آیه ۵۱ سوره فصلت
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | فصلت | ||||
| تعداد آیات سوره | ۵۴ | ||||
| شماره آیه | ۵۱ | ||||
| شماره جزء | ۲۵ | ||||
| شماره حزب | ۹۷ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۵۱ سوره فصلت پنجاه و یکمین آیه از چهل و یکمین سوره قرآن است و از آیات مکی آن بهشمار میآید. در این آیه به حالتهای روحی افراد مشرک در هنگام گرفتاری و خوشی اشاره شده است.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کردهاند:[۱][۲]
وَإِذَا أَنْعَمْنَا عَلَى الْإِنْسَانِ أَعْرَضَ وَنَأَىٰ بِجَانِبِهِ وَإِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ فَذُو دُعَاءٍ عَرِيضٍ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«هنگامیکه ما به انسان نعمت دهیم رویگردان میشود و تکبّر میورزد و هرگاه رنج و بلایی به او برسد بسیار دعا میکند»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«و چون به انسان ناز و نعمتی ارزانی داریم [از سر نعمت زدگی و ناسپاسی] روی بگرداند و دامن کشان بگذرد، و چون بلایی به او رسد دعاخوانی پیگیر است»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش میکند: قرآن در ادامه آیات قبل، در این آیه حالت دیگری از انسانهای مشرک را توصیف کرده و چنین میگوید: «هر گاه به انسان نعمتی دهیم روی میگرداند و با تکبر از حق دور میشود، اما هر گاه مختصر ناراحتی به او برسد؛ تقاضای فراوان و زيادی براى برطرف شدن آن دارد و دعای مستمر میکند.» در لغت «نا» (از ماده نای) به معنی دور شدن میباشد و هنگامی که «جانب» (پهلو) پشت سر آن قرار گیرد، کنایه از تکبر و غرور است. چون انسانهای متکبر صورت خود را بر میگردانند و با بیاعتنایی دور میشوند. «عریض» به معنی پهن در مقابل طویل است و عرب این دو تعبیر را در مورد کثرت و زیادی بهکار میبرد. به گزارش مکارم، شبیه معنای این آیه، در سوره یونس آیه ۱۲ نیز بیان شده است.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگنامه علوم قرآن، سوره فصلت، چهل و یکمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، شصت و یکمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانستهاند که پس از سوره مؤمن و پیش از سوره شوری نازل شد. این سوره را مکی دانستهاند. در سوره فصلت، یک آیه (آیه ۲۴) آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کردهاند. در این سوره، آیه سجدهدار آمده است.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۲۷: ۵۷۰.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۷: ۵۹۷.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۴۸۲.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۴۸۲.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۰: ۳۲۳-۳۲۵.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره فصلت»، فرهنگنامه علوم قرآن، ۳۰۱۶.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
