کاربر:Fatemehsaeedi/صفحه تمرین ۳

از اسلامیکال
پرش به ناوبری پرش به جستجو

تقوا و پرهیزکاری

گرامی‌ترین شما نزد خدا، با‌تقواترین شماست.

تقوا ، اصطلاحی دینی و اخلاقی . تقوا، از مصدر وقایه ، در لغت به معنای «حفظ کردن و نگاه داشتن از بدی و گزند» است. گفته اند این کلمه در اصل وقوی ' بوده که واو آن به تاء بدل شده است. مصدر اتّقاء از همین ریشه به معنای «ترسیدن و حذر کردن » است . اسم فاعل آن، تقیّ و متّقی به معنای «صاحب تقوا» است . همچنین گفته شده است که تقوا یعنی «مصون داشتن خویش از آنچه خوف آسیب و گزند آن وجود دارد». به سبب ملازمت میان تقوا و خوف ، این واژه را خوف نیز معنا کرده اند[۱] تقوا در قرآن و روايات بر حفظ روح و نفس انسان از چیزی كه براى آن ضرر دارد، معنا می‌شود؛ به طور مثال در قرآن آمده است: «قُوا أنْفُسَكُم وأهْليكُم ناراً». يعنى اين نفس نفيس خود را با پليدي‌ها آلوده نكن و آن را از هر عملى كه باعث خشم و غضب الهى است حفظ كن.[۲]

تقوا و پرهیزکاری در اسلام

در متون اسلامی، تقوا به عنوان یک هدف ارزشمند، مطرح شده است. "تقوا" در آیات و روایات عامل سعادت و رستگاری انسان و یکی از هدف های نزول قرآن معرفی شده و رعایت آن، مورد تأکید فراوان قرار گرفته است. و همچنین در اهمیت و ضرورت تقوا همین بس که بدون آن، اخلاق و ایمان مفهومی ندارد همان طور که امیرمؤمنان(ع) فرمودند: "پرهیزکاری پیشوای اخلاقیات است." و "ایمان بدون تقوا سود نمی دهد."[۳]

ضرورت تقوا و پرهیزکاری

در متون اسلامی، تقوا به عنوان یک هدف ارزشمند، مطرح شده است. "تقوا" در آیات و روایات عامل سعادت و رستگاری انسان و یکی از هدف های نزول قرآن معرفی شده و رعایت آن، مورد تأکید فراوان قرار گرفته است. و همچنین در اهمیت و ضرورت تقوا همین بس که بدون آن، اخلاق و ایمان مفهومی ندارد همان طور که امیرمؤمنان فرمودند: "پرهیزکاری پیشوای اخلاقیات است. و "ایمان بدون تقوا سود نمی دهد.[۴] فردی که سفر آخرت برایش مهم است، باید دنبال تقوا برود؛ زیرا برای آخرت، چیزی بهتر از تقوا نیست. زاد و توشه آخرت تقوا می‌باشد. خداوند در قرآن می‌فرماید: وَتَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَیْرَ الزَّادِ التَّقْوَی وَاتَّقُونِ یَا أُولِی الْأَلْبَابِ؛ و برای خود توشه برگیرید که در حقیقت، بهترین توشه، پرهیزگاری است، و ای خردمندان! از من پروا کنید. کسی که در مسیر تقوا باشد، خدا گناهان او را می‌بخشد، چاله هایش را پر می‌کند، گذشته‌ی او را اصلاح می‌نماید.[۵]

ویژگی های دیگر تقوا

ویژگی های دیگر تقوا که می توان اهمیت و ضرورت تقوا را استنباط، استخراج و تبیین نمود عبارتند از:

1.ملاک کرامت آدمی: "... گرامی ترین شما نزد خدا باتقوا ترین شماست.

2.معیار پذیرش اعمال: در دستگاه الهی، دو عنصر ارزشمند معیار قبولی اعمال قرار می گیرد که عبارتند از اخلاص و تقوا. این دو اکسیر گرانبها با هر عملی همراه شوند آن را به درجه قبول می رسانند. و فقدان هر یک از آنها نیز، عمل را از درجه اعتبار ساقط می کند. گرچه از کمیّت قابل توجهی نیز برخوردار باشد. قرآن مجید، این نقش ارزنده تقوا را چنین بازگو می کند: "... همانا خداوند (اعمال نیک و صالح را) تنها از با تقوایان می پذیرد. همچنین عنصر تقوا سبب ارزشمندی مضاعف عمل صالح می گردد و اگر عمل، کم و کوچک هم باشد، آن را بزرگ و فراوان می کند، امام متقیان، علی(ع) در این باره می فرمایند: "هیچ عملی همراه با تقوا، اندک نیست، چگونه چیزی که قبول می شود، کم شمرده شود؟

3.مرکب راهوار سعادت: ملاک رسیدن به نعمت های آخرت، تقوا می باشد. از دیدگاه اسلام، تقوای الهی، مرکب راهواری است که صاحب خویش را به سر منزل سعادت می رساند، امام سعادتمندان دنیا در این باره می فرماید: "آگاه باشید، تقوا چونان مرکب های فرمانبرداری هستند که سواران خود را، عنان بر دست وارد بهشت جاویدان می کنند.

4.آثار ارزشمند: در لابه لای آیات شریف قرآن و روایات ائمه معصومین، فواید گرانقدری برای عنصر تقوا شمرده شده که بر ارج و ارزش آن بسی افزوده است و نشان می دهد که تقوا موتور متحرک خوبی ها و سرچشمه فضایل انسانی و سجایای اخلاقی است.[۶]

آثار تقوا و پرهیزکاری

در قرآن آثار زیادی برای تقوا ذکر شده است. مجموعه این آثار به خوبی نشان می دهد که انسان متقی هم در دنیا و هم در آخرت سعادتمند خواهد بود. این آثار را می توان به سه دسته زیر تقسیم کرد[۷]

منابع[۸]

  1. بنیاد دائرة المعارف اسلامی. دانشنامه جهان اسلام. ج. ۱. بنیاد دائرة المعارف اسلامی. ص. ۳۷۵۶.
  2. اوسطی، حسین. سیمای تقوا‌ پیشگان. مشعر. ص. ۲۳.
  3. پایگاه اطلاع رسانی حوزه (۱۳۹۷). «تقوا و پرهیزکاری». تقوا و پرهیزکاری.
  4. پایگاه اطلاع رسانی حوزه (۱۳۹۷). «تقوا و پرهیزکاری». تقوا و پرهیزکاری.
  5. فرحزاد، حبیب الله (۱۳۹۵). آرامش زندگی در پرتو تقوا. طوبای محبت. صص. ۲۷-۲۸.
  6. پایگاه اطلاع رسانی حوزه (۱۳۹۷). «تقوا و پرهیزکاری». تقوا و پرهیزکاری.
  7. پایگاه اطلاع رسانی حوزه (۱۳۹۷). «تقوا و پرهیزکاری». تقوا و پرهیزکاری.
  8. پایگاه اطلاع رسانی حوزه (۱۳۹۷). «تقوا و پرهیزکاری». تقوا و پرهیزکاری.