حسن بن مسعود بغوی
حسن بن مسعود بغوی فقیه شافعیمذهبی از ناحیه خراسان بود که در زمینههای فقه، تفسیر، حدیث و رجال فعالیت داشت. از مهمترین آثار او میتوان به معالم التنزیل و مصابیح السنّة اشاره کرد. وی در سده ششم هجری و همزمان با غزالی میزیست و در ناحیه مرو رود درگذشت.
زندگی
حسن بن مسعود بن محمد، معروف به بغوی، از فقهای شافعیمذهب بود که در شهر «بَغ» یا «بغشور» میان مرو، سرخس و هرات زاده شد. این منطقه در ناحیه خراسان قرار دارد. کنیه او ابومحمد بود و در زمینههای فقه، تفسیر، ادبیات، حدیث، علم رجال و شناخت صحابه فعالیت داشت. بغوی همدوره غزالی بود و در حدود سالهای ۵۱۰، ۵۱۱ یا ۵۱۶ هجری قمری در ناحیه مرو رود درگذشت. نسبت دادن لقب «بغوی» به او از نظر لغوی خلاف قاعده قیاسی و نادر است.[۱]
آثار
از آثار مهم وی میتوان به تفسیر القرآن، التهذیب در فقه شافعی، الجمع بین الصحیحین، شرح السنّة، معالم التنزیل (که ظاهراً کتابی مستقل از تفسیر القرآن است)، و مصابیح السنّة اشاره کرد. کتاب مصابیح السنّة در حوزه حدیث نگاشته شده و ساختار آن مشابه اثر من لا یحضره الفقیه تألیف شیخ صدوق است. در این کتاب، اسانید حذف شده و احادیث مستقیماً به راوی اصلی نسبت داده شدهاند. تفسیر وی جایگاهی میانه دارد و برگرفته از اقوال صحابه، تابعین و مفسران بعدی است. تاجالدین ابونصر عبدالوهاب بن محمد حسینی (متوفی ۸۷۵ قمری) این تفسیر را تلخیص کرده است.[۲]
پانویس
ارجاعات
منابع
- اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «بغوی». دایرةالمعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.