محمد بن ابوبکر (متوفای ۳۸ هجری قمری) از یاران و شیعیان خاص علی بن ابیطالب بود که به حکومت مصر منصوب شد. او فرزند ابوبکر (خلیفه اول) و اسماء بنت عمیس بود. محمد پس از مرگ ابوبکر و ازدواج مادرش با علی در خانه او تربیت یافت و به منزله فرزند او گردید. تا آنجا که علی دربارهٔ او میگفت: «محمد پسر من از صلب ابوبکر است.» کنیه او به نقل از ابن قتیبه «ابوالقاسم» و به نقلی دیگر «عبدالرحمان» بوده است. شیخ طوسی نام محمد بن ابوبکر را در شمار اصحابپیامبر اسلام و یاران علی آورده است که در دوران خلافت علی والی مصر بود. موسی بن جعفر امام هفتم شیعیان، محمد بن ابوبکر را از حواریون علی بن ابیطالب خوانده و شیخ مفید او را از اعضای شرطة الخمیس دانسته است. محمد از کسانی بود که با بدعتها و خلافکاریهای عثمان مخالف بود و در شورش علیه عثمان و محاصره خانه او همراه با شورشیان شرکت داشت. پس از قتل عثمان و به خلافت رسیدن علی، از جانب او استاندار مصر شد و در همانجا توسط نیروهای معاویه و به فرماندهی عمرو عاص کشته شد.[۱]
