آیه ۳ سوره ص
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | ص | ||||
| تعداد آیات سوره | ۸۸ | ||||
| شماره آیه | ۳ | ||||
| شماره جزء | ۲۳ | ||||
| شماره حزب | ۹۱ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۳ سوره ص سومین آیه از سی و هشتمین سوره قرآن است و از آیات مکی آن بهشمار میآید. در آیه برای بیدار ساختن کافران غافل و رویگردان از حق به سرانجام اقوام سرکش و مغرور و لجوج گذشته اشاره شده است که بر اثر نزول عذاب الهی نابود و هلاک گردیدند.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کردهاند:[۱][۲]
كَمْ أَهْلَكْنَا مِنْ قَبْلِهِمْ مِنْ قَرْنٍ فَنَادَوْا وَلَاتَ حِينَ مَنَاصٍ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«چه بسیار نسلها را پیش از آنان نابود کردیم که فریاد برآوردند ولی زمان (زمان) رهایی و نجات نبود»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«چه بسیار نسلها که پیش از ایشان نابودشان کردیم و فریاد خواستند اما زمان، زمان گریز [و رهایی] نبود»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش میکند: موضوع این آیه اشاره به سرنوشت اقوام مغرور و طغیانگر گذشته است که به خاطر نافرمانی خداوند دچار عذاب الهی شدند و از بین رفتند. به گزارش مکارم، این اشاره برای بیدار کردن کافرانی است که بر اثر غرور و تکبرشان از پذیرش دعوت پیامبر اسلام سرباز زدند. این آیه چنین میگوید: «چه بسیار اقوامی که قبل از آنان بودند و ما آنها را هلاک کردیم،درحالیکه فریاد استغاثهشان بلند بود.» به گفته مکارم، این اقوام کافر در هنگام دعوت و اندرز پیامبران و اولیای خدا نه تنها گوش نمیکردند؛ بلکه به استهزا و تمسخر آنها میپرداختند. لذا به هنگام نزول عذاب، دیگر راه توبه و نجات بسته شده و به فریاد کمکخواهیشان توجهی نمیشد. کلمه «مناص» (از ماده نوص) نیز به معنای پناهگاه و فریاد رس میباشد که معمولا اعراب در هنگام حوادث سخت و در جنگها آن را تکرار میکردند. از آنجایی که مفهوم این واژه با فرار مقارن است، به معنای محل فرار نیز آمده است.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگنامه علوم قرآن، سوره ص، سی و هشتمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، سی و هشتمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانستهاند که پس از سوره قمر و پیش از سوره اعراف نازل شد. این سوره را مکی دانستهاند. در سوره ص، دو یا یک آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کردهاند. آیه ۲۴ این سوره سجده مستحب دارد.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۲۷: ۳۶۵.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۷: ۲۷۳.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۴۵۳.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۴۵۳.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۹: ۲۱۰-۲۱۲.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره ص»، فرهنگنامه علوم قرآن، ۲۹۶۰.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
