تحدی در قرآن

اعجاز به عنوان پشتوانۀ دفاعی پیامبران در برابر تردیدها مطرح می‌شود. قوام معجزه به تحدی (هماوردطلبی) است.قرآن به عنوان معجزۀ پیامبر اسلام شناخته می‌شود و تحدی به قرآن به صورت صریح در آیات آن آمده است. تحدی به معنای هماورد و مبارز طلبیدن است.بر اساس آیات قرآن، پیامبر اسلام با هدف اثبات رسالت خویش و الهی بودن قرآن، مخالفان از جمله مشرکان قریش را به آوردن متنی مشابه فراخواند. آیات قرآن بیان می‌دارند که اگر تمام انسان‌ها و جنیان گرد هم آیند، نخواهند توانست کتابی مانند قرآن بیاورند. در برخی آیات، مخالفان به آوردن ده سوره مشابه سوره‌های قرآن دعوت شده‌اند و در آیات دیگر، حتی آوردن یک سوره به عنوان چالش مطرح شده است.

آیات مربوط به تحدی

تحدی درباره آوردن «همانند قرآن»

آیات ۳۴-۳۳ سوره طور: أَمْ يَقُولُونَ تَقَوَّلَهُ ۚ بَلْ لَا يُؤْمِنُونَ٭فَلْيَأْتُوا بِحَدِيثٍ مِثْلِهِ إِنْ كَانُوا صَادِقِينَ. یا می گویند: قرآن را از پیش خود ساخته [و به خدا نسبت داده است؟ چنین نیست که می پندارند]، بلکه [قرآن وحی الهی است، ولی اینان] ایمان نمی آورند. پس اگر [در ادعای خود] راستگویید، سخنی مانند آن بیاورید. و در آیه ۸۸ سوره اسرا آمده است: قُلْ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنْسُ وَالْجِنُّ عَلَىٰ أَنْ يَأْتُوا بِمِثْلِ هَٰذَا الْقُرْآنِ لَا يَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَلَوْ كَانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِيرًا. بگو: «اگر انس و جن گرد آیند تا نظیر این قرآن را بیاورند، مانند آن را نخواهند آورد، هرچند برخی از آن ها پشتیبان برخی دیگر باشند» .

تحدی درباره آوردن «ده سوره»

آیه ۱۳ سوره هود: أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ ۖ قُلْ فَأْتُوا بِعَشْرِ سُوَرٍ مِثْلِهِ مُفْتَرَيَاتٍ وَادْعُوا مَنِ اسْتَطَعْتُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ. بلکه [در برابر همه قرآن می ایستند و] می گویند: او این قرآن را از نزد خود ساخته [و به خدا نسبت می دهد] بگو: اگر راستگویید، شما هم ده سوره مانند آن بیاورید و هر کس را غیر خدا می توانید، به یاری خود دعوت کنید.

تحدی درباره آوردن «یک سوره»

آیه ۳۸ سوره یونس: أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ ۖ قُلْ فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِثْلِهِ وَادْعُوا مَنِ اسْتَطَعْتُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ. ولی [این سبک مغزان بی منطق، در عین روشن بودن حقیقت] می گویند: [پیامبر] آن را به دروغ بافته است. بگو: پس اگر [در ادعای خود] راستگو هستید، یک سوره مانند آن بیاورید، و هر که را جز خدا می توانید [برای این کار] به یاری خود دعوت کنید.

تحدی با تأکید بر تداوم اعجا

آیات ۲۴-۲۳ سوره بقره: وَإِنْ كُنْتُمْ فِي رَيْبٍ مِمَّا نَزَّلْنَا عَلَىٰ عَبْدِنَا فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِهِ وَادْعُوا شُهَدَاءَكُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ٭فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا وَلَنْ تَفْعَلُوا فَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِي وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ ۖ أُعِدَّتْ لِلْكَافِرِينَ. و اگر در آنچه ما بر بنده خود [محمّد (صلی الله علیه وآله)] نازل کرده ایم، شک دارید [که وحی الهی است یا ساخته بشر] پس سوره ای مانند آن رابیاورید، و [برای این کار] غیر از خدا، شاهدان و گواهان خود را [از فُصحا و بُلغای بزرگ عرب به یاری] فرا خوانید، اگر [در گفتار خود که این قرآن ساخته بشر است نه وحی الهی [راستگویید. و اگر این کار را انجام ندادید ـ که هرگز نمی توانید انجام دهید ـ بنابراین از آتشی که هیزمش مردم و سنگ هایند، بپرهیزید؛ آتشی که برای کافران آماده شده است.

نام سوره	شماره آیه	شماره جزء	مراتب تحدی
طور	۳۳	۲۷	همانند قرآن
	۳۴
اسرا	۸۸	۱۵
هود	۱۳	۱۱	ده سوره
یونس	۳۸	۱۱	یک سوره
بقره	۲۳	۱	تأکید بر تداوم اعجاز
	۲۴

از این آیات برداشت می‌شود که تحدی محدود به سوره‌ی خاصی نیست و حتی آوردن متنی هم‌سنگ کوتاه‌ترین سوره‌های قرآن (مانند سوره کوثر) نیز به عنوان چالش مطرح شده است.و اگر قرآن در ادعای عجز بشر صادق نبود آیا دشمنان قرآن نمی بایست در طول این چهارده قرن به جای آن همه سرمایه گذاری های فراوان در مبارزه ی نظامی- فرهنگی با اسلام فقط و فقط یک سوره مثل قرآن می آوردند و به قائله پایان می دادند؟ به باور مسلمانان، این تحدی محدود به زمان نزول قرآن نبوده و دائمی است. در طول تاریخ، بر اساس منابع اسلامی، تلاش‌هایی برای معارضه با قرآن صورت گرفته که به موفقیت منجر نشده است.

منابع

منابع

• بهجت پور، عبدالکریم؛ بهجت پور، زهرا (۱۳۹۴)، «بررسی سیر تنزیلی آیات تحدی»، قبسات
• غلامی، اصغر (۱۳۷۸)، «اعجاز و تحدی قرآن از نظر آیت الله میرزا مهدی اصفهانی»، پایگاه مجلات تخصصی نور
• ابراهیم نژاد، محمدرضا (۱۳۹۰)، علوم قرآن، الهادی، ص. ۲۲۵
• سعیدی مهر، محمد (۱۳۹۱)، آموزش کلام اسلامی، کتاب طه، ص. ۱۱۱
• بهرام پور، ابوالفضل (۱۳۹۱)، تفسیر یک جلدی مبین، آوای قرآن، ص. ۲۱۳
• قرآن کریم