آیه ۱ سوره فرقان
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | فرقان | ||||
| تعداد آیات سوره | ۷۷ | ||||
| شماره آیه | ۱ | ||||
| شماره جزء | ۱۸ | ||||
| شماره حزب | ۷۲ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۱ سوره فرقان یکمین آیه از بیست و پنجمین سوره قرآن است و از آیات مکی آن بهشمار میآید. آغاز این سوره با جمله «تبارک» است به معنای با برکت بودن که در اینجا برای معرفی خداوند بهکار رفته است. در ادامه آیه نیز به نزول «فرقان» اشاره شده که با توجه به قرائن موجود در این آیات منظور همان کتاب آسمانی «قرآن» است.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کردهاند:[۱][۲]
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ تَبَارَكَ الَّذِي نَزَّلَ الْفُرْقَانَ عَلَىٰ عَبْدِهِ لِيَكُونَ لِلْعَالَمِينَ نَذِيرًا
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«به نام خداوند بخشندة مهربان، خجسته است خداوندي كه فرقان (=جدا سازندة حق از باطل) را بر بنده خود (محمدص) نازل كرد تا براي جهانيان هشدار دهنده باشد»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«به نام خداوند بخشنده مهربان، بزرگا کسی که فرقان را بر بندهاش نازل کرد تا هشداردهنده جهانیان باشد»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش میکند: این سوره با «تبارک» (از ماده برکت) آغاز میشود و منظور از برکت داشتن چیزی، آن است که دارای دوام، خیر و نفع کامل باشد. به گفته مکارم، نکته جالب آیه آنست که مبارک بودن ذات خداوند به وسیله نزول «فرقان» یعنی «قرآن» معرفی شده است. در مورد واژه «فرقان» گاهی به «قرآن» و گاهی به معنای معجزات روشنگر حق از باطل و گاه نیز دربارهٔ «تورات» بهکار رفته است. اما با توجه قرائن موجود در این آیات، منظور همان «قرآن» است. مکارم در ادامه مینویسد: «دربارهٔ تفاوت میان «فرقان» و «قرآن» نیز در روایتی از جعفر صادق چنین آمده که «قرآن» اشاره به مجموع آیات کتاب آسمانی نازل شده بر محمد است و «فرقان» اشاره به آیات محکمات آن دارد.»[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگنامه علوم قرآن، سوره فرقان، بیست و پنجمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، چهل و دومین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانستهاند که پس از سوره یس و پیش از سوره فاطر نازل شد. از مجموع آیات این سوره، سه آیه (آیات ۶۸ تا ۷۰) از آن را مدنی و الباقی را مکی دانستهاند. در سوره فرقان، دو آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کردهاند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۲۴: ۴۲۸.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۵: ۲۳۶.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۳۵۹.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۳۵۹.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۵: ۷–۸.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره فرقان»، فرهنگنامه علوم قرآن، ۲۸۲۷.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
