آیه ۳ سوره فرقان
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | فرقان | ||||
| تعداد آیات سوره | ۷۷ | ||||
| شماره آیه | ۳ | ||||
| شماره جزء | ۱۸ | ||||
| شماره حزب | ۷۲ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۳ سوره فرقان سومین آیه از بیست و پنجمین سوره قرآن است و از آیات مکی آن بهشمار میآید. اشاره این آیه به رد عقاید مشرکان و بتپرستان و دربارهٔ معبودان آنهاست که بنابر متن آیه این خدایان ساختگی قادر به دفع ضرر و جلب منفعتی برای خودشان و حتی مالک بر حیات و مرگ خود هم نیستند.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کردهاند:[۱][۲]
وَاتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ آلِهَةً لَا يَخْلُقُونَ شَيْئًا وَهُمْ يُخْلَقُونَ وَلَا يَمْلِكُونَ لِأَنْفُسِهِمْ ضَرًّا وَلَا نَفْعًا وَلَا يَمْلِكُونَ مَوْتًا وَلَا حَيَاةً وَلَا نُشُورًا
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«و آنان غير از خداوند معبوداني را براي خود برگزيده، (معبوداني) كه چيزي را نمیآفرينند، بلكه خودشان مخلوقند، و نه مالك زيان و سود خويش هستند، و نه مالك مرگ و حيات و رستاخيز (خويش)اند»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«و [مشرکان] به جای او خدایانی را به پرستش گرفتهاند که چیزی نیافریدهاند و خود آفریده شدهاند، و برای خود اختیار زیان و سودی ندارند و اختیار میراندن و زندهداشتن و برانگیختن ندارند»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش میکند: این آیه به بیان اعتقادات مشرکان و بتپرستان پرداخته و در ضمن آن، این باورها را رد نموده است. به گفته مکارم، ابتدا به این مطلب که این بتها خودشان مخلوق هستند و نمیتوانند چیزی را خلق کنند؛ اشاره شده و بتپرستان بر انتخاب این بتهای ساختگی برای عبادت کردن مورد انتقاد و سرزنش قرار گرفتهاند. سپس به پنج مسئله مهم اشاره شده است که بتها قادر بر انجام آن کارها نیستند: سود رساندن، دفع ضرر و زیان، عدم مالک بودن بر حیات و مرگ و زندگی آخرتشان.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگنامه علوم قرآن، سوره فرقان، بیست و پنجمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، چهل و دومین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانستهاند که پس از سوره یس و پیش از سوره فاطر نازل شد. از مجموع آیات این سوره، سه آیه (آیات ۶۸ تا ۷۰) از آن را مدنی و الباقی را مکی دانستهاند. در سوره فرقان، دو آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کردهاند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۲۴: ۴۳۱.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۵: ۲۳۶.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۳۶۰.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۳۶۰.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۵: ۱۷–۱۹.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره فرقان»، فرهنگنامه علوم قرآن، ۲۸۲۷.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
