آیه ۲۲ سوره محمد
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | محمد | ||||
| تعداد آیات سوره | ۳۸ | ||||
| شماره آیه | ۲۲ | ||||
| شماره جزء | ۲۶ | ||||
| شماره حزب | ۱۰۲ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۲۲ سوره محمد بیست و دومین آیه از چهل و هفتمین سوره قرآن است و از آیات مدنی آن بهشمار میآید. آیه فساد و قطع کردن نسل را نتیجه سرپیچی منافقان از فرمان جهاد دانسته است.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کردهاند:[۱][۲]
فَهَلْ عَسَيْتُمْ إِنْ تَوَلَّيْتُمْ أَنْ تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ وَتُقَطِّعُوا أَرْحَامَكُمْ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«پس آیا اگر رویگردان شوید جز این انتظار میرود که در زمین فساد کنید و صلهی ارحامتان را قطع نمایید؟»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«چه بسا چون دست یابید در این سرزمین فتنه و فساد کنید و پیوند خویشاوندانتان را بگسلید»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش میکند: قرآن در این آیه به منافقان هشدار میدهد که در صورت مخالفت با فرمان خدا در رابطه با جهاد به همان کارهای جاهلیت برخواهند گشت و به فساد روی زمین و قتل و خونریزی و قطع نسلها دست خواهند زد. به گفته مکارم، این مطلب در صورتی است که «تولیتم» (از ماده تولی) به معنی رویگردان شدن باشد ولی بسیاری از مفسران این احتمال را دادهاند كه از ماده «ولایت» به معنی «حکومت» است. یعنی اگر زمام حکومت به دستتان بیفتد چیزی جز تباهی، خونریزی و قطع رحم از شما انتظار نمیرود. به گزارش او، در بعضی از روایات كه در منابع اهل بیت آمده است: «این آیه درباره بنی امیه است که وقتی زمام حکومت را به دست گرفتند نه بر کوچک رحم كردند و نه بر بزرگ، حتی خویشاوندان خود را کشتند.» به نظر مکارم، روشن است که بنی امیه، همگی مصداق روشن اين آیه هستند و منظور از روایت نیز همین است، اما آیه مفهوم گستردهای دارد كه همه منافقان ظالم و مفسد را شامل میشود.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگنامه علوم قرآن، سوره محمد، چهل و هفتمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، نود و پنجمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانستهاند که پس از سوره حدید و پیش از سوره رعد نازل شد. این سوره را مدنی دانستهاند. در سوره محمد، دو آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کردهاند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۲۸: ۵۴.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۸: ۳۵۲.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۵۰۹.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۵۰۹.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۱: ۴۶۴-۴۶۵.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره محمد»، فرهنگنامه علوم قرآن، ۳۰۶۳.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
