طلاق بائن
طلاق بائن یکی از انواع طلاق در فقه اسلامی و قانون مدنی ایران است که در آن، شوهر حق رجوع به زن را در زمان عده ندارد؛ یعنی اگر مرد و زن از هم جدا شوند، تا وقتی که زن در عده است، مرد نمیتواند بدون عقد جدید به زندگی برگردد.[۱]
تفاوت با طلاق رجعی
در طلاق رجعی، شوهر در مدت عده (سه ظهر برای زن غیرباردار) میتواند بدون عقد جدید به زن برگردد و زندگی را از سر بگیرد. اما در طلاق بائن این حق وود ندارد و اگر بخواهند دوباره با هم زندگی کنند باید عقد جدید بخوانند.
مواردی که طلاق بائن است
طبق فقه اسلامی و ماده ۱۱۴۵قانون مدنی ایران، طلاق در موارد زیر بائن محسوب میشود:
- طلاقی که قبل از نزدیکی (دخول) واقع شود:یعنی اگر عقد کرده باشند ولی هنوز رابطه زناشویی نداشته باشند، طلاق بائن است.[۲]
- طلاق زن یائسه:یعنی زنی که دیگر عادت ماهیانه نمیشود و امکان بارداری ندارد.[۳]
- طلاق خلع: وقتی زن بخاطر کراهت از شوهر، مالی (مثل مهریه یا بخشی از آن) به شوهر میدهد تا طلاقش دهد.[۴]
- طلاق مبارات:وقتی هردو (زن و شوهر) از هم کراهت دارند و زن در برابر جدایی مالی به مرد میدهد.
- سه طلاقه شدن زن:اگر زنی سه بار متوالی از یک شوهر طلاق داده شود (و هربار عده اش تمام شود)، دیگر به آن شوهر حرام میشود تا با مرد دیگری ازدواج کند و از او جدا شود(ازدواج محلل).[۵]
آثار و احکام طلاق بائن
- زن و شوهر از یکدیگر ارث نمیبرند.[۶][۷]
- زن در مدت عده نفقه ندارد (مگر زن باردار باشد).
- زن حق ازدواج با دیگری را ندارد تا پایان عده.
- برای بازگشت به زندگی مشترک، باید عقد جدید خوانده شود.
عده در طلاق بائن
در طلاق بائن هم زن باید عده نگه دارد (به جز در طلاق قبل از نزدیکی). [۸]مدت عده معمولا:
- سه ظهر (سه بار پاکی از حیض) برای زن غیر باردار
- تا زمان وضع حمل برای زن باردار.
جدول مقایسه طلاق بائن و طلاق رجعی
| ویژگی ها | طلاق بائن | طلاق رجعی |
|---|---|---|
| امکان رجوع در عده | ندارد.مرد نمی تواند بدون عقد جدید به زن برگردد | دارد. مرد در مدت عده می تواند بدون عقد جدید رجوع کند. |
| نفقه زن در عده | ندارد.(مگر زن باردار باشد) | دارد. نفقه زن در عده بر عهده شوهر است. |
| ارث بردن از یکدیگر در عده | ارث نمی برند | اگر یکی از آن ها در مدت عده فوت کند، دیگری ارث می برد. |
| لزوم عقد جدید برای بازگشت | لازم است. باید دوباره عقد خوانده شود. | لازم نیست.فقط با رجوع مرد، ازدواج برقرار می شود. |
| عده | دارد (جز در طلاق قبل از نزدیکی) | دارد |
| نوع رابطه عاطفی | جدایی کامل است | جدایی موقت است و احتمال بازگشت زیاد |
| موارد وقوع | قبل از نزدیکی، زن یائسه، طلاق خلع، طلاق مبارات، سه طلاقه شدن. | در سایر طلاق هایی که شرایط بائن را ندارند. |
| مهریه | اگر مهریه داده نشده، زن نصف مهریه می گیرد(در طلاق قبل از نزدیکی) | اگر نزدیکی شده، زن تمام مهریه را می گیرد. |
منابع
- ↑ کاتوزیان، ناصر (۱۳۸۶). حقوق خانواده. ج. دوم. شرکت سهامی انتشار. ص. بخش طلاق بائن و طلاق رجعی.
- ↑ «طلاق قبل از رابطه زناشویی». خبرگزاری دانشجو.
- ↑ «آثار طلاق بائن». خبرگزاری دانشجو.
- ↑ «احکام طلاق». پرتال امام خمینی.
- ↑ «قانون مدنی». مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی.
- ↑ مهرعلیزاده، قاسم (۱۳۹۹). «دائرة المعارف بزرگ اسلامی». ۹ جلد: ۶۶۳.
- ↑ «قانون مدنی». مرکز پژوهش اسلامی.
- ↑ «قانون مدنی». مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی.