آیه ۷۲ سوره حج

آیه ۷۲ سوره حج

مشخصات قرآنی
نام سوره	حج
تعداد آیات سوره	۷۸
شماره آیه	۷۲
شماره جزء	۱۷
شماره حزب	۶۸
اطلاعات دیگر
{{{page}}} آیه قبل	آیه بعد {{{page}}}

آیه ۷۲ سوره حج، هفتاد و دومین آیه از بیست و دومین سوره قرآن است. این آیه را با اختلاف مدنی یا مکی دانسته‌اند. این آیه در توصیف وضعیت مشرکانی است که در برابر حق موضع می‌گیرند، لجاجت می‌ورزند و حاضر به پذیرش حقیقت نیستند.

متن

متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:

 وَإِذَا تُتْلَىٰ عَلَيْهِمْ آيَاتُنَا بَيِّنَاتٍ تَعْرِفُ فِي وُجُوهِ الَّذِينَ كَفَرُوا الْمُنْكَرَ ۖ يَكَادُونَ يَسْطُونَ بِالَّذِينَ يَتْلُونَ عَلَيْهِمْ آيَاتِنَا ۗ قُلْ أَفَأُنَبِّئُكُمْ بِشَرٍّ مِنْ ذَٰلِكُمُ ۗ النَّارُ وَعَدَهَا اللَّهُ الَّذِينَ كَفَرُوا ۖ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ  

ترجمه

محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:

«و هنگامي كه آيات روشن ما بر آنان خوانده می‌شود در چهرة كافران ناخوشي را می‌بيني، بلكه نزديك است به كساني حمله‌ور شوند كه آيات ما را بر آن می‌خوانند بگو: آيا شما را به بدتر از اين خبر دهم، به (آن) آتشي كه خداوند آن را به كافران وعده داده‌است، و بد سرانجامي است»

بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:

«و چون آیات روشنگر ما را بر آنان بخوانند، در چهره‌های کفرپیشگان [نشان‌] ناخوشایندی می‌بینی، نزدیک است که به کسانی که آیات ما را بر آنان می‌خوانند حمله برند، بگو آیا به از این بدتری [که در کمین شماست‌] آگاهتان کنم؟ آن آتش دوزخ است که خداوند به کافران وعده‌اش را داده است، و بد سرانجامی است‌»

محتوا

مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند: قرآن در این آیه به عکس العمل مشرکان در برابر آیات خداوند اشاره دارد و آنها را اینگونه توصیف کرده که چهره‌های آنان از شدت تعصب و خشم برافروخته شده و هر آن در پی این هستند که با مشت‌های گره کرده با کسانی که آیات خدا را برایشان می‌خوانند درگیر شوند و بر آنان حمله کنند. در لغت «یَسطون» (از ماده سطوت) به معنای بلند کردن دست و حمله کردن به طرف مقابل است و از آنجایی که به شکل فعل مضارع آمده، نشان‌دهنده استمرار این حالت حمله و پرخاشگری است. در ادامه قرآن به پیامبر دستور می‌دهد که به آنها بگوید: «آیا می‌خواهید شما را به بدتر از این خبر دهم؟! من به شما آتش سوزانی را که خداوند به کافران وعده داده، خبر می‌دهم که بدترین و سخت‌ترین جایگاه است.»

شأن نزول و ترتیب

به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره حج، بیست و دومین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، صد و سومین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پس از سوره نور و پیش از سوره منافقون نازل شد. در مدنی یا مکی بودن این سوره اختلاف است. در سوره حج، دو یا سه آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کرده‌اند.

پانویس

منابع

• خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (رده)
• دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
• رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (رده)
• گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
• طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
• مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.