ابناءالرضا: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۶ اکتبر ۲۰۲۵، ساعت ۰۸:۱۶

ابناء الرضا، اصطلاحی است برای اشاره به فرزندان علی بن موسی الرضا. این گروه از فرزندان، که همگی از امامان شیعه دوازده‌امامی تلقی می‌شدند، از جایگاه ویژه‌ای در بازه زمانی خاصی برخوردار بودند. در برابر نیازهای فرهنگی و مسائل موجود در جامعه، ابناءالرضا به اجرای سیاست‌های فرهنگی مختلفی دست زدند که ناظر به مسائل فرهنگی خاص طراحی و اجرا می‌شد. یکی از راهبردهای اساسی در برابر جریان اعتزال و حدیث‌گرایی معرفی اسلام «فقاهتی» بود. حرکت بعدی نشان دادن بعدعلمی رهبران شیعی بود، که همراه بود با نشان دادن تقوای عملی و انتقال معارف دینی.

سیاستهای فرهنگی

یکی از راهبردهای اساسی که به وسیله ابناءالرضا در مقابل جریان اعتزال از یک سو و رواج حدیث‌گرایی از سوی دیگر پیگیری می‌گشت، بهره‌گیری از فرصت‌های مناسب برای معرفی و روشنگری اسلام «فقاهتی» به‌شمار می‌رود که سراسر و تمامیت ارتباط عقل و دین را به عرضه می‌دارد. مصادیق گوناگونی از تحلیل‌های بنیادی علم‌های اعتقادی و عرضه تحلیلهای نادرست فقهای برجسته آن دوره که بیشتر در دربارگاه حضور داشتند، به وسیله ابناءالرضا در این دوران وجود دارد.^[۱]

اقتدار علمی

اثر دیگری که این برخوردها به جا می‌نهاد، معرفی اقتدار علمی علی و نوادگانش بود. حکومت عباسیان به هدف در هم کوبیدن بُعد علمی ابناءالرضا و مورد تردید قرار دادن علم و حتی پیشوایی آنان، جلسات مناظره و گفت و گوی علمی برپا می‌کرد. در واقع با این کار آنان نه تنها به منظور خویش به سرانجام نمی‌رسیدند، بلکه جریان آبروریزی و رسوایی خویش می‌شدند. به این دلیل که محمد بن علی بن موسی الرضا نخستین رهبری بود که در کودکی به جایگاه امامت رسید، او مناظرات و گفت‌وگوهایی برخوردار بود که در فرقه شیعه، بسیار اساسی و کارآمد به‌شمار می‌روند. علت ماهوی آن مناظرات این بود که از یک طرف رهبری او، به خاطر کودکی برای بسیاری از شیعیان کاملاً محرز نگردیده بود، از این رو برای آرامش قلبی و به عنوان امتحان پرسش‌های متعددی از او می‌نمودند. از طرف دیگر مکتب اعتزال و افراطی‌گری در تکیه بر عقل اوج گرفته بود.^[۲]

ترسیم الگوی کامل تقوای فردی و جمعی

یکی از تدابیر تربیتی بنیادین در مبارزه با گسترش معصیت و انحطاط در محیط، ارائه نمونه‌ها و تندیس‌های پارسایی در محیط است. ابناءالرضا چنین سیاستی را به شکل برجسته‌ای پیگیری می‌نمودند به طوری که عنوان «محمد تقی» و «علی الهادی» به رهبر دهم و یازدهم شیعی اعطا گردیده است. حکومت مرکزی، کوششی مداوم داشت تا به پندار خود ایشان را با عیاشی‌ها و انحطاط‌های دربار فاسد سازد. ابن شهر آشوب در کتاب «مناقب» از محمد بن ریان روایت نموده است که مأمون دربارهٔ محمد تقی به هر نیرنگی دست زد تا شاید بتواند او را همچون خویش دنیاپرستان نماید و به فسق و لهو گرایش دهد. مواجهه علی النقی در محفل آوازه‌خوانی که مأمون برگزار کرده بود مثال نمونه‌ای از این دسیسه‌ها و فعالیت‌ها است.^[۳]

حفظ خط انتقال معارف و جریان زنده تعلیم و تربیت

در اوضاعی که موقعیت‌های تعامل ابناءالرضا در این عصر به شدت محدود می‌شد، مسئولیت اصلی و بنیادین آنان که انتشار و رساندن دانش دینی به پیروانشان بود، به هر صورت مدنظر بود. رهبران این عصر نیز همچون پیشوایان گذشته، یاران را پرورش می‌دادند و علم خویش را به یاری آنان درمحیط پخش نمودند. این کنش‌ها از زمان محمد بن علی بن موسی الرضا تا حسن بن علی عسکری به دلیل فشارهای حکومتی و محدودیت فراوان، دولت بسیار محدود بود و بدین جهت شمار ناقلان و تربیت شدگان روش آنان نسبت به زمان جعفر بن محمد صادق تنزل پیدا کرد. با این وجود باید در نظر گرفت که در میان همین شمار یاران اندک و راویان ایشان، شخصیت‌های برجسته و افراد نامداری از قبیل علی بن مهزیار، احمد بن محمد بن ابی‌نصر بزنطی، زکریا بن آدم، محمد بن اسماعیل بن بزیع، حسین بن سعید اهوازی، احمد بن محمد بن خالد برقی تربیت شدند که هر فرد در میدان دانشی و استنباطی، تکیه‌گاهی محسوب می‌شد و حتی عده‌ای آثار فراوانی دارا بودند. علاوه بر این، نقل کنندگان روایات محمد بن علی موسی فقط در دانشمندان شیعی محدود نمی‌گردند، بلکه راویان و علمای سنی مذهبان نیز دانش‌ها و واقعیت‌های دینی را از ایشان روایت نموده‌اند. به عنوان مثال احمد بن علی خطیب بغدادی روایاتی با سلسله سند خویش از آنان روایت نموده است.^[۴]

فهرست ابناالرضا

فهرست ابناالرضا^[۵]
نام	نام		کنیه	لقب	سن رسیدن به امامت	سال		محل		مدت عمر	مدت امامت	خلفای هم دوره
	نام					سال		تولد	دفن
	پدر	مادر				تولد	درگذشت	تولد	دفن
محمد	رضا	سبیکه	ابوجعفر	تقی، جواد	۸	۱۹۵ ه‍.ق	۲۲۰ ه‍.ق	مدینه	قبرستان قریش، بغداد	۲۵	۱۷	مأمون، معتصم
علی	محمد تقی	سمانه	ابوالحسن	نقی، هادی ابوالحسن الثالث	۸	۲۲۰ ه‍.ق	۲۵۴ ه‍.ق	صریا	منزل خودش، سامرا	۴۱	۳۴	معتصم، واثق، متوکل، منتصر، مستعین، معتز
حسن	علی نقی	حُدَیثه (سوسن)	ابومحمد	عسکری، نقی، زکی	۲۲	۲۳۲ ه‍.ق	۲۶۰ ه‍.ق	سامرا	منزل خودش، سامرا	۲۸	۶	المعتزبالله المهتدی بالله، المعتمدبالله

پانویس

ارجاعات

↑ پیشوایی، سیره پیشوایان، ۵۵۱-۵۵۵.
↑ خامنه ای، انسان250 ساله، ۳۲۱.
↑ کلینی، اصول کافی، ۱:‎ ۴۹۳.
↑ امین، اعیان الشیعه، ۲:‎ ۳۵.
↑ پیشوایی، مهدی (۱۳۸۸). سیره پیشوایان. قم: مؤسسه تحقیقاتی امام صادق (ع).

منابع

پیشوایی، مهدی (۱۳۸۸). سیره پیشوایان. قم: مؤسسه تحقیقاتی امام صادق (ع).
خامنه ای، سیدعلی (۱۳۹۰). انسان 250 ساله. تهران: مؤسسه جهادی.
کلینی، مححمد بن یعقوب (۱۳۹۰). اصول کافی. ج. ۱. تهران: دارالثقلین.
امین، عبدالحسین (۱۴۲۱). اعیان الشیعه. بیروت: دارالتعارف.

[1] پیشوایی، سیره پیشوایان، ۵۵۱-۵۵۵.

[2] خامنه ای، انسان250 ساله، ۳۲۱.

[3] کلینی، اصول کافی، ۱:‎ ۴۹۳.

[4] امین، اعیان الشیعه، ۲:‎ ۳۵.

[5] پیشوایی، مهدی (۱۳۸۸). سیره پیشوایان. قم: مؤسسه تحقیقاتی امام صادق (ع).

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه دینی|عنوان=ابناءالرضا|مذهب=شیعه|نام=محمدبن علی، علی بن محمد، حسن بن علی عسکری|پیشوند افتخارآمیز=ابناءالرضا|مکتب=اسلام، شیعه|علت مرگ=مسمومیت|محل دفن=سامرا|دین=اسلام|زمینه‌های فعالیت=فرهنگی، سیاسی، مذهبی و دینی}}
+ابناء الرضا، اصطلاحی است برای اشاره به فرزندان علی بن موسی الرضا. این گروه از فرزندان، که همگی از امامان شیعه دوازده‌امامی تلقی می‌شدند، از جایگاه ویژه‌ای در بازه زمانی خاصی برخوردار بودند. در برابر نیازهای فرهنگی و مسائل موجود در جامعه، ابناءالرضا به اجرای سیاست‌های فرهنگی مختلفی دست زدند که ناظر به مسائل فرهنگی خاص طراحی و اجرا می‌شد. یکی از راهبردهای اساسی در برابر جریان [[اعتزال]] و [[حدیث‌گرایی]] معرفی اسلام «فقاهتی» بود. حرکت بعدی نشان دادن بعدعلمی رهبران شیعی بود، که همراه بود با نشان دادن [[تقوا]]<nowiki/>ی عملی و انتقال معارف دینی.
-==== (محمدبن‌علی‌موسی، علی‌بن‌محمدهادی، حسن‌بن‌علی‌عسکری) ====
-در برابر نیازهای فرهنگی و مسائل موجود در جامعه، ابناءالرضا به اجرای سیاست‌های فرهنگی مختلفی دست زدند که ناظر به مسائل فرهنگی خاص طراحی و اجرا می‌شد.
-یکی از راهبردهای اساسی در برابر جریان اعتزال و [[حدیث]] گرایی معرفی اسلام «فقاهتی» بود. حرکت بعدی نشان دادن بعدعلمی رهبران شیعی بود، که همراه بود با نشان دادن [[تقوا]]<nowiki/>ی عملی و انتقال معارف دینی.
-[[پرونده:ضریح امام رضا علیه السلام .jpg|بندانگشتی|حرم امام الرضا علیه السلام، مشهدمقدس]]
-[[پرونده:5157240.jpg|جایگزین=حرم عسکریین، سامرا|بندانگشتی|حرم عسکریین، سامرا]]
 == سیاستهای فرهنگی ==
+[[پرونده:ضریح امام رضا علیه السلام .jpg|بندانگشتی|[[حرم امام الرضا]]، [[مشهد]]، [[ایران]]]]یکی از راهبردهای اساسی که به وسیله ابناء[[علی بن موسی الرضا|الرضا]] در مقابل جریان اعتزال از یک سو و رواج [[حدیث]]<nowiki/>‌گرایی از سوی دیگر پیگیری می‌گشت، بهره‌گیری از فرصت‌های مناسب برای معرفی و روشنگری [[اسلام]] «فقاهتی» به‌شمار می‌رود که سراسر و تمامیت ارتباط [[عقل در اسلام|عقل]] و [[دین]] را به عرضه می‌دارد. مصادیق گوناگونی از تحلیل‌های بنیادی علم‌های اعتقادی و عرضه تحلیلهای نادرست فقهای برجسته آن دوره که بیشتر در دربارگاه حضور داشتند، به وسیله ابناءالرضا در این دوران وجود دارد.<ref>{{پک|پیشوایی|1388|ک=سیره پیشوایان|ص=551-555}}</ref>
-=== رشد عقلانیت دینی عمومی و معرفی مرجعیت علمی فرزندان علی‌بن‌موسی الرضا ===
-{{اصلی|بیعت علی با ابوبکر}}
-یکی از راهبردهای اساسی که به وسیله ابناءالرضا در مقابل جریان اعتزال از یک سو و رواج [[حدیث]] گرایی از سوی دیگر پیگیری می‌گشت، بهره‌گیری از فرصتهای مناسب برای معرفی و روشنگری اسلام «فقاهتی» به‌شمار می‌رود که سراسر و تمامیت ارتباط عقل و [[دین]] را به عرضه می‌دارد. مصادیق گوناگونی از تحلیل‌های بنیادی علم‌های اعتقادی و عرضه تحلیلهای نادرست [[فقه الرضا|فقه]]<nowiki/>ای برجسته آن دوره که بیشتر در دربارگاه حضور داشتند، به وسیله ابناءالرضا در این دوران وجود دارد.<ref>{{پک|پیشوایی|1388|ک=سیره پیشوایان|ص=551-555}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=سیره پیشوایان|سال=1388|نام=مهدی|نام خانوادگی=پیشوایی|ناشر=مؤسسه تحقیقاتی امام صادق (ع)|مکان=قم}}</ref>
 === اقتدار علمی ===
-اثر دیگری که این برخوردها به جا می‌نهاد، معرفی اقتدار علمی علی و نوادگانش بود. [[حکومت عباسیان]] به هدف در هم کوبیدن بُعد [[حوزه علمیه|علمی]] ابناءالرضا و مورد تردید قرار دادن علم و حتی پیشوایی آنان، جلسات مناظره و گفت و گوی علمی برپا می‌کرد. در واقع با این کار آنان نه تنها به منظور خویش به سرانجام نمی‌رسیدند، بلکه جریان آبروریزی و رسوایی خویش می‌شدند. به این دلیل که محمدبن‌علی‌بن موسی الرضا نخستین رهبری بود که در کودکی به جایگاه [[جریان هدایت الهی|هدایت]] رسید، ایشان مناظرات و گفت و گوهایی برخوردار بوده که بسیار اساسی و کارآمد به‌شمار می‌روند. علت ماهوی آن مناظرات این بود که از یک طرف رهبری او، به خاطر کودکی برای بسیاری از [[شیعیان]] کاملاً محرز نگردیده بود، از این رو برای آرامش قلبی و به عنوان امتحان پرسش‌های متعددی از ایشان می‌نمودند. از طرف دیگر مکتب اعتزال و افراطی گری در تکیه بر عقل اوج گرفته بود.<ref>{{پک|خامنه ای|1390|ک=انسان250 ساله|ص=321}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=انسان 250 ساله|سال=1390|نام=سیدعلی|نام خانوادگی=خامنه ای|ناشر=مؤسسه جهادی|مکان=تهران}}</ref>
+اثر دیگری که این برخوردها به جا می‌نهاد، معرفی اقتدار علمی علی و نوادگانش بود. [[حکومت عباسیان]] به هدف در هم کوبیدن بُعد علمی ابناءالرضا و مورد تردید قرار دادن علم و حتی پیشوایی آنان، جلسات مناظره و گفت و گوی علمی برپا می‌کرد. در واقع با این کار آنان نه تنها به منظور خویش به سرانجام نمی‌رسیدند، بلکه جریان آبروریزی و رسوایی خویش می‌شدند. به این دلیل که [[محمد بن علی بن موسی الرضا]] نخستین رهبری بود که در کودکی به جایگاه [[امامت]] رسید، او مناظرات و گفت‌وگوهایی برخوردار بود که در فرقه شیعه، بسیار اساسی و کارآمد به‌شمار می‌روند. علت ماهوی آن مناظرات این بود که از یک طرف رهبری او، به خاطر کودکی برای بسیاری از [[شیعیان]] کاملاً محرز نگردیده بود، از این رو برای آرامش قلبی و به عنوان امتحان پرسش‌های متعددی از او می‌نمودند. از طرف دیگر مکتب اعتزال و افراطی‌گری در تکیه بر عقل اوج گرفته بود.<ref>{{پک|خامنه ای|1390|ک=انسان250 ساله|ص=321}}</ref>
-== ترسیم الگوی کامل تقوای فردی و جمعی ==
-یکی از تدابیر تربیتی بنیادین در مبارزه با گسترش معصیت و انحطاط در محیط، ارائه نمونه‌ها و تندیس‌های پارسایی در محیط است. ابناءالرضا چنین سیاستی را به شکل برجسته‌ای پیگیری می‌نمودند به طوری که عنوان «[[محمد تقی|تقی]]» و «[[هادی (اسماء الحسنی)|هادی]]» به رهبر دهم و یازدهم شیعی اعطا گردیده است. حکومت مرکزی، کوششی مداوم داشت تا به پندار خود ایشان را با عیاشی‌ها و انحطاط‌های دربار فاسد سازد. [[ابن شهر آشوب]] در کتاب «[[مناقب آل ابی‌طالب|مناقب]]» از محمد بن ریان روایت نموده است که [[مأمون]] دربارهٔ محمدبن‌علی‌بن موسی به هر نیرنگی دست زد تا شاید بتواند ایشان را همچون خویش دنیاپرستان نماید و به فسق و لهو گرایش دهد. مواجهه علی‌بن‌محمدالهادی در محفل آوازه‌خوانی که مأمون برگزار کرده بود مثال نمونه‌ای از این دسیسه‌ها و فعالیت‌ها است.<ref>{{پک|کلینی|1390|ک=اصول کافی|ج=1|ص=493}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=اصول کافی|سال=1390|نام=مححمد بن یعقوب|نام خانوادگی=کلینی|ناشر=دارالثقلین|جلد=1|مکان=تهران}}</ref>
-== حفظ خط انتقال معارف و جریان زنده تعلیم و تربیت ==
+=== ترسیم الگوی کامل تقوای فردی و جمعی ===
-{{اصلی|علی النقی}}
+[[پرونده:5157240.jpg|جایگزین=حرم عسکریین، سامرا|بندانگشتی|[[حرم عسکریین]]، [[سامرا]]، [[عراق]]]]یکی از تدابیر تربیتی بنیادین در مبارزه با گسترش معصیت و انحطاط در محیط، ارائه نمونه‌ها و تندیس‌های پارسایی در محیط است. ابناءالرضا چنین سیاستی را به شکل برجسته‌ای پیگیری می‌نمودند به طوری که عنوان «[[محمد تقی]]» و «[[علی الهادی]]» به رهبر دهم و یازدهم شیعی اعطا گردیده است. حکومت مرکزی، کوششی مداوم داشت تا به پندار خود ایشان را با عیاشی‌ها و انحطاط‌های دربار فاسد سازد. [[ابن شهر آشوب]] در کتاب «[[مناقب آل ابی‌طالب|مناقب]]» از [[محمد بن ریان]] روایت نموده است که [[مأمون]] دربارهٔ [[محمد تقی]] به هر نیرنگی دست زد تا شاید بتواند او را همچون خویش دنیاپرستان نماید و به فسق و لهو گرایش دهد. مواجهه علی النقی در محفل آوازه‌خوانی که مأمون برگزار کرده بود مثال نمونه‌ای از این دسیسه‌ها و فعالیت‌ها است.<ref>{{پک|کلینی|1390|ک=اصول کافی|ج=1|ص=493}}</ref>
-در اوضاعی که موقعیت‌های تعامل ابناءالرضا در این عصر به شدت محدود می‌شد، مسئولیت اصلی و بنیادین ایشان که انشار و رساندن دانش حقیقی دینی است، به هر صورت مدنظر بود. رهبران این عصر نیز همچون پیشوایان گذشته، یاران را پرورش می‌دادند و علم خویش را به یاری آنان درمحیط پخش نمودند. این کنش‌ها از زمان محمدبن‌علی[[علی بن موسی الرضا|بن موسی]] الرضا تا حسن‌بن‌علی[[حسن عسکری|عسکری]] به دلیل فشارهای حکومتی و محدودیت فراوان، دولت بسیار محدود بود و بدین جهت شمار ناقلان و تربیت شدگان روش آنان نسبت به زمان جعفربن‌محمد[[جعفر صادق|صادق]] تنزل پیدا کرد. با این وجود باید در نظر گرفت که در میان همین شمار یاران اندک و راویان ایشان، شخصیت‌های برجسته و افراد نامداری از قبیل [[علی بن مهزیار اهوازی|علی بن مهزیار]]، [[احمد بن محمد بن ابی نصر بزنطی]]، زکریا بن آدم، [[محمد بن احمد بن اسماعیل بن بزیع|محمد بن اسماعیل بن بزیع،]] [[حسین بن سعید اهوازی]]، احمد بن محمد بن خالد برقی تربیت شدند که هر فرد در میدان دانشی و استنباطی، تکیه‌گاهی محسوب می‌شد و حتی عده‌ای آثار فراوانی دارا بودند. علاوه بر این، نقل کنندگان روایات محمدبن‌علی‌موسی فقط در دانشمندان شیعی محدود نمی‌گردند، بلکه راویان و علمای [[فهرست فرق و مذاهب کلامی سنی|سنی]] مذهبان نیز دانش‌ها و واقعیت‌های دینی را از ایشان روایت نموده‌اند. به عنوان مثال [[خطیب بغدادی|احمد بن علی خطیب بغدادی]] روایاتی با سلسله سند خویش از ایشان روایت نموده است.<ref>{{پک|امین|1421|ک=اعیان الشیعه|ج=2|ص=35}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=اعیان الشیعه|سال=1421|نام=عبدالحسین|نام خانوادگی=امین|ناشر=دارالتعارف|مکان=بیروت}}</ref>
-== پانویس ==
+=== حفظ خط انتقال معارف و جریان زنده تعلیم و تربیت ===
+در اوضاعی که موقعیت‌های تعامل ابناءالرضا در این عصر به شدت محدود می‌شد، مسئولیت اصلی و بنیادین آنان که انتشار و رساندن دانش دینی به پیروانشان بود، به هر صورت مدنظر بود. رهبران این عصر نیز همچون پیشوایان گذشته، یاران را پرورش می‌دادند و علم خویش را به یاری آنان درمحیط پخش نمودند. این کنش‌ها از زمان محمد بن علی بن موسی الرضا تا [[حسن بن علی عسکری]] به دلیل فشارهای حکومتی و محدودیت فراوان، دولت بسیار محدود بود و بدین جهت شمار ناقلان و تربیت شدگان روش آنان نسبت به زمان [[جعفر صادق|جعفر بن محمد صادق]] تنزل پیدا کرد. با این وجود باید در نظر گرفت که در میان همین شمار یاران اندک و راویان ایشان، شخصیت‌های برجسته و افراد نامداری از قبیل [[علی بن مهزیار اهوازی|علی بن مهزیار]]، [[احمد بن ابی‌نصر بزنطی|احمد بن محمد بن ابی‌نصر بزنطی]]، [[زکریا بن آدم]]، [[محمد بن احمد بن اسماعیل بن بزیع|محمد بن اسماعیل بن بزیع،]] [[حسین بن سعید اهوازی]]، [[احمد بن محمد بن خالد برقی]] تربیت شدند که هر فرد در میدان دانشی و استنباطی، تکیه‌گاهی محسوب می‌شد و حتی عده‌ای آثار فراوانی دارا بودند. علاوه بر این، نقل کنندگان روایات محمد بن علی موسی فقط در دانشمندان شیعی محدود نمی‌گردند، بلکه راویان و علمای [[سنی]] مذهبان نیز دانش‌ها و واقعیت‌های دینی را از ایشان روایت نموده‌اند. به عنوان مثال [[خطیب بغدادی|احمد بن علی خطیب بغدادی]] روایاتی با سلسله سند خویش از آنان روایت نموده است.<ref>{{پک|امین|1421|ک=اعیان الشیعه|ج=2|ص=35}}</ref>
-=== ارجاعات ===
-{{پانویس|۲}}
-==== منابع ====
-{یادکرد کتاب|عنوان=سیره پیشوایان|سال=1388|نام=مهدی|نام خانوادگی=پیشوایی|ناشر=مؤسسه تحقیقاتی امام صادق (ع)|مکان=قم}}<nowiki></ref></nowiki>
-{{یادکرد کتاب|عنوان=انسان 250 ساله|سال=1390|نام=سیدعلی|نام خانوادگی=خامنه ای|ناشر=مؤسسه جهادی|مکان=تهران}}<nowiki></ref></nowiki>
-{یادکرد کتاب|عنوان=اعیان الشیعه|سال=1421|نام=عبدالحسین|نام خانوادگی=امین|ناشر=دارالتعارف|مکان=بیروت}}<nowiki></ref></nowiki>
+== فهرست ابناالرضا ==
 {| class="wikitable sortable"
-|+
+|+فهرست ابناالرضا<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=سیره پیشوایان|عنوان کتاب=سیره پیشوایان|سال=۱۳۸۸|نام=مهدی|نام خانوادگی=پیشوایی|ناشر=مؤسسه تحقیقاتی امام صادق (ع)|مکان=قم}}</ref>
-! colspan="15" |ابناءالرضا
 |-
-! rowspan="2" |نام
+! rowspan="3" |نام
-! colspan="2" |نام
+! colspan="2" rowspan="2" |نام
-! rowspan="2" |کنیه
+! rowspan="3" |کنیه
-! rowspan="2" |لقب
+! rowspan="3" |لقب
-! rowspan="2" |سن
+! rowspan="3" |سن
 رسیدن به امامت
-! colspan="2" |سال
+! colspan="2" rowspan="2" |سال
-! rowspan="2" |محل تولد
+! colspan="2" |محل
-! rowspan="2" |مدفن
+! rowspan="3" |مدت عمر
-! rowspan="2" |مدت عمر
+! rowspan="3" |مدت امامت
-! rowspan="2" |مدت امامت
+! rowspan="3" |خلفای
-! rowspan="2" |دلیل
-شهادت
-! rowspan="2" |خلفای
 هم دوره
-! rowspan="2" |شهادت به
+|-
-دستور
+! rowspan="2" |تولد
+! rowspan="2" |دفن
 |-
 !پدر
 !مادر
 !تولد
-!شهادت
+!درگذشت
 |-
-|محمد
+|[[محمد تقی|محمد]]
-|رضا
+|[[علی بن موسی الرضا|رضا]]
-|سبیکه
+|[[سبیکه]]
 |ابوجعفر
 |تقی، جواد
@@ خط ۷۱: / خط ۴۶: @@
 |۱۹۵ ه‍.ق
 |۲۲۰ ه‍.ق
-|مدینه
+|[[مدینه]]
-|قبرستان
+|[[قبرستان قریش|قبرستان]]
-قریش بغداد
+[[قبرستانقریش|قریش]]، [[بغداد]]
 |۲۵
 |۱۷
-|مسمومیت
+|[[مأمون]]، [[معتصم]]
-|مأمون، معتصم
-|معتصم
 |-
-|علی
+|[[علی النقی|علی]]
-|محمدتقی
+|[[محمد تقی]]
-|سمانه
+|[[سمانه]]
 |ابوالحسن
 |نقی، هادی
@@ خط ۸۹: / خط ۶۲: @@
 |۲۲۰ ه‍.ق
 |۲۵۴ ه‍.ق
-|صریا
+|[[صریا]]
-|سامرا،
+|منزل خودش، [[سامرا]]
-منزل خودش
 |۴۱
 |۳۴
-|مسمومیت
+|معتصم، [[واثق]]،
-|معتصم، واثق،
+[[متوکل]]، [[منتصر]]، [[مستعین]]، [[معتز]]
-متوکل،منتصر، مستعین، معتز
-|معتز
 |-
-|حسن
+|[[حسن عسکری|حسن]]
-|علی نقی
+|[[علی النقی|علی نقی]]
-|حُدَیثه
+|[[حدیثه|حُدَیثه]]
 (سوسن)
 |ابومحمد
@@ خط ۱۱۰: / خط ۸۰: @@
 ه‍.ق
 |۲۶۰ ه‍.ق
-|سامرا
+|[[سامرا]]
-|سامرا،
+|منزل خودش، [[سامرا]]
-منزل
-خودش
 |۲۸
 |۶
-|مسمومیت
+|[[المعتزبالله]]
-|المعتزبالله
+[[المهتدی بالله]]، [[المعتمدبالله]]
-المهتدی بالله، المعتمدبالله
-|معتمد
 |}
-{{مکان‌های مقدس اسلامی}}{{شیعه دوازده‌امامی-افقی}}
+== پانویس ==
+=== ارجاعات ===
+{{پانویس|۲}}
+=== منابع ===
+* {{یادکرد کتاب|عنوان=سیره پیشوایان|سال=1388|نام=مهدی|نام خانوادگی=پیشوایی|ناشر=مؤسسه تحقیقاتی امام صادق (ع)|مکان=قم}}
+* {{یادکرد کتاب|عنوان=انسان 250 ساله|سال=1390|نام=سیدعلی|نام خانوادگی=خامنه ای|ناشر=مؤسسه جهادی|مکان=تهران}}
+* {{یادکرد کتاب|عنوان=اصول کافی|سال=1390|نام=مححمد بن یعقوب|نام خانوادگی=کلینی|ناشر=دارالثقلین|جلد=1|مکان=تهران}}
+* {{یادکرد کتاب|عنوان=اعیان الشیعه|سال=1421|نام=عبدالحسین|نام خانوادگی=امین|ناشر=دارالتعارف|مکان=بیروت}}
+{{شیعه دوازده‌امامی-افقی}}
+{{علی بن موسی الرضا}}
+[[رده:اصطلاحات اسلامی]]
 [[رده:حسن عسکری]]
-[[رده:سامرا]]
+[[رده:خاندان اهل بیت]]
+[[رده:خاندان‌های مسلمان]]
 [[رده:شیعیان]]
-[[رده:عباسیان]]
 [[رده:علی النقی]]
-[[رده:علی بن ابی‌طالب]]
 [[رده:علی بن موسی الرضا]]
 [[رده:محمد تقی]]

ن ب و علی بن موسی الرضا
شیعه دوازده‌امامی امامت
زندگی	زندگانی ولایتعهدی سفر به مرو مناظره‌ها القاب علی‌بن‌موسی‌الرضا
بستگان	شجره‌نامه علی بن موسی الرضا موسی کاظم (پدر) نجمه خاتون (مادر) فاطمه معصومه (خواهر) علی بن جعفر (عمو) زید بن موسی (برادر) فضل بن موسی (برادر) محمد بن موسی (برادر) احمد بن موسی (برادر) محمد بن موسی (برادر) حسین بن موسی (برادر) سبیکه (همسر) ام‌حبیبه (همسر) محمد تقی (فرزند) حسین (فرزند) محمد قانع (فرزند) فاطمه (فرزند) ابناءالرضا (نسل)
هنر و ادبیات	سریال ولایت عشق آلبوم ولایت عشق فیلم ولایت عشق انیمیشن آقای مهربان قصیده تائیه تابلو ضامن آهو تابلو ضامن آهو۲ رضا رضا ایستگاه سلام
آثار	کتاب‌شناسی علی بن موسی الرضا منسوب به وی: صحیفه رضویه فقه الرضا رساله ذهبیه تمام الشریعه المصطفویه فی اصول الدین با موضوع وی: عیون اخبارالرضا داستان ولایت عشق (فیلم‌نامه) الحیاة السیاسیة للامام الرضا صحیفة الامام الرضا
اصحاب و شاگردان	ابوصلت بن صالح هروی فضل بن شاذان نیشابوری محمد بن حسن ابوخالد ریان بن شبیب محمد بن سنان محمد بن خالد برقی احمد بن محمد بن عیسی اشعری زکریا بن ادریس اشعری قمی یونس بن عبدالرحمن صفوان بن یحیی سعد بن سعد اشعری قمی محمد بن ابی عمیر زکریا بن آدم اشعری محمد بن اورمه احمد بن ابی نصر بزنطی ریان بن صلت آدم بن اسحاق حسن بن علي وشاء ابراهیم بن هاشم قمی علی بن مهزیار اهوازی یونس بن یعقوب یونس بن عبدالرحمان دعبل خزاعی
مرتبط	حدیث سلسله‌الذهب حدیث ریان بن شبیب حرم امام رضا فاطمه معصومه ارض اقدس مأمون