آیه ۱۱ سوره شوری

آیه ۱۱ سوره شوری

مشخصات قرآنی
نام سوره	شوری
تعداد آیات سوره	۵۳
شماره آیه	۱۱
شماره جزء	۲۵
شماره حزب	۹۷
اطلاعات دیگر
{{{page}}} آیه قبل	آیه بعد {{{page}}}

آیه ۱۱ سوره شوری یازدهمین آیه از چهل و دومین سوره قرآن است و از آیات مکی آن به‌شمار می‌آید. در این آیه به دلیل پنجم قرآنی درباره ولایت مطلقه خداوند اشاره شده است.

متن

متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:

 فَاطِرُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۚ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا وَمِنَ الْأَنْعَامِ أَزْوَاجًا ۖ يَذْرَؤُكُمْ فِيهِ ۚ لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ ۖ وَهُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ  

ترجمه

محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:

«آفرینندة آسمان‌ها و زمین است، از خودتان برای شما همسرانی قرار داده و چهارپایان را به شکل نر و مادّه درآورده است و بدین وسیله شما را زیاد می‌گرداند هیچ چیزی همانند او نیست و او شنوای بیناست»

بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:

«پدید آورنده آسمانها و زمین که برای شما از نوع خودتان همتایانی آفریده است، و از چارپایان نیز انواعی [قرار داده است‌]، و شما را در آن آفریده است، همانند او چیزی نیست و اوست که شنوای بیناست‌»

محتوا

مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند: قرآن در آیه موردبحث، دلیل پنجمی را برای ولایت مطلقه خداوند ارائه کرده و چنین می‌گوید: «اوست که آسمان‌ها و زمین را به وجود آورده است. برای شما همسرانی از جنس خودتان قرار داد و همچنین از چهارپایان جفت‌هایی آفرید و شما را بدین وسیله تکثیر می‌کند. هیچ چیزی همانند او نیست و او شنوا و بینا است.» به گزارش مکارم، فاطر (از ماده فَطْر) در اصل به معنی شکافتن چیزی است، گویی به هنگام آفرینش موجودات پرده تاریک عدم شکافته می‌شود و هستی‌ها از آن بیرون می‌آیند. البته منظور از آسمان‌ها و زمین در اینجا تمام آسمان‌ها و زمین و موجوداتی است که در آنها و میان آنها وجود دارد، چرا که خالقیت خداوند شامل همه‌ آنها است. او در ادامه اینگونه می‌آورد: «در توصیف سومی که در این آیه ذکر شده، قرآن می‌گوید: هیچ چیزی همانند او نیست. (لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْءٌ). این جمله در حقیقت پایه اصلی شناخت تمام صفات خداست که بدون توجه به آن به هیچ‌یک از اوصاف پروردگار نمی‌توان پی برد، زیرا خطرناک‌ترین پرتگاهی که بر سر راه سالکان راه معرفت خدا قرار دادر، همان پرتگاه‌ «تشبیه» است كه خدا را در وصفی از اوصاف شبیه مخلوقاتش بدانند و این امر سبب می‌شود که به دره شرک سقوط کنند.»

شأن نزول و ترتیب

به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره شوری، چهل و دومین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، شصت و دومین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پس از سوره فصلت و پیش از سوره زخرف نازل شد. از مجموع آیات این سوره، چهار آیه (۲۳، ۲۴، ۲۵ و ۲۷) از آن را مدنی و الباقی را مکی دانسته‌اند. در سوره شوری، هشت آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کرده‌اند.

پانویس

منابع

• خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (رده)
• دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
• رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (رده)
• گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
• طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
• مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.