ابن ابیالحدید: تفاوت میان نسخهها
جز (Shahroudi صفحهٔ ابن ابی الحدید را به ابن ابیالحدید منتقل کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
|influenced= | |influenced= | ||
}} | }} | ||
'''ابن ابیالحدید''' با نام کامل '''عزّالدین ابوحامد عبدالحمید بن هبةالله مدائنی''' (۵۸۶–۶۵۶ هـ.ق.)، دانشمند، شاعر، ادیب [[شافعی]] و [[معتزلی]]، در [[مدائن]] به دنیا آمد. از آنجا که به ادبیات علاقهمند بود، به تشویق ابنالعلقمی، وزیر دانشمند و شیعی آخرین خلیفهٔ [[عباسیان|عباسی]] او را برانگیخت تا به شرح ''[[نهج البلاغه]]'' بپردازد. این اثر او مجموعه بزرگی است از ادب، تاریخ و عقایده که علاوه بر شرح سخنان [[علی بن ابیطالب]]، بسیاری از مباحث کلامی، مناظرات و حوادث تاریخی و وقایع قرن اول [[اسلام]] را در خود جای داده است.{{پنک|کریمی|اشرفی امین|۱۳۹۷|ص=۷۸}} | '''ابن ابیالحدید''' با نام کامل '''عزّالدین ابوحامد عبدالحمید بن هبةالله مدائنی''' (۵۸۶–۶۵۶ هـ.ق.)، دانشمند، شاعر، ادیب [[شافعی]] و [[معتزلی]]، در [[مدائن]] به دنیا آمد.{{پنک|کریمی|اشرفی امین|۱۳۹۷|ص=۷۸}} | ||
== زندگی == | |||
عزالدین ابوحامد عبدالحمید بن هبۀالله بن محمد بن محمد بن حسین بن ابی الحدید مداینی، دانشمند، شاعر، ادیب، فقیه شافعی و اصولی معتزلی بود. وی در اول ذیحجه ۵۸۶ هجری قمری (۳۰ دسامبر ۱۱۹۰ میلادی) در مداین متولد شد و در همانجا پرورش یافت. پدرش قاضی مداین بود و ابن ابی الحدید در کودکی به بغداد رفت و در نزد علما و بزرگان بغداد که بیشتر آنها [[شافعی]] مذهب بودند، به تحصیل علوم دینی و ادبی پرداخت.<ref>{{پک|اختری|۱۳۹۰|ک=دایرهالمعارف جامع اسلامی|ف=ابن ابیالحدید}}</ref> | |||
وی از بزرگان شافعی و معتزلی چون [[ابوالبقاء عکبری]] و [[ابوالخیر مصدق بن شبیب واسطی]] علوم مختلف آموخت و در محافل علمی و ادبی حضور یافت. در [[بغداد]]، وی به یکی از کاتبان دیوان دارالخلافه [[مستعصم بالله]]، آخرین [[فهرست خلفای عباسی|خلیفه عباسی]]، تبدیل شد و در همین دوره، قصاید السبع و شرح نهجالبلاغه را به نام وی نوشت. در سال ۶۴۲ هجری قمری (۱۲۴۴ میلادی) در نخستین یورشهای [[مغول]] به بغداد، ابن ابیالحدید پیروزی سپاه عباسی را نتیجه تدبیر [[ابنعلقمی]] دانست و در این خصوص قصایدی سرود که برخی از ابیات آن در شرح نهجالبلاغه ثبت شده است.<ref>{{پک|اختری|۱۳۹۰|ک=دایرهالمعارف جامع اسلامی|ف=ابن ابیالحدید}}</ref> | |||
ابن ابیالحدید در شعر طبعی رسا داشت و بیشتر به سرودن مناجات و اشعار عرفانی مشهور بود. در زمینه تاریخ [[تاریخ اسلام|صدر اسلام]]، اطلاعات گستردهای داشت و [[علامه حلی]] (د ۷۲۶ ق / ۱۳۲۶ م) نیز از پدر خود، که او از ابن ابیالحدید روایت کرده بود، بهره برده است.<ref>{{پک|اختری|۱۳۹۰|ک=دایرهالمعارف جامع اسلامی|ف=ابن ابیالحدید}}</ref> | |||
در اصول معتزلی و فروع شافعی متخصص بود و مشربی میان تسنن و تشیع اختیار کرده بود. در شرح نهجالبلاغه خود، بر موافقت با مکتب معتزله بغداد تأکید داشت و به عقیده وی، افضلیت علی بن ابیطالب بر خلفای سهگانه ضروری نیست، بلکه به عنوان شخصی که در فضایل و خصال حمیده بر دیگران برتری دارد، شناخته میشود. ابن ابیالحدید در آثار خود به تبیین مسائل عقیدتی پرداخته و تألیفات زیادی در زمینههای کلامی، فقهی و تاریخی از خود به جای گذاشته است.<ref>{{پک|اختری|۱۳۹۰|ک=دایرهالمعارف جامع اسلامی|ف=ابن ابیالحدید}}</ref> | |||
== آثار == | |||
از آنجا که به ادبیات علاقهمند بود، به تشویق ابنالعلقمی، وزیر دانشمند و شیعی آخرین خلیفهٔ [[عباسیان|عباسی]] او را برانگیخت تا به شرح ''[[نهج البلاغه]]'' بپردازد. این اثر او مجموعه بزرگی است از ادب، تاریخ و عقایده که علاوه بر شرح سخنان [[علی بن ابیطالب]]، بسیاری از مباحث کلامی، مناظرات و حوادث تاریخی و وقایع قرن اول [[اسلام]] را در خود جای داده است.{{پنک|کریمی|اشرفی امین|۱۳۹۷|ص=۷۸}} از او کتابی با عنوان ''[[الفلک الدائر علی المثل السائر]]'' گزارش شده است. دیگر آثار او ''[[الاعتبار (ابن ابیالحدید)|الاعتبار]]'' و کتاب دیگری با عنوان ''[[القصاید السبع العلویات]]'' است. برای او یک دیوان شعر نیز گزارش شده است.<ref>{{پک|مجموعة من العلماء و الباحثین|ک=الموسوعة العربیة المیسرة|ص=15|زبان=fa}}</ref> | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
| خط ۲۸: | خط ۴۰: | ||
=== منابع === | === منابع === | ||
{{آغاز منابع}} | {{آغاز منابع}} | ||
* {{یادکرد دانشنامه|نام خانوادگی=اختری|نام=عباسعلی|پیوند نویسنده=|ویراستار=|مقاله=ابن ابیالحدید|دانشنامه=[[دایرهالمعارف جامع اسلامی]]|عنوان جلد=دایرهالمعارف جامع اسلامی|سال=۱۳۹۰|ناشر=آرایه|مکان=تهران}} | |||
* {{یادکرد ژورنال | ژورنال = پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی | عنوان = تحلیل شخصیت تاریخی معاویه از دیدگاه ابن ابی الحدید | نام1 = محمود | نام خانوادگی1 = کریمی | نام2 = یونس | نام خانوادگی2 = اشرفی امین | تاریخ = 1397 | شماره = 1}} | * {{یادکرد ژورنال | ژورنال = پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی | عنوان = تحلیل شخصیت تاریخی معاویه از دیدگاه ابن ابی الحدید | نام1 = محمود | نام خانوادگی1 = کریمی | نام2 = یونس | نام خانوادگی2 = اشرفی امین | تاریخ = 1397 | شماره = 1}} | ||
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=مجموعة من العلماء و الباحثین|نام=|عنوان=الموسوعة العربیة المیسرة|سال=1431|مکان=بیروت|ناشر=المکتبة العصریة|پیوند=https://ito.pdf.lib.eshia.ir/98092/0/4|کوشش=حسین محمد نصار|زبان=ar}} | |||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
{{درجهبندی|نیازمند پیوند=خیر|نیازمند رده=خیر|نیازمند جعبه اطلاعات=خیر|نیازمند تصویر=بله|نیازمند استانداردسازی=خیر|نیازمند ویراستاری=خیر|مقابله نشده با دانشنامهها=بله|تاریخ خوبیدگی=|تاریخ برگزیدگی=|توضیحات=}} | |||
{{زبان و ادبیات عربی در دوره عباسی}} | {{زبان و ادبیات عربی در دوره عباسی}} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۵ آوریل ۲۰۲۵، ساعت ۰۵:۱۹
| دانشمند مسلمان ابن ابی الحدید | |
|---|---|
| عنوان | نورالدین |
| درگذشته | ۱۲۵۸ م/۶۵۶ ه.ق |
| قومیت | پارسیان |
| منطقه | بغداد |
| فقه | شافعی |
| علاقه اصلی | تاریخ، حدیث |
| اثر معروف | شرح نهجالبلاغه |
ابن ابیالحدید با نام کامل عزّالدین ابوحامد عبدالحمید بن هبةالله مدائنی (۵۸۶–۶۵۶ هـ.ق.)، دانشمند، شاعر، ادیب شافعی و معتزلی، در مدائن به دنیا آمد.[۱]
زندگی
عزالدین ابوحامد عبدالحمید بن هبۀالله بن محمد بن محمد بن حسین بن ابی الحدید مداینی، دانشمند، شاعر، ادیب، فقیه شافعی و اصولی معتزلی بود. وی در اول ذیحجه ۵۸۶ هجری قمری (۳۰ دسامبر ۱۱۹۰ میلادی) در مداین متولد شد و در همانجا پرورش یافت. پدرش قاضی مداین بود و ابن ابی الحدید در کودکی به بغداد رفت و در نزد علما و بزرگان بغداد که بیشتر آنها شافعی مذهب بودند، به تحصیل علوم دینی و ادبی پرداخت.[۲]
وی از بزرگان شافعی و معتزلی چون ابوالبقاء عکبری و ابوالخیر مصدق بن شبیب واسطی علوم مختلف آموخت و در محافل علمی و ادبی حضور یافت. در بغداد، وی به یکی از کاتبان دیوان دارالخلافه مستعصم بالله، آخرین خلیفه عباسی، تبدیل شد و در همین دوره، قصاید السبع و شرح نهجالبلاغه را به نام وی نوشت. در سال ۶۴۲ هجری قمری (۱۲۴۴ میلادی) در نخستین یورشهای مغول به بغداد، ابن ابیالحدید پیروزی سپاه عباسی را نتیجه تدبیر ابنعلقمی دانست و در این خصوص قصایدی سرود که برخی از ابیات آن در شرح نهجالبلاغه ثبت شده است.[۳]
ابن ابیالحدید در شعر طبعی رسا داشت و بیشتر به سرودن مناجات و اشعار عرفانی مشهور بود. در زمینه تاریخ صدر اسلام، اطلاعات گستردهای داشت و علامه حلی (د ۷۲۶ ق / ۱۳۲۶ م) نیز از پدر خود، که او از ابن ابیالحدید روایت کرده بود، بهره برده است.[۴]
در اصول معتزلی و فروع شافعی متخصص بود و مشربی میان تسنن و تشیع اختیار کرده بود. در شرح نهجالبلاغه خود، بر موافقت با مکتب معتزله بغداد تأکید داشت و به عقیده وی، افضلیت علی بن ابیطالب بر خلفای سهگانه ضروری نیست، بلکه به عنوان شخصی که در فضایل و خصال حمیده بر دیگران برتری دارد، شناخته میشود. ابن ابیالحدید در آثار خود به تبیین مسائل عقیدتی پرداخته و تألیفات زیادی در زمینههای کلامی، فقهی و تاریخی از خود به جای گذاشته است.[۵]
آثار
از آنجا که به ادبیات علاقهمند بود، به تشویق ابنالعلقمی، وزیر دانشمند و شیعی آخرین خلیفهٔ عباسی او را برانگیخت تا به شرح نهج البلاغه بپردازد. این اثر او مجموعه بزرگی است از ادب، تاریخ و عقایده که علاوه بر شرح سخنان علی بن ابیطالب، بسیاری از مباحث کلامی، مناظرات و حوادث تاریخی و وقایع قرن اول اسلام را در خود جای داده است.[۱] از او کتابی با عنوان الفلک الدائر علی المثل السائر گزارش شده است. دیگر آثار او الاعتبار و کتاب دیگری با عنوان القصاید السبع العلویات است. برای او یک دیوان شعر نیز گزارش شده است.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ کریمی و اشرفی امین ۱۳۹۷، ص. ۷۸.
- ↑ اختری، «ابن ابیالحدید»، دایرهالمعارف جامع اسلامی.
- ↑ اختری، «ابن ابیالحدید»، دایرهالمعارف جامع اسلامی.
- ↑ اختری، «ابن ابیالحدید»، دایرهالمعارف جامع اسلامی.
- ↑ اختری، «ابن ابیالحدید»، دایرهالمعارف جامع اسلامی.
- ↑ مجموعة من العلماء و الباحثین، الموسوعة العربیة المیسرة، ۱۵.
منابع
- اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «ابن ابیالحدید». دایرهالمعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.
- کریمی، محمود؛ اشرفی امین، یونس (۱۳۹۷). «تحلیل شخصیت تاریخی معاویه از دیدگاه ابن ابی الحدید». پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی (۱).
- مجموعة من العلماء و الباحثین (۱۴۳۱). الموسوعة العربیة المیسرة (به العربية). به کوشش حسین محمد نصار. بیروت: المکتبة العصریة.
.jpg)
