آصف بن برخیا
بر اساس گزارشهای اسلامی، آصف بن برخیا وزیر یا دانشمند بنیاسرائیل در زمان سلیمان بود که بر اساس قرآن، دانشی از کتاب داشت و توانست تخت بلقیس را در یک لحظه نزد سلیمان حاضر کند. او اسم اعظم الهی را میدانست و با گفتن آن، زمین میان او و سبا شکافته شد. روایات مختلفی دربارهٔ ماهیت این اسم و کتابی که از آن بهره داشت وجود دارد. طبق نقل علی النقی، امام دهم شیعیان امامیه، سلیمان برای اثبات مقام جانشینی آصف نزد امتش، این قدرت را به او نشان داد تا پس از درگذشتش اختلافی ایجاد نشود.
در منابع اسلامی
در قرآن
آصف بن برخیا وزیر، دبیر یا دانشمندی از بنیاسرائیل در زمان سلیمان بود که در قرآن از او یاد شده است. گفته میشود وی فردی بود که دانشی از کتاب داشت و توانست تخت بلقیس، ملکه سبا، را از فاصلهای دور در کمتر از یک چشم برهم زدن نزد سلیمان حاضر سازد.[۱]
در روایات
بر اساس نقل ابنعباس، آصف وزیر، خواهرزاده و از صالحان همراه سلیمان بود. او اسم اعظم خدا را میدانست که به باور برخی، همان الله یا رحمن و به روایتی دیگر یا حیّ یا قیوم بوده که در زبان عبری آهیا شراهیا تلفظ میشده است. برخی نیز گفتهاند که او هنگام انتقال تخت بلقیس عبارت یا ذالجلال و الاکرام را بر زبان آورد.[۲]
دربارهٔ کتابی که آصف از آن بهره داشت، نظرات متفاوتی وجود دارد: برخی آن را لوح محفوظ، برخی کلیه کتب آسمانی که بر پیامبران نازل شدهاند، و برخی دیگر آن را نامه سلیمان به بلقیس دانستهاند.[۳]
روایتی از علی النقی، امام دهم شیعیان امامیه، نقل شده که اسم اعظم الهی دارای هفتاد و سه حرف است و آصف تنها یک حرف از آن را میدانست. هنگامی که آن را به زبان آورد، زمین میان او و سبا شکافته شد و تخت بلقیس را برداشته و نزد سلیمان حاضر کرد، سپس همه چیز به حالت نخست بازگشت. بر اساس گفته موسی مبرقع، فرزند محمد تقی، امام نهم شیعیان امامیه، از علی النقی پرسیده شد که آیا سلیمان به دانش آصف نیاز داشت؟ او پاسخ داد که نه، بلکه چون آصف وصی و جانشین سلیمان بود، سلیمان خواست مقام او را بر جن و انس آشکار سازد تا پس از درگذشتش اختلافی در فرمانروایی او رخ ندهد.[۴]
پانویس
ارجاعات
منابع
- اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «آصف». دایرةالمعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.