آیه ۶ سوره ص
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | ص | ||||
| تعداد آیات سوره | ۸۸ | ||||
| شماره آیه | ۶ | ||||
| شماره جزء | ۲۳ | ||||
| شماره حزب | ۹۱ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۶ سوره ص ششمین آیه از سی و هشتمین سوره قرآن است و از آیات مکی آن بهشمار میآید. آیه اشاره دارد به عکسالعمل سران قریش در مقابل پیامبر اسلام که آنها را به پرستش خدای یگانه دعوت میکرد.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کردهاند:[۱][۲]
وَانْطَلَقَ الْمَلَأُ مِنْهُمْ أَنِ امْشُوا وَاصْبِرُوا عَلَىٰ آلِهَتِكُمْ ۖ إِنَّ هَٰذَا لَشَيْءٌ يُرَادُ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«و سران ایشان (با این دعوت) به راه افتادند که بروید و بر (پرستش) خدایان خود شکیبا باشید، بیگمان این همان چیزی است که خواسته میشود»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«و بزرگان ایشان به راه خود رفتند و گفتند که بروید و بر [عبادت] خدایان خود شکیبایی پیشه کنید، که این امر مطلوب است»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش میکند: قرآن در این آیه به سخنان بزرگان قریش اشاره دارد که پس از شنیدن پیام محمد، از اینکه بتوانند او را از راه خود باز دارند؛ مأیوس شده و تصمیم گرفتند که با تمام توان در برابر او و دعوت او بایستند و نگذارند که محمد موفق شود. برطبق متن آیه چنین آمده است که سران و بزرگانشان {از نزد ابوطالب} بیرون آمدند و گفتند: «بروید و خدایانتان را محکم بچسبید و ایستادگی و استقامت به خرج دهید که هدف محمد این است که جامعه ما را به فساد و تباهی کشد و نعمتهای خدا را به خاطر پشت کردن به بتها از ما قطع کند و خود بر ما ریاست نماید!» به گفته مکارم، «انطلق» (از ماده انطلاق) به معنای بیرون رفتن با سرعت و توأم با رها ساختن کار قبلی است و در اینجا اشاره به رها ساختن مجلس ابوطالب با قهر و خشم است. واژه «ملأ» اشاره به اشراف و سرشناسان قريش است كه به سراغ ابوطالب آمدند و بعد از بیرون آمدن از آن مجلس به یکدیگر یا به پیروان خود میگفتند دست از بتها برندارید و معبودهایتان را محکم بچسبید. جمله «لَشَیءٌ یُرادُ» مفهومش این است که «این مساله چیزی است خواسته شده» و درباره آن چندین تفسیر از مفسران بیان شده از جمله اینکه: اشاره به دعوت پیامبر اسلام است و منظور آن است که این دعوت توطئهای است که هدفش ماییم، ظاهری دارد دعوت به سوى اللَّه و باطنی که حکومت کردن بر ما و سیادت و ریاست بر عرب است. بعضی دیگر گفتهاند: منظور این است شما بتپرستان محکم در مورد خدایانتان استقامت کنید، این همان چیزی است که از شما خواسته شده است. بعضی نیز گفتهاند: منظور این است محمد هدفش ماییم، او میخواهد جامعه ما را به فساد بکشد و ما به خدایانمان پشت کنیم، در نتیجه نعمتها از ما قطع شود و عذاب بر ما نازل گردد! مکارم در ادامه چند تفسیر دیگر را آورده و مینویسد: «البته با توجه به کلی بودن مفهوم این جمله غالب این تفسیرها ممکن است در آن جمع باشد؛ هر چند معنی اول از همه مناسبتر به نظر مىرسد.»[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگنامه علوم قرآن، سوره ص، سی و هشتمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، سی و هشتمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانستهاند که پس از سوره قمر و پیش از سوره اعراف نازل شد. این سوره را مکی دانستهاند. در سوره ص، دو یا یک آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کردهاند. آیه ۲۴ این سوره سجده مستحب دارد.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۲۶: ۳۶۷.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۷: ۲۷۳.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۴۵۳.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۴۵۳.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۹: ۲۱۷-۲۱۹.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره ص»، فرهنگنامه علوم قرآن، ۲۹۶۰.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
