم فرهنگی، ریشه‌ها، راه‌ها و شیوه مقابله hawzah.netمنابع|تهجم فرهنگی، ریشه‌ها، راه‌ها و شیوه مقابله hawzah.net]]
 
=== [[Hawzah.net|منابع]] ===
 
* حوزه‌نت، مقاله «تهاجم فرهنگی، ریشه‌ها، راه‌های نفوذ و شیوه مقابله با آن» hawzah.net
* مجله «از ایدئولوژی تا الگوهای سیاست‌گذاری در نظام فرهنگی غرب (بررسی خاستگاه نظریه‌های سیاستی در تدوین سیاست‌های فرهنگی)» jiss.isca.ac.ir
 
.

نسخهٔ کنونی تا ‏۶ نوامبر ۲۰۲۵، ساعت ۰۵:۴۶

یک مجموعه سیاسی یا اقتصادی که برای اجرای مقاصد خاص خود و گرفتار کردن یک ملت یا کشور به بنیان‌های فرهنگی و اعتمای، مورد حمله قرار دهند را تهاجم فرهنگی گویند. در تعاریف تهاجم فرهنگی با تبادل فرهنگی دو مقوله کاملاً متفاوت می‌باشد، تبادل فرهنگی در بیشتر ملت‌ها مرسوم می‌باشد، حتی در گذشته ملتها دررفت و آمد باهم دیگر، علم، نحوه لباس پوشیدن، طریقه برخورد، زبان، الخصوص اطلاعات دینی از هم فرا گرفته‌اند.

تعریف فرهنگ

فرهنگ مجموعه پیچیده است، متضمن معلومات معتقدات و معلومات، هنر ،اخلاق، قوانین، آداب، و رسوم و تمامی قابلیتها و تمایلات و عادات کسبه که آدمی در حالت عضویت در یک اجتماع یادمی‌گیرد.

انواع فرهنگ (مادی، و الهی)

فرهنگ مادی: که این نوع فرهنگ که بر پوچ انگاری ارزش‌های الهی و انسانی بنا نهاده شده است، که تمام خصوصیات آدمی و انسانی به فراموشی سپرده شده است و تنها عنوان موجود مادی مورد بررسی قرار می‌گیرد. افراد در این نوع فرهنگ بیشتر بر این باورند که رفاه بیشتر، آزادی و بهره‌وری بیشتر از غرایز و سود پرستی به جنبش درمی‌آورد.

فرهنگ الهی :که این نوع فرهنگ آدمی یا انسان را آمیزه ای از پیکر خاکی و روان آسمانی می‌داند. که فرهنگ اسلام نماد و تبلور کمال آن می‌باشد. و هدفش دستیابی به کمالی می‌باشد که در تابش آفتاب وحی حاصل می‌شود. و برتری درجه افراد پرهیزگار و پایبندی به اصول اخلاقی می‌باشد.

زمینه‌های داخلی تهاجم فرهنگی به چهار دسته که عبارتند از

  • بی‌توجهی به فرهنگ خودی (جوامع انسانی، فرهنگ خاص خودشان را دارند که طی سالیان پی در پی در اثر خاطرات تلخ و شیرین که تاریخ سرزمین آنها شکل گرفته است و به صورت فرهنگ آن ملیت درآمده است را به فرهنگ خودی تعریف می‌شود .)
  • خودباختگی فرهنگی (خودباختگی فرهنگی بیشتر به علت خود کم بینی و احساس حقارت در قبال پیشرفت و موفقیتهای دیگران است، لذا استبکار جهانی با پیشرفت و حاصل نمودن پیشرفتهای مادی چنین نشان می‌دهد که علت پیشرفت جهان غرب ناشی از فرهنگ آنها می‌باشد .)
  • رفاه طلبی و تجمل گرایی(در این نوع فرهنگ هم روحیه رفاه طلبی و دنیا گرایی یک از محورهای اصلی استکبار در تهاجم فرهنگی می‌باشد)
  • عقب ماندگی علمی صنعتی (در این نوع فرهنگ نیازمند و محتاج بودن کشورهای جهان سوم به استعمارگران و کشورهای صنعتی)[۱]

منابع

  1. السادات قادری، زهرا. نقش خانواده در مقابل تهاجم فرهنگی. صص. ۱, ۱۳, ۱۴.