انصار
انصار گروهی از مسلمانان مدینه بودند که با پذیرش اسلام و حمایت از پیامبر اسلام، نقش مهمی در تثبیت اسلام داشتند. آنان پیش از هجرت محمد به مدینه، اسلام آوردند و با او بیعت کردند. قرآن از آنان در کنار مهاجرین یاد کرده است. انصار در جنگها و حمایت از مهاجرین، ایثار و فداکاریهای زیادی نشان دادند و در تاریخ اسلام به عنوان یاران وفادار محمد شناخته میشوند.
در لغت و اصطلاح
انصار جمع ناصر به معنای «یاریکنندگان»، لقب گروهی از مردان مدینه است که از محمد، پیامبر اسلام، پس از مهاجرت از مکه پشتیبانی کردند و در تمایز قرار میگیرند با مهاجرین که پیروان اهل مکه پیامبر اسلام بودند. بر این اساس کمکهای این افراد از مدینه در آن زمان مورد قدردانی قرار گرفت. احتمال دادهاند که انتخاب این نام از شباهتش با کلمه «نصارا» که در قرآن برای اشاره به مسیحیان استفاده شده الهام گرفته شده باشد.[۱]
تاریخچه
انصار عمدتاً از دو قبیلهٔ اوس و خزرج تشکیل شده بودند. انصار با پذیرش اسلام در دورهای که پیامبر اسلام در مکه با محدودیتهای فراوان مواجه بود، نقش مهمی در حمایت از او ایفا کردند.
انصار پیش از هجرت پیامبر به مدینه، اسلام را پذیرفتند و نمایندهای به نام مصعب بن عمیر را به شهر خود دعوت کردند تا مردم را با تعالیم اسلام آشنا کند. این گروه با پیامبر در دو پیمان «عقبه» بیعت کردند و حمایت خود را از او اعلام نمودند. پس از هجرت پیامبر به مدینه، انصار با فراهم کردن امنیت و امکانات برای مسلمانان مهاجر، سهم بزرگی در تثبیت اسلام داشتند. آنان در کنار مهاجرین، در جنگهای مختلف از جمله بدر، احد و احزاب، از اسلام دفاع کردند. پیامبر اسلام نیز توجه ویژهای به انصار داشت و محبت و احترام خود را نسبت به آنان ابراز میکرد.[۲]
پس از درگذشت محمد، برخی از انصار مورد بیمهری قرار گرفتند، از جمله در زمان حکومت معاویه که سهم آنان از بیتالمال قطع شد. با این وجود، انصار در تاریخ اسلام به عنوان یاران وفادار پیامبر شناخته میشوند که اسلام را با ایثار و از خودگذشتگی یاری دادند.[۳]
در منابع اسلامی
قرآن از انصار با احترام یاد کرده و آنان را در کنار مهاجرین مورد تجلیل قرار داده است، از جمله در آیات: «وَالسَّابِقُونَ الأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهَاجِرِینَ وَالأَنْصَارِ…» (توبه: ۱۰۰) و «وَالَّذِینَ تَبَوَّءُوا الدَّارَ وَالإِیمَانَ…» (حشر: ۸).[۴]
پانویس
ارجاعات
منابع
- اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «انصار». دایرةالمعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.
- Gibb, H. A. R.; Kramers, J. H.; Levi-Provencal, E., eds. (1986). The Encyclopedia of Islam. Vol. 1. Brill. ISBN 90-04-08114-3.