آیه ۱۵ سوره محمد
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | محمد | ||||
| تعداد آیات سوره | ۳۸ | ||||
| شماره آیه | ۱۵ | ||||
| شماره جزء | ۲۶ | ||||
| شماره حزب | ۱۰۲ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۱۵ سوره محمد پانزدهمین آیه از چهل و هفتمین سوره قرآن است و از آیات مدنی آن بهشمار میآید. در آیه به توصیف بهشت و انواع نعمات جاودانی آن پرداخته شده است.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کردهاند:[۱][۲]
مَثَلُ الْجَنَّةِ الَّتِي وُعِدَ الْمُتَّقُونَ ۖ فِيهَا أَنْهَارٌ مِنْ مَاءٍ غَيْرِ آسِنٍ وَأَنْهَارٌ مِنْ لَبَنٍ لَمْ يَتَغَيَّرْ طَعْمُهُ وَأَنْهَارٌ مِنْ خَمْرٍ لَذَّةٍ لِلشَّارِبِينَ وَأَنْهَارٌ مِنْ عَسَلٍ مُصَفًّى ۖ وَلَهُمْ فِيهَا مِنْ كُلِّ الثَّمَرَاتِ وَمَغْفِرَةٌ مِنْ رَبِّهِمْ ۖ كَمَنْ هُوَ خَالِدٌ فِي النَّارِ وَسُقُوا مَاءً حَمِيمًا فَقَطَّعَ أَمْعَاءَهُمْ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«ویژگی بهشتی که به پرهیزگاران وعده داده شده (چنین است که) در آن جویبارانی از آبی (زلال و خاص) است که گندیده و بدبو نگشته، و جویبارهایی از شیری است که مزّهاش تغییر نکرده و جیوبارهایی از شرابی است که سراپا برای نوشندگان لذّت است و جویبارهایی از عسلی است که ناب و خالص است و در آنجا آنان هرگونه میوهای دارند و از آمرزش پروردگارشان برخوردارند (آیا اینان) مانند کسانی هستند که در آتش دوزخ جاودانهاند؟ و از آب داغ و جوشان نوشانده می شوند که رودههایشان را پاره پاره میکند»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«وصف بهشتی که به پرهیزگاران وعده داده شده است [چنین است که] در آن جویهایی از آب ناگندا، و جویهایی از شیری که مزهاش تغییرناپذیر است، و جویهایی از شراب لذتبخش آشامندگان، و جویهایی از عسل پالوده [روان] است، و برایشان در آنجا همه گونه میوه هست، و نیز آمرزشی از جانب پروردگارشان، [آیا چنین کسی] همانند کسی است که جاودانه در آتش [دوزخ] است؟ و به آنان آبی جوشان نوشانده میشود که دل و رودههایشان را پاره پاره میکند»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش میکند: قرآن در این آیه ابتدا بهشت را جایگاه مؤمنان و پرهیزگاران معرفی کرده و سپس به توصیف چهار نهر مخصوص و جاری در آن و میوههای بهشتی و برخی مواهب معنوی پرداخته است. پایان آیه نیز بار دیگر میان مؤمنان و کافران و وضعیتشان در آخرت مقایسهای صورت گرفته است. در متن آیه چنین آمده است: «بهشتی که به پرهیزگاران وعده داده شده در آن نهرهایی است از آب صاف و خالص که هیچگونه دگرگونی در بوی آن حاصل نشده است و نهرهایی از شیر که طعم آن دگرگون نگشته است و نهرهایی از شراب طهور که مایه لذت نوشندگان است و نهرهایی از عسل مصفا و برای آنها در بهشت از تمام انواع میوهها موجود است و برای آنهاست آمرزشی از سوی پروردگارشان. آیا این گروه همانند کسانی هستند که در آتش دوزخ خلود دارند و از آب جوشان و سوزانی نوشانیده میشوند که امعاء آنها را از هم متلاشی میکند؟!»[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگنامه علوم قرآن، سوره محمد، چهل و هفتمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، نود و پنجمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانستهاند که پس از سوره حدید و پیش از سوره رعد نازل شد. این سوره را مدنی دانستهاند. در سوره محمد، دو آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کردهاند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۲۸: ۴۶.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۸: ۳۴۴.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۵۰۸.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۵۰۸.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۱: ۴۳۹–۴۴۲.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره محمد»، فرهنگنامه علوم قرآن، ۳۰۶۳.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
