آیه ۳۰ سوره شوری
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | شوری | ||||
| تعداد آیات سوره | ۵۳ | ||||
| شماره آیه | ۳۰ | ||||
| شماره جزء | ۲۵ | ||||
| شماره حزب | ۹۸ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۳۰ سوره شوری سیامین آیه از چهل و دومین سوره قرآن است و از آیات مکی آن بهشمار میآید. در این آیه به مصائبی که گریبانگیر انسانها میشود و علت آنها اشاره شده است.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کردهاند:[۱][۲]
وَمَا أَصَابَكُمْ مِنْ مُصِيبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ وَيَعْفُو عَنْ كَثِيرٍ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«و هر مصیبتی که گریبانگیرتان شود، به خاطر کارهایی است که خود کردهاید، و خداوند از بسیاری (از کارهای شما) گذشت میکند»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«و هر مصیبتی که به شما برسد از کار و کردار خودتان است، و او از بسیاری [گناهان] در میگذرد»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش میکند: در آیه به دلیل مصائبی که برای انسانها به وجود میآید، اشاره شده و قرآن آنها را در نتیجه اعمال خودِ انسانها دانسته و چنین میگوید: «آنچه از مصائب و ناملایمات به شما رسد، به خاطر اعمالی است که خود انجام دادهاید و {خداوند} بسیاری از کارهای شما را مورد عفو قرار میدهد.» مکارم در ادامه نکاتی را درباره این آیه بیان میکند: ۱) این آیه نشان میدهد مصائبی که دامنگیر انسان میشود، یک نوع مجازات الهی و هشدار است. ۲) گرچه ظاهر آیه عام است و همه مصائب را در بر میگیرد، اما مطابق معمول در عمومات استثناهایی وجود دارد، مانند مصائب و مشكلاتی که دامنگیر پیامبران و امامان معصوم میشد که برای ترفیع مقام یا آزمایش آنها بود و همچنین مصائبی که گریبان غیر معصومین را میگیرد و جنبه آزمون دارد. برخی مصائب نیز بر اثر ندانم کاریها و عدم دقت و مشورت و سهلانگاری در امور حاصل میشود که اثر تکوینی اعمال خودِ انسان است. از اینرو به عبارت دیگر جمع میان آیات مختلف قرآن و روایات ایجاب میکند که عموم این آیه در مواردی تخصیص پیدا کند و این مطلب مایه گفتگوی بعضی از مفسران شده است. ۳) گاه بعضی در این مساله تردید کردهاند که مصائب در آیه فوق اشاره به مصائب دنیا باشد؛ چرا که دنیا دار عمل است نه دار پاداش و کیفر. ولی از نظر مکارم این اشتباه بزرگی است. زیرا آیات و روایات فراوانی نشان میدهد که گاه انسان در همین دنیا گوشهای از کیفر اعمالش را میبیند. ۴) گاهی نیز مصائب، جنبه دستجمعی دارد و محصول گناهان جمعی است. همانگونه که در آیه ۴۱ سوره روم آمده است.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگنامه علوم قرآن، سوره شوری، چهل و دومین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، شصت و دومین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانستهاند که پس از سوره فصلت و پیش از سوره زخرف نازل شد. از مجموع آیات این سوره، چهار آیه (۲۳، ۲۴، ۲۵ و ۲۷) از آن را مدنی و الباقی را مکی دانستهاند. در سوره شوری، هشت آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کردهاند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۲۷: ۵۹۸.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۸: ۷۶.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۴۸۶.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۴۸۶.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۰: ۴۳۹-۴۴۴.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره شوری»، فرهنگنامه علوم قرآن، ۲۹۵۹.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
