نماز جمعه: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
== در اصطلاح و فرهنگ اسلامی == | == در اصطلاح و فرهنگ اسلامی == | ||
نماز جمعه، از جمله [[نماز|نمازهای واجب]] در [[اسلام]] است که در روز [[جمعه]] و به صورت [[نماز جماعت|جماعت]] خوانده میشود. [[قرآن]] در تعالیم خود، [[مسلمان|مسلمانان]] را توصیه میکند تا در اوقات نماز جمعه، کسب و کار خویش را تعطیل کنند و به نماز جمعه بپردازند. این نماز بدل از [[نماز ظهر]] خوانده میشود و دو [[رکعت]] است. [[امام جمعه]] (کسی که نماز جمعه را میخواند) باید پیش از خواندن نماز، دو [[خطبه]] بخواند. این نماز در نزد [[سنی|اهل سنت]] [[واجب عینی]] است اما در نزد [[شیعیان دوازدهامامی]] وجوب عینی آن منوط به حضور یا [[غیبت امام]] است. از دید اهمیت اجتماعی، جمع شدن [[مسلمانان]] در مکانی واحد و اطلاع و آگاهی از اوضاع یکدیگر، همچنین اطلاع از مخاطرات و تواناییها، امکان چارهجویی را فراهم میکند. از دیگر فواید این اجتماعات، پدید آمدن شعور اجتماعی برای عموم مردمان است.<ref>{{پک|سلیم|۱۳۸۸|ک=دایرةالمعارف بزرگ اسلامی|ف=عبادات و آداب دینی}}</ref> | نماز جمعه، از جمله [[نماز|نمازهای واجب]] در [[اسلام]] است که در روز [[جمعه]] و به صورت [[نماز جماعت|جماعت]] خوانده میشود. [[قرآن]] در تعالیم خود، [[مسلمان|مسلمانان]] را توصیه میکند تا در اوقات نماز جمعه، کسب و کار خویش را تعطیل کنند و به نماز جمعه بپردازند. این نماز بدل از [[نماز ظهر]] خوانده میشود و دو [[رکعت]] است. [[امام جمعه]] (کسی که نماز جمعه را میخواند) باید پیش از خواندن نماز، دو [[خطبه]] بخواند. این نماز در نزد [[سنی|اهل سنت]] [[واجب عینی]] است اما در نزد [[شیعیان دوازدهامامی]] وجوب عینی آن منوط به حضور یا [[غیبت امام]] است. از دید اهمیت اجتماعی، جمع شدن [[مسلمانان]] در مکانی واحد و اطلاع و آگاهی از اوضاع یکدیگر، همچنین اطلاع از مخاطرات و تواناییها، امکان چارهجویی را فراهم میکند. از دیگر فواید این اجتماعات، پدید آمدن شعور اجتماعی برای عموم مردمان است.<ref>{{پک|سلیم|۱۳۸۸|ک=دایرةالمعارف بزرگ اسلامی|ف=عبادات و آداب دینی}}</ref> | ||
== کیفیت نماز جمعه == | |||
نماز جمعه همانند نماز صبح شامل دو رکعت است و دارای دو قنوت میباشد؛ قنوت اول قبل از رکوع در رکعت اول و قنوت دوم پس از رکوع در رکعت دوم خوانده میشود.علاوه بر این، نماز جمعه شامل دو خطبه است که مانند اصل نماز، واجب بوده و باید توسط امام جمعه ایراد شوند. بدون این دو خطبه، نماز جمعه محقق نمیشود و لازم است که دو خطبه قبل از اقامه نماز جمعه خوانده شوند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://wiki.ahlolbait.com/%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B2_%D8%AC%D9%85%D8%B9%D9%87#cite_note-12|عنوان=احکام نماز جمعه|انتشارات=دانشنامه اسلامی}}</ref> | |||
== شرایط امام جمعه == | |||
بر اساس شریعت شیعی، شرایط [[امام جمعه]] عبارت است از:<ref name=":0">{{یادکرد کتاب|عنوان=بانگ وحدت ویژه نماز جمعه|نام خانوادگی=علی محمدی|ناشر=قم پژوهشهای اسلامی صدا و سیما|صفحه=24}}</ref> | |||
* تمامی شرایطی که باید [[امام جماعت|امام جماعت]] دارا باشد؛ مانند [[عقل در اسلام|عقل]]، [[ایمان]]، پاکی، عدالت، [[بلوغ شرعی|بلوغ]] و مرد بودن؛ | |||
* سزاوار است که امام جمعه سخنور و بلیغ بوده، با مراعات اوضاع و احوال، و با عباراتی فصیح و رسا برای مردم سخن بگوید؛ | |||
* از آنچه در نقاط مختلف و در محیطش می گذرد با اطلاع و نسبت به مصالح [[اسلام]] و مسلمانان آگاه باشد؛ | |||
* شجاع باشد و در راه خدا از سرزنش هیچ کس نهراسد، بلکه در اظهار و بیان [[حق (اسماء الحسنی)|حق]] و ابطال باطل، صریح باشد؛ | |||
* مراعات آنچه را که باعث تأثیر و نفوذ کلامش در دل های مردم می گردد؛ مانند رعایت اوقات نماز، پوشیدن لباس صالحان و اولیا و التزام عملی به گفته هایش؛ | |||
* اجتناب از آنچه که موجب کاهش نفوذ کلامش در دل های مردم می شود؛ مانند پرحرفی، شوخی بیش از حد؛ | |||
* اخلاص برای خدا؛ | |||
* اعراض از دلبستگی به دنیا؛ | |||
* دوری از ریاست طلبی که رأس خطاهاست؛ | |||
مستحب است که امام جمعه، عمامه و عبا بپوشد و خود را با لطیف ترین لباس آراسته و معطر سازد و با وقار و سنگین باشد، و چون بر بالای منبر قرار گرفت سلام کند و در برابر مردم قرار گیرد و بر کمان، عصا یا شمشیر (اسلحه) تکیه کند، و قبل از شروع به خطبه بنشیند تا اذان به وسیله مؤذن گفته شود؛ به هنگام ایراد خطبه واجب است ایستاده سخن بگوید و اگر نتواند بایستد، دیگری را برای امامت برگزیند؛ خطیب و امام (پیش نماز) یکی باشد؛ خطیب باید با صدای بلند و یا با بلندگو سخنان خود را به گوش مردم برساند؛ واجب است با نشستن کوتاه، میان دو خطبه فاصله اندازد.<ref name=":0" /> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۲ اوت ۲۰۲۵، ساعت ۱۲:۱۶
| از سلسله مقالات دربارهٔ: |
| اسلام |
|---|
 |
نماز جمعه، نمازی است که در روز جمعه به صورت جماعت خوانده میشود. در آئیین اسلام، این نماز یک عبادت جمعی، سیاسی و اجتماعی است.
در اصطلاح و فرهنگ اسلامی
نماز جمعه، از جمله نمازهای واجب در اسلام است که در روز جمعه و به صورت جماعت خوانده میشود. قرآن در تعالیم خود، مسلمانان را توصیه میکند تا در اوقات نماز جمعه، کسب و کار خویش را تعطیل کنند و به نماز جمعه بپردازند. این نماز بدل از نماز ظهر خوانده میشود و دو رکعت است. امام جمعه (کسی که نماز جمعه را میخواند) باید پیش از خواندن نماز، دو خطبه بخواند. این نماز در نزد اهل سنت واجب عینی است اما در نزد شیعیان دوازدهامامی وجوب عینی آن منوط به حضور یا غیبت امام است. از دید اهمیت اجتماعی، جمع شدن مسلمانان در مکانی واحد و اطلاع و آگاهی از اوضاع یکدیگر، همچنین اطلاع از مخاطرات و تواناییها، امکان چارهجویی را فراهم میکند. از دیگر فواید این اجتماعات، پدید آمدن شعور اجتماعی برای عموم مردمان است.[۱]
کیفیت نماز جمعه
نماز جمعه همانند نماز صبح شامل دو رکعت است و دارای دو قنوت میباشد؛ قنوت اول قبل از رکوع در رکعت اول و قنوت دوم پس از رکوع در رکعت دوم خوانده میشود.علاوه بر این، نماز جمعه شامل دو خطبه است که مانند اصل نماز، واجب بوده و باید توسط امام جمعه ایراد شوند. بدون این دو خطبه، نماز جمعه محقق نمیشود و لازم است که دو خطبه قبل از اقامه نماز جمعه خوانده شوند.[۲]
شرایط امام جمعه
بر اساس شریعت شیعی، شرایط امام جمعه عبارت است از:[۳]
- تمامی شرایطی که باید امام جماعت دارا باشد؛ مانند عقل، ایمان، پاکی، عدالت، بلوغ و مرد بودن؛
- سزاوار است که امام جمعه سخنور و بلیغ بوده، با مراعات اوضاع و احوال، و با عباراتی فصیح و رسا برای مردم سخن بگوید؛
- از آنچه در نقاط مختلف و در محیطش می گذرد با اطلاع و نسبت به مصالح اسلام و مسلمانان آگاه باشد؛
- شجاع باشد و در راه خدا از سرزنش هیچ کس نهراسد، بلکه در اظهار و بیان حق و ابطال باطل، صریح باشد؛
- مراعات آنچه را که باعث تأثیر و نفوذ کلامش در دل های مردم می گردد؛ مانند رعایت اوقات نماز، پوشیدن لباس صالحان و اولیا و التزام عملی به گفته هایش؛
- اجتناب از آنچه که موجب کاهش نفوذ کلامش در دل های مردم می شود؛ مانند پرحرفی، شوخی بیش از حد؛
- اخلاص برای خدا؛
- اعراض از دلبستگی به دنیا؛
- دوری از ریاست طلبی که رأس خطاهاست؛
مستحب است که امام جمعه، عمامه و عبا بپوشد و خود را با لطیف ترین لباس آراسته و معطر سازد و با وقار و سنگین باشد، و چون بر بالای منبر قرار گرفت سلام کند و در برابر مردم قرار گیرد و بر کمان، عصا یا شمشیر (اسلحه) تکیه کند، و قبل از شروع به خطبه بنشیند تا اذان به وسیله مؤذن گفته شود؛ به هنگام ایراد خطبه واجب است ایستاده سخن بگوید و اگر نتواند بایستد، دیگری را برای امامت برگزیند؛ خطیب و امام (پیش نماز) یکی باشد؛ خطیب باید با صدای بلند و یا با بلندگو سخنان خود را به گوش مردم برساند؛ واجب است با نشستن کوتاه، میان دو خطبه فاصله اندازد.[۳]
پانویس
ارجاعات
- ↑ سلیم، «عبادات و آداب دینی»، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ «احکام نماز جمعه». دانشنامه اسلامی.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ علی محمدی. بانگ وحدت ویژه نماز جمعه. قم پژوهشهای اسلامی صدا و سیما. ص. ۲۴.
منابع
- سلیم، عبدالامیر (۱۳۸۸). «عبادات و آداب دینی». دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.
| انواع نماز |
|  | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| اجزاء نماز |
| |||||||||
| جستارهای مرتبط | ||||||||||