آیه ۳۰ سوره ق
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | ق | ||||
| تعداد آیات سوره | ۴۵ | ||||
| شماره آیه | ۳۰ | ||||
| شماره جزء | ۲۶ | ||||
| شماره حزب | ۱۰۴ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۳۰ سوره ق سیامین آیه از پنجاهمین سوره قرآن است و از آیات مکی آن بهشمار میآید. این آیه اشاره دارد به خطاب خداوند به جهنم و پاسخ آن، مبنی بر اینکه گنجایش آن بسیار بزرگ و عظیم است.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کردهاند:[۱][۲]
يَوْمَ نَقُولُ لِجَهَنَّمَ هَلِ امْتَلَأْتِ وَتَقُولُ هَلْ مِنْ مَزِيدٍ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«روزی که به دوزخ میگوییم: آیا پر شدهای؟ و (دوزخ) میگوید: آیا افزون بر این هم هست؟!»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«روزی که به جهنم گوییم آیا پرشدی؟ و گوید آیا باز هم بیشتر هست؟»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش میکند: قرآن در ادامه ترسیم و توصیف صحنههای قیامت در این آیه چنین میگوید: «به خاطر بیاورید روزی را که به جهنم میگوییم آیا پر شدهای؟! و او در پاسخ میگوید: آیا افزون بر این هم وجود دارد؟!» به گزارش مکارم، دو تفسیر برای این جمله دوزخ میتوان گفت: نخست اینکه این استفهام انکاری است؛ یعنی او میگوید: افزون بر این ممکن نیست. در تفسیر دوم منظور طلبِ فزونی است. یعنی باز هم افراد دیگری پیدا میشوند که به دوزخ بیایند؟! مکارم در ادامه تفسیر نخست را با آیه ۱۳ سوره سجده هماهنگ دانسته و تفسیر دوم را با این آیه سازگار نمیداند. در هرصورت این آیه به خوبی نشان میدهد كه دوزخیان بسیارند و جهنم منظره هولناک و وحشتناکی دارد و تهدید الهى جدی نیز است و این آیه در حقیقت هشداری است برای همه انسانها.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگنامه علوم قرآن، سوره ق، پنجاهمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، سی و چهارمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانستهاند که پس از سوره مرسلات و پیش از سوره بلد نازل شد. از مجموع آیات این سوره، یک آیه (آیه ۳۸) از آن را مدنی و الباقی را مکی دانستهاند. در سوره ق، دو آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کردهاند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۲۸: ۱۴۳.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۸: ۵۱۲.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۵۱۹.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۵۱۹.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۲: ۲۷۴-۲۷۶.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره ق»، فرهنگنامه علوم قرآن، ۳۰۱۹.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
