ابن‌طقطقی

ابوجعفر محمد بن تاج‌الدین طباطبا، مشهور به ابن طقطقی، از نوادگان ابراهیم طباطبا و شیعه‌مذهب بود. او ریاست علویان حله، نجف و کربلا را پس از پدرش برعهده داشت و کتاب «الفخری» را درباره سیاست مدنی و تاریخ دولت‌های اسلامی نوشت. این اثر از منابعی استفاده کرده که امروزه گم شده‌اند و بدون تعصب مذهبی نوشته شده است. ابن طقطقی در سال ۷۰۱ قمری درگذشت.

زندگی

ابن طقطقی، ابوجعفر محمد بن تاج‌الدین ابوالحسن علی، مشهور به جلال‌الدین و صفی‌الدین، از نوادگان ابراهیم طباطبا بود که نسب او به بیست واسطه به حسن بن علی بن ابی‌طالب (علیهماالسلام) می‌رسید. پدرش نقیب علویان کوفه و بغداد بود و در سال ۶۸۰ قمری به دستور عطاملک جوینی، وزیر اباقا، کشته شد. ابن طقطقی در سال ۶۶۰ قمری به دنیا آمد و پس از پدر، ریاست علویان حله، نجف و کربلا را برعهده گرفت. وی با زنی خراسانی ازدواج کرد و در سال ۶۹۶ قمری در مراغه اقامت داشت. در سال ۷۰۱ قمری به موصل رفت و در آنجا کتاب «الفخری» را به نام فخرالدین عیسی، حاکم موصل در زمان غازان، تألیف کرد. این کتاب شامل دو بخش بود: بخش نخست درباره سیاست مدنی و بخش دوم تاریخ مختصری از دولت‌های اسلامی. از ویژگی‌های کتاب، استفاده از منابعی است که امروزه ظاهراً از میان رفته‌اند، مانند کتاب «الأوسط»، «أخبار الزمان» مسعودی و «أخبار وزراء» از صولی و هلال صابی. همچنین پس از ذکر وقایع هر دوره خلافت یا سلطنت، وزرا را نام برده و شرح مختصری از آنان ارائه کرده است. عنوان اصلی اثر «منیة الفضلاء فی تواریخ الخلفاء والوزراء» است. ابن طقطقی شیعه‌مذهب بود و آثارش فاقد تعصب مذهبی است. وی در سال ۷۰۱ قمری درگذشت.

پانویس

منابع

• اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «ابن‌طقطقی». دایره‌المعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.