کفاره روزه

روزه در احکام اسلام این است که انسان در تمام روز (از طلوع فجر تا غروب آفتاب) با قصد اطاعت از فرمان خدا ، از خوردن و آشامیدن و برخی کارهای دیگر پرهیز کند.

هرگاه روزه‌دار عمداً و از روی اختیار عملی انجام دهد که موجب بطلان روزه می‌شود، روزه‌ی او باطل خواهد شد. اما اگر این کار از روی غفلت یا اجبار رخ دهد ـ مانند آن‌که پای فرد بلغزد و در آب فرو رود، یا از سر فراموشی چیزی بخورد، یا کسی به زور خوراکی در گلوی او بریزد ـ روزهٔ او باطل نمی‌شود.

اقسام روزه، اعم از واجب، مستحب، ماه رمضان و غیره، در این حکم تفاوتی ندارند.

جدول احکام بطلان روزه و کفّاره‌ها

(بر اساس فتوای آیت الله خامنه ای)

https://farsi.khamenei.ir/news-content?id=26781

مورد	عمدی / غیرعمدی	حکم روزه	کفاره
خوردن و آشامیدن	عمدی	باطل، قضا واجب	دو ماه روزه یا اطعام ۶۰ فقیر یا آزاد کردن برده (امروزه ممکن نیست)
خوردن و آشامیدن	غیرعمدی	صحیح	کفاره ندارد
جماع (آمیزش جنسی)	عمدی	باطل، قضا واجب	دو ماه روزه یا اطعام ۶۰ فقیر (در حرام: احتیاط کفاره جمع)
استمنا	عمدی	باطل، قضا واجب	کفاره مثل افطار عمدی، در تکرار هر بار کفاره جدا
دروغ بستن به خدا و پیامبر و ائمه	عمدی	باطل (احتیاط واجب)	کفاره افطار عمدی
رساندن غبار غلیظ یا دود به حلق	عمدی	باطل (احتیاط واجب)	قضا + کفاره
باقی ماندن بر جنابت، حیض یا نفاس تا اذان صبح	عمدی	باطل	قضا + کفاره
قی کردن (استفراغ)	عمدی	باطل	قضا + کفاره
قی کردن (استفراغ)	غیرعمدی	صحیح	کفاره ندارد
افطار به گمان مغرب (بدون تحقیق)	—	باطل	قضا + کفاره
افطار |روزه قضای رمضان بعد از ظهر	عمدی	باطل	اطعام ۱۰ فقیر یا اگر نتواند ۳ روز روزه پشت سر هم
تأخیر در قضا تا رمضان بعد (بدون عذر)	—	قضا واجب	برای هر روز یک مدّ طعام (۷۵۰ گرم گندم یا برنج)
زن باردار (ترس ضرر بر جنین)	—	روزه واجب نیست	فدیه یک مدّ طعام برای هر روز + قضا بعداً
زن شیرده (ترس ضرر بر نوزاد)	—	روزه واجب نیست	فدیه یک مدّ طعام برای هر روز + قضا بعداً
بیمار که تا رمضان بعد خوب نشود	—	قضا ندارد	فقط فدیه برای هر روز
پیرمرد و پیرزن ناتوان	—	روزه واجب نیست	فدیه (اطعام یک فقیر برای هر روز)