حق‌الناس

حق الناس، حقی است که از مردم بر عهده انسان قرار میگیرد و با توبه و شهادت در راه خدا هم بخشیده نمی شود بلکه باید یا جبران شود و یا صاحب حق آن را ببخشد و بگذرد.

مفهوم‌شناسی

تعریف لغوی

حق در زبان عربی به معنای ثابت و واجب است. الناس به معنای مردم و انسان هاست . حق الناس به طور کلی به معنای حق مردم است،یعنی حقوقی که برای افراد در ارتباط با دیگران ثابت شده است.

تعریف اصطلاحی

در فقه و اخلاق اسلامی حقوقی را گویند که افراد بر عهده یکدیگر دارند که این حقوق مالی،جانی،عرضی یا معنوی است.

از منظر قرآن

در قرآن بر رعایت حقوق مردم بسیار تاکید شده است: از جمله: آیه 58 سوره نساء: إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَمَانَاتِ إِلَىٰ أَهْلِهَا ...خداوند به شما فرمان می دهدکه امانت ها را به صاحبانش بازگردانید.

در روایات اسلامی نیز بر این مطلب بسیار تاکید شده است که نمونه هایی را در ذیل می آوریم. جعفر صادق، امام ششم شیعیان امامیه در اینباره گفته است: خداوند با هیچ چیز بالاتر از ادای حق مومن عبادت نشده است.

راه های جبران حق الناس

1. ارجاع حق به صاحبش:بهترین راه بازگرداندن عین مال یا جبران خسارت برای صاحب مال می باشد.
2. طلب عفو و بخشش:اگر بازگرداندن حق ممکن نیست یا حق آبرویی است باید از صاحب آن عذرخواهی کرده و طلب بخشش نمود.
3. کارهای خیر نیابتی:اگر پیدا کردن صاحب حق ممکن نباشد،باید به نیابت از او صدقه داده یا کارهای خیر برایش انجام و ثواب آن به صاحب حق هدیه شود.
4. استغفار:در کنار اقدامات بیان شده،باید بسیار استغفار کرد تا خداوند قلب صاحب حق را نرم کند.