علم کلام: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
{{اسلام}} | {{اسلام}} | ||
'''علم کلام'''، علمی است که دربارهٔ [[اصول دین]] [[اسلام]] بحث میکند۔ بحث در رابطه با چیستی اصول دین و نحوه اثبات آنها از موضوعات این علم است. همچنین این علم به جواب [[شبهات|شبهاتی]] که در مورد اصول دین طرح میشوند میپردازد.{{پنک |دادفاضلی|۱۳۸۸|ص=۲۰۱}} | '''علم کلام'''، علمی است که دربارهٔ [[اصول دین]] [[اسلام]] بحث میکند۔ بحث در رابطه با چیستی اصول دین و نحوه اثبات آنها از موضوعات این علم است. همچنین این علم به جواب [[شبهات|شبهاتی]] که در مورد اصول دین طرح میشوند میپردازد.{{پنک |دادفاضلی|۱۳۸۸|ص=۲۰۱}} | ||
== ماهیت الهیات اسلامی == | |||
در سنت اسلامی، مرز مشخصی بین الهیات (کلام) و سایر [[علوم اسلامی]] و غیراسلامی مانند [[فقه]]، [[فلسفه اسلامی|فلسفه]]، [[تصوف]]، [[نحو]] و [[علوم حدیث]] وجود ندارد. همچنین متکلمان اسلامی معمولاً فعالیتهای خود را از این حوزههای دیگر جدا نمیکردند، بنابراین تعریف دقیق از آنچه «الهیاتی» است، دشوار است.<ref>{{پک|leaman|2008|ک=Classical Islamic Theology|ف=The developed kalam tradition|زبان=en|ص=۷۷}}</ref> | |||
== تاریخچه == | == تاریخچه == | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۷: | ||
## التقاط تشیع و وهابیت | ## التقاط تشیع و وهابیت | ||
# ترویج الهیات غربی | # ترویج الهیات غربی | ||
=== دورههای اولیه کلام اسلامی === | |||
چهار قرن نخستین الهیات اسلامی، دوران خلاقیت و نوآوری بود که در آن ساختار کلی علم کلام، اصطلاحات جدید و روشهای تفسیر خاص شکل گرفتند. تا دوران [[ابوحامد غزالی]] (1058-1111 م.)، الگوهای اصلی کلام تثبیت شده بود و این علم توانست با فلسفه در اعتبار و جایگاه علمی رقابت کند یا حتی از آن پیشی بگیرد.<ref>{{پک|leaman|2008|ک=Classical Islamic Theology|ف=The developed kalam tradition|زبان=en|ص=۷۷}}</ref> | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
| خط ۲۶: | خط ۳۲: | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
* {{یادکرد دانشنامه|نام خانوادگی=leaman|نام=oliver|پیوند نویسنده=اولیور لیمن|مقاله=The developed kalam tradition|دانشنامه=[[راهنمای کمبریج در الهیات اسلامی کلاسیک|The Cambridge Companion to Classical Islamic Theology]]|سال=2008|ناشر=Cambridge University Press|مکان=Cambridge|شابک=9780521785495|زبان=en}} | |||
{{مطالعات اسلامی}} | {{مطالعات اسلامی}} | ||
{{فلسفه اسلامی}} | {{فلسفه اسلامی}} | ||
نسخهٔ ۳۰ مارس ۲۰۲۵، ساعت ۰۲:۰۵
 از سلسله مقالات مذاهب اسلام عقیده |
|---|
 |
|
شامل: ۱احباش، بریلوی؛ ۲دیوبندی؛ ۳سلفی (اهل حدیث و وهابیون)؛ ۴سبعيه-قرمطیان، حشاشین و دروز؛ ۵علویان، قزلباش و بکتاشیه؛ ۶جهمیه؛ ۷اجاردی، ازارقه، بیهسیه، نجدات و صفریه؛ ۸نوکریه؛ ۹بکتاشیون و قلندریون، مولویون، سلیمانیون و دیگر طریقتها؛ ۱۰باهشامیه، بشریه و اخشدیه؛  درگاه اسلام |
| از سلسله مقالات دربارهٔ: |
| اسلام |
|---|
 |
علم کلام، علمی است که دربارهٔ اصول دین اسلام بحث میکند۔ بحث در رابطه با چیستی اصول دین و نحوه اثبات آنها از موضوعات این علم است. همچنین این علم به جواب شبهاتی که در مورد اصول دین طرح میشوند میپردازد.[۱]
ماهیت الهیات اسلامی
در سنت اسلامی، مرز مشخصی بین الهیات (کلام) و سایر علوم اسلامی و غیراسلامی مانند فقه، فلسفه، تصوف، نحو و علوم حدیث وجود ندارد. همچنین متکلمان اسلامی معمولاً فعالیتهای خود را از این حوزههای دیگر جدا نمیکردند، بنابراین تعریف دقیق از آنچه «الهیاتی» است، دشوار است.[۲]
تاریخچه
علم کلام در طول ادوار مختلف تاریخ دچار فراز و فرودها و مراحلی بوده و در کل علمی پویا و فعال بوده است. در پی فضای فکری حاصل از تحولات قرون اخیر کشورهای اسلامی، جریانهای مختلف کلامی شکل گرفتهاند که مهمترین آنها به قرار ذیلاند:[۳]
- الهیات فلسفی
- الهیات نقلی
- الهیات اجتماعی
- الهیات تطبیقی
- جریان التقاط
- التقاط اسلام و غرب
- التقاط اسلام و مارکسیسم
- التقاط تشیع و وهابیت
- ترویج الهیات غربی
دورههای اولیه کلام اسلامی
چهار قرن نخستین الهیات اسلامی، دوران خلاقیت و نوآوری بود که در آن ساختار کلی علم کلام، اصطلاحات جدید و روشهای تفسیر خاص شکل گرفتند. تا دوران ابوحامد غزالی (1058-1111 م.)، الگوهای اصلی کلام تثبیت شده بود و این علم توانست با فلسفه در اعتبار و جایگاه علمی رقابت کند یا حتی از آن پیشی بگیرد.[۴]
پانویس
ارجاعات
منابع
- دادفاضلی، حسین (۱۳۸۸). «کلام اسلامی». سفیر نور (۱۲).
- جبرئیلی، محمد صفر (۱۳۹۱). «کلام اسلامی در گذر تاریخ؛ نگاهی گذرا به جریانهای کلام اسلامی». سوره اندیشه (۵۸-۵۹).
- leaman, oliver (2008). "The developed kalam tradition". The Cambridge Companion to Classical Islamic Theology (به انگلیسی). Cambridge: Cambridge University Press.