آیه ۳۱ سوره نور
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | نور | ||||
| تعداد آیات سوره | ۶۴ | ||||
| شماره آیه | ۳۱ | ||||
| شماره جزء | ۱۸ | ||||
| شماره حزب | ۷۱ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۳۱ سوره نور سی و یکمین آیه از بیست و چهارمین سوره قرآن است و از آیات مدنی آن بهشمار میآید. در آیه مورد بحث، به وظیفه زنان در نگاه کردن و مسئله پوشش و حجاب در برابر نامحرم اشاره شده است.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کردهاند:[۱][۲]
وَقُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا ۖ وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَىٰ جُيُوبِهِنَّ ۖ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ أَوْ آبَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِينَ غَيْرِ أُولِي الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِينَ لَمْ يَظْهَرُوا عَلَىٰ عَوْرَاتِ النِّسَاءِ ۖ وَلَا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ مَا يُخْفِينَ مِنْ زِينَتِهِنَّ ۚ وَتُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِيعًا أَيُّهَ الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«و به زنان مؤمن بگو: چشمان خود را (از نامحرمان) فرو بگيرند، و پاكدامني كنند و از زينت خود مگر آنچه از آن كه آشكار است آشكار نكنند، و بايد روسريهايشان را بر گريبانهايشان فرو گذارند، و زينت خود را آشكار است آشكار نسازند مگر براي شوهرانشان، پدارنشان، پدران شوهرانشان، پسرانشان، پسران شوهرانشان، برادرنشان، پسران برادرانشان، پسران خواهرانشان، زنان (همكيش) خودشان، بردگانشان، مردان بیرغبت (به زنان) كه پيرو شمايند، و كودكاني كه بر شرمگاه زنان اطلاع نيافتهاند و نبايد با پاهايشان (زمين) را بكوبند تا آنچه از زينتشان كه پنهان میدارند آشكار شود اي مومنان! همگي بهسوی خدا برگرديد تا رستگار شويد»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«و به زنان مؤمن [هم] بگو دیدگانشان را فروگذارند و ناموسشان را محفوظ بدارند و زینتشان را جز آنچه از آن آشکار است، آشکار نکنند، روسریهایشان را بر گریبانهایشان بیندازند، و زینتشان را آشکار نکنند مگر بر شوهرشان یا پدرشان، یا پدران شوهرشان یا پسرانشان، یا پسران شوهرشان، یا برادرشان یا پسران برادرشان، یا پسران خواهرشان یا زنان [همکیش]شان، یا ملک یمینهایشان، یا غلامانی که نیازمند [به زن] نیستند، یا کودکانی که بر نهانیهای زنان آگاه نیستند، و بگو که چنان پای نکوبند تا زینتی که پنهان داشتهاند، معلوم شود، و ای مؤمنان همگی به درگاه خداوند توبه کنید، باشد که رستگار شوید»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش میکند: قرآن در این آیه به وظیفه زنان در نگاه کردن که مشابه مردان است، اشاره دارد. براساس متن آیه چنین آمده است: «به زنان مؤمن بگو چشمهای خود را از آنچه دیدنش حرام است؛ فروگیرند و دامان خود را حفظ کنند.» به گزارش مکارم، در ادامه آیه به مسئله حجاب که دربارهٔ زنان است پرداخته شده و در چهار محور آن را معین میسازد. ۱. عدم آشکار کردن زینتهایشان مگر آن مقداری که طبیعتاً ظاهر است. ۲. پوشاندن سینه خود با «خمار» (پوشانیدن سر، گردن و بالای سینه) ۳. حکم استثنای اظهار زینت: برای زنان نیازی نیست در ۱۲ مورد زینت خود را پنهان کنند: شوهر، پدر، پدر شوهر، پسر، پسر شوهر، برادر، پسر برادر، پسر خواهر، زنان مسلمان، کنیزان و مردانی نیازمند زن نیستند، کودکانی که از نهانیهای زنان آگاه نیستند. ۴. عدم آشکار کردن زینتهای پنهانی در خصوص راه رفتن. در پایان آیه به مردان و زنان گفته میشود: «به سوی خدا توبه کنند تا رستگار شوند.» مکارم در تفسیر و شرح کلمات آیه چنین آورده است که منظور از زینت پنهان بنابه نظر برخی مفسران، اندام زن است و برخی نیز منظور از آن را «محل زینت» گرفتهاند. (یعنی آشکار کردن زینتهایی مانند گوشواره، دستبند، بازوبند و … به تنهایی مانعی ندارد؛ بلکه ممنوعیت درمورد محل زینت یعنی گوشها، گردن، دستها و بازوان است.) همچنین دربارهٔ واژه «خمر» (جمع خمار) در اصل به معنای پوشش است ولی معمولاً به چیزی گفته میشود که زنان با آن سر خود را میپوشانند. «جیوب» نیز (جمع جیب) به معنای یقه لباس است که از آن تعبیر به گریبان میشود و گاه به بالای سینه به تناسب مجاورت با آن گفته شده است.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگنامه علوم قرآن، سوره نور، بیست و چهارمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، صد و دومین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانستهاند که پس از سوره حشر و پیش از سوره حج نازل شد. این سوره را مدنی دانستهاند. در سوره نور، شش یا هفت آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کردهاند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۲۳: ۳۶۰.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۵: ۱۵۰.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۳۵۳.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۳۵۳.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۴: ۴۳۸–۴۴۲.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره نور»، فرهنگنامه علوم قرآن، ۳۱۳۳.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
