ابن شهرآشوب: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ابن شهرآشوب''' (متولد ۴۸۸ یا ۴۸۹ [[هجری قمری]] در [[بغداد]] یا [[ساری]])، از علمای قرن ششم هجری بود.{{پنک|اردشیری|۱۳۸۸|ص=۱۱۲}} از جمله معروفترین آثار وی سه کتاب «[[مناقب ابن شهرآشوب|مناقب]]»، «[[معالم العلماء فی فهرست کتب الشیعه|معالم العلماء]]» و «[[متشابه القرآن و مختلفه|متشابه القرآن]]» است.{{پنک|اردشیری|۱۳۸۸|ص=۱۱۸}} ابن شهر آشوب یکی از دانشمندان برجسته زمان خود بود و در [[علوم اسلامی]] آثار متعددی از خود به جای گذاشته است. او به عنوان یک عالم آگاه و منتقد در ابعاد مختلف [[دین]] شناخته میشود. [[محدث قمی]] در مورد او میگوید: «او افتخار شیعه، ترویجدهنده شریعت، احیاگر آثار در مناقب، منتقد اخبار در مثالب، دریایی متلاطم و سرشار از علم و دانش بوده و کسی که هرگز هماوردی نداشته است. او شیخ و بزرگ علمای [[امامیه]] بوده است.» [[صفدی]] نیز درباره وی میگوید: «ابن شهر آشوب در سن هشت سالگی بیشتر [[قرآن]] را حفظ کرده بود؛ از همه جا برای کسب علم به او مراجعه میکردند و در علم قرآن، معانی لغات، نحو و ادبیات از همگان پیشی داشت. علاوه بر این، چهرهای زیبا، محاسنی نیکو، کلامی شیرین و گفتاری نغز داشت. او با همین ویژگیها بر منبر وعظ و ارشاد مینشست و جمعیت زیادی را به سوی خود جذب میکرد. یک بار در [[بغداد]]، [[خلیفه عباسی]] به نام «[[المقتفی باللّه]]» از کنار او عبور کرد و با دیدن و شنیدن سخنان او، شیفتهاش شد و دستور داد تا به او خلعت سلطنتی هدیه دهند. او صد سال عمر کرد و عمر خود را در [[عبادت]] و [[خشوع]] گذراند و همواره با طهارت بود. سرانجام در شهر [[حلب]] از دنیا رفت و [[مقبره]] او در دامنه [[کوه جوشن]]، خارج از شهر، [[زیارتگاه]] شیعیان است.»{{پنک|معرفت|۱۳۷۹|ص=۵۴۹}} | '''ابن شهرآشوب''' مازندرانی با نام اصلی '''رشیدالدین ابوعبدالله محمد بن علی بن شهرآشوب مازندرانی'''(۴۸۹–۵۸۸ ق)، از علمای برجسته شیعه در سده ششم هجری، در مازندران زاده شد و در بغداد و حلب به تدریس و تألیف پرداخت. از شاگردان و مشایخ مشهور بهره برد و شاگردان بسیاری پرورش داد. آثار مهمی چون ''مناقب آل ابیطالب'' و ''معالم العلماء'' از او به یادگار مانده است. | ||
== زندگی == | |||
ابن شهرآشوب با نام اصلی رشیدالدین ابوعبدالله محمد بن علی بن شهرآشوب مازندرانی،<ref>{{پک|اختری|۱۳۹۰|ک=دایرهالمعارف جامع اسلامی|ف=ابن شهر آشوب}}</ref> (متولد ۴۸۸ یا ۴۸۹ [[هجری قمری]] در [[بغداد]] یا [[ساری]])، از علمای قرن ششم هجری بود.{{پنک|اردشیری|۱۳۸۸|ص=۱۱۲}} از جمله معروفترین آثار وی سه کتاب «[[مناقب ابن شهرآشوب|مناقب]]»، «[[معالم العلماء فی فهرست کتب الشیعه|معالم العلماء]]» و «[[متشابه القرآن و مختلفه|متشابه القرآن]]» است.{{پنک|اردشیری|۱۳۸۸|ص=۱۱۸}} ابن شهر آشوب یکی از دانشمندان برجسته زمان خود بود و در [[علوم اسلامی]] آثار متعددی از خود به جای گذاشته است. او به عنوان یک عالم آگاه و منتقد در ابعاد مختلف [[دین]] شناخته میشود. [[محدث قمی]] در مورد او میگوید: «او افتخار شیعه، ترویجدهنده شریعت، احیاگر آثار در مناقب، منتقد اخبار در مثالب، دریایی متلاطم و سرشار از علم و دانش بوده و کسی که هرگز هماوردی نداشته است. او شیخ و بزرگ علمای [[امامیه]] بوده است.» [[صفدی]] نیز درباره وی میگوید: «ابن شهر آشوب در سن هشت سالگی بیشتر [[قرآن]] را حفظ کرده بود؛ از همه جا برای کسب علم به او مراجعه میکردند و در علم قرآن، معانی لغات، نحو و ادبیات از همگان پیشی داشت. علاوه بر این، چهرهای زیبا، محاسنی نیکو، کلامی شیرین و گفتاری نغز داشت. او با همین ویژگیها بر منبر وعظ و ارشاد مینشست و جمعیت زیادی را به سوی خود جذب میکرد. یک بار در [[بغداد]]، [[خلیفه عباسی]] به نام «[[المقتفی باللّه]]» از کنار او عبور کرد و با دیدن و شنیدن سخنان او، شیفتهاش شد و دستور داد تا به او خلعت سلطنتی هدیه دهند. او صد سال عمر کرد و عمر خود را در [[عبادت]] و [[خشوع]] گذراند و همواره با طهارت بود. سرانجام در شهر [[حلب]] از دنیا رفت و [[مقبره]] او در دامنه [[کوه جوشن]]، خارج از شهر، [[زیارتگاه]] شیعیان است.»{{پنک|معرفت|۱۳۷۹|ص=۵۴۹}} | |||
== فعالیتهای علمی == | |||
=== شاگردان === | |||
او از شاگردان شماری از بزرگترین علمای زمان خود بود، از جمله: | |||
* [[ابوالحسن بن ابیالقاسم بیهقی]]، نخستین شارح ''[[نهجالبلاغه]]''؛ | |||
* [[احمد بن علی طبرسی]]، مؤلف ''[[الاحتجاج]]''؛ | |||
* [[جارالله زمخشری]]، صاحب ''[[تفسیر کشاف|الکشاف]]''؛ | |||
* [[ابوالفتوح رازی]]، مفسر ''[[روضالجنان و روحالجنان|روض الجنان]]''؛ | |||
* [[عبدالواحد آمدی]]، گردآورنده ''[[غرر الحکم و درر الکلم|غررالحکم و درر الکلم]]''؛ | |||
* [[شیخ طبرسی|فضل بن حسن طبرسی]]، نویسنده ''[[تفسیر مجمعالبیان|مجمعالبیان]]''؛ | |||
* [[قطبالدین راوندی]]، شارح ''[[نهجالبلاغه]]''؛ | |||
* [[فتال نیشابوری]]، صاحب ''[[روضةالواعظین|روضه الواعظین]]''. | |||
=== اساتید === | |||
برخی از استادان و مشایخ روایت او عبارتاند از: | |||
* [[ابن ابیزید جرجانی]]؛ | |||
* [[سید عمادالدین ذوالفقار بن محمد]]، از شاگردان [[سید مرتضی]] و [[شیخ طوسی]]؛ | |||
* [[ابوالفضل داعی حسینی]]، صاحب ''[[آثار الأبرار و أنوار الأخیار]]''؛ | |||
* [[حسین بن احمد طحال مقدادی غروی]]؛ | |||
* [[سید ضیاءالدین فضلالله راوندی کاشانی]]؛ | |||
* [[محمد بن فضل طبرسی]]. | |||
=== آثار === | |||
از مهمترین آثار او میتوان به موارد زیر اشاره کرد: | |||
* ''[[الاربعون فی مناقب سیده النساء فاطمه]]''؛ | |||
* ''[[انساب آل ابیطالب]]''؛ | |||
* ''[[متشابهالقرآن]]''؛ | |||
* ''[[مناقب آل ابیطالب]]''؛ | |||
* ''[[معالم العلماء]]''، که دنبالهای بر ''[[الفهرست (طوسی)|فهرست]]'' شیخ طوسی بود. | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
| خط ۶: | خط ۴۲: | ||
=== منابع === | === منابع === | ||
* {{یادکرد دانشنامه|نام خانوادگی=اختری|نام=عباسعلی|پیوند نویسنده=|ویراستار=|مقاله=ابن شهر آشوب|دانشنامه=[[دایرهالمعارف جامع اسلامی]]|عنوان جلد=دایرهالمعارف جامع اسلامی|سال=۱۳۹۰|ناشر=آرایه|مکان=تهران}} | |||
* {{یادکرد ژورنال|ژورنال=مبلغان|عنوان=نگاهی به زندگی ابن شهر آشوب (رحمه الله)|سال=1388|نام=حسن|نام خانوادگی=اردشیری|شماره=118}} | * {{یادکرد ژورنال|ژورنال=مبلغان|عنوان=نگاهی به زندگی ابن شهر آشوب (رحمه الله)|سال=1388|نام=حسن|نام خانوادگی=اردشیری|شماره=118}} | ||
* {{یادکرد کتاب|عنوان=تفسیر و مفسران|سال=۱۳۷۹|پیوند=https://lib.eshia.ir/10985/2/7|نام=محمدهادی|نام خانوادگی=معرفت|پیوند نویسنده=محمدهادی معرفت|ناشر=مؤسسه فرهنگی التمهید|زبان=فارسی|شابک=|مکان=قم|سری=|ویرایش=|پیوند ویراستار=|کوشش=|گفتاورد=|پینوشت=|پیوند نویسنده۲=|مترجم=}} | * {{یادکرد کتاب|عنوان=تفسیر و مفسران|سال=۱۳۷۹|پیوند=https://lib.eshia.ir/10985/2/7|نام=محمدهادی|نام خانوادگی=معرفت|پیوند نویسنده=محمدهادی معرفت|ناشر=مؤسسه فرهنگی التمهید|زبان=فارسی|شابک=|مکان=قم|سری=|ویرایش=|پیوند ویراستار=|کوشش=|گفتاورد=|پینوشت=|پیوند نویسنده۲=|مترجم=}} | ||
نسخهٔ ۱۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۰۶:۲۳
ابن شهرآشوب مازندرانی با نام اصلی رشیدالدین ابوعبدالله محمد بن علی بن شهرآشوب مازندرانی(۴۸۹–۵۸۸ ق)، از علمای برجسته شیعه در سده ششم هجری، در مازندران زاده شد و در بغداد و حلب به تدریس و تألیف پرداخت. از شاگردان و مشایخ مشهور بهره برد و شاگردان بسیاری پرورش داد. آثار مهمی چون مناقب آل ابیطالب و معالم العلماء از او به یادگار مانده است.
زندگی
ابن شهرآشوب با نام اصلی رشیدالدین ابوعبدالله محمد بن علی بن شهرآشوب مازندرانی،[۱] (متولد ۴۸۸ یا ۴۸۹ هجری قمری در بغداد یا ساری)، از علمای قرن ششم هجری بود.[۲] از جمله معروفترین آثار وی سه کتاب «مناقب»، «معالم العلماء» و «متشابه القرآن» است.[۳] ابن شهر آشوب یکی از دانشمندان برجسته زمان خود بود و در علوم اسلامی آثار متعددی از خود به جای گذاشته است. او به عنوان یک عالم آگاه و منتقد در ابعاد مختلف دین شناخته میشود. محدث قمی در مورد او میگوید: «او افتخار شیعه، ترویجدهنده شریعت، احیاگر آثار در مناقب، منتقد اخبار در مثالب، دریایی متلاطم و سرشار از علم و دانش بوده و کسی که هرگز هماوردی نداشته است. او شیخ و بزرگ علمای امامیه بوده است.» صفدی نیز درباره وی میگوید: «ابن شهر آشوب در سن هشت سالگی بیشتر قرآن را حفظ کرده بود؛ از همه جا برای کسب علم به او مراجعه میکردند و در علم قرآن، معانی لغات، نحو و ادبیات از همگان پیشی داشت. علاوه بر این، چهرهای زیبا، محاسنی نیکو، کلامی شیرین و گفتاری نغز داشت. او با همین ویژگیها بر منبر وعظ و ارشاد مینشست و جمعیت زیادی را به سوی خود جذب میکرد. یک بار در بغداد، خلیفه عباسی به نام «المقتفی باللّه» از کنار او عبور کرد و با دیدن و شنیدن سخنان او، شیفتهاش شد و دستور داد تا به او خلعت سلطنتی هدیه دهند. او صد سال عمر کرد و عمر خود را در عبادت و خشوع گذراند و همواره با طهارت بود. سرانجام در شهر حلب از دنیا رفت و مقبره او در دامنه کوه جوشن، خارج از شهر، زیارتگاه شیعیان است.»[۴]
فعالیتهای علمی
شاگردان
او از شاگردان شماری از بزرگترین علمای زمان خود بود، از جمله:
- ابوالحسن بن ابیالقاسم بیهقی، نخستین شارح نهجالبلاغه؛
- احمد بن علی طبرسی، مؤلف الاحتجاج؛
- جارالله زمخشری، صاحب الکشاف؛
- ابوالفتوح رازی، مفسر روض الجنان؛
- عبدالواحد آمدی، گردآورنده غررالحکم و درر الکلم؛
- فضل بن حسن طبرسی، نویسنده مجمعالبیان؛
- قطبالدین راوندی، شارح نهجالبلاغه؛
- فتال نیشابوری، صاحب روضه الواعظین.
اساتید
برخی از استادان و مشایخ روایت او عبارتاند از:
- ابن ابیزید جرجانی؛
- سید عمادالدین ذوالفقار بن محمد، از شاگردان سید مرتضی و شیخ طوسی؛
- ابوالفضل داعی حسینی، صاحب آثار الأبرار و أنوار الأخیار؛
- حسین بن احمد طحال مقدادی غروی؛
- سید ضیاءالدین فضلالله راوندی کاشانی؛
- محمد بن فضل طبرسی.
آثار
از مهمترین آثار او میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- الاربعون فی مناقب سیده النساء فاطمه؛
- انساب آل ابیطالب؛
- متشابهالقرآن؛
- مناقب آل ابیطالب؛
- معالم العلماء، که دنبالهای بر فهرست شیخ طوسی بود.
پانویس
ارجاعات
- ↑ اختری، «ابن شهر آشوب»، دایرهالمعارف جامع اسلامی.
- ↑ اردشیری ۱۳۸۸، ص. ۱۱۲.
- ↑ اردشیری ۱۳۸۸، ص. ۱۱۸.
- ↑ معرفت ۱۳۷۹، ص. ۵۴۹.
منابع
- اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «ابن شهر آشوب». دایرهالمعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.
- اردشیری، حسن (۱۳۸۸). «نگاهی به زندگی ابن شهر آشوب (رحمه الله)». مبلغان (۱۱۸).
- معرفت، محمدهادی (۱۳۷۹). تفسیر و مفسران. قم: مؤسسه فرهنگی التمهید.