آیه ۴۸ سوره فصلت
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | فصلت | ||||
| تعداد آیات سوره | ۵۴ | ||||
| شماره آیه | ۴۸ | ||||
| شماره جزء | ۲۵ | ||||
| شماره حزب | ۹۷ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۴۸ سوره فصلت چهل و هشتمین آیه از چهل و یکمین سوره قرآن است و از آیات مکی آن بهشمار میآید. در آیه به این مطلب اشاره شده که مشرکان در روز قیامت میفهمند خدایان و معبودانشان کاری از دستشان ساخته نیست و آن خدایان ساختگی در آن روز محو و نابود میشوند.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کردهاند:[۱][۲]
وَضَلَّ عَنْهُمْ مَا كَانُوا يَدْعُونَ مِنْ قَبْلُ ۖ وَظَنُّوا مَا لَهُمْ مِنْ مَحِيصٍ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«و آنچه را که از پیش به نیایش میخواندند از دیدشان ناپدید میشود و یقین پیدا میکنند که هیچ راه رهایی ندارند»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«و آنچه در گذشته به پرستش میخواندند، از دید آنان ناپدید شود، و دریابند که گریزگاهی ندارند»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش میکند: قرآن درباره وضعیت معبودان ساختگی در قیامت چنین میگوید: «در اینحال میبینند اثری از معبودانی که قبلا میخواندند پیدا نیست و همه محو و نابود شدند. {مشرکان} در آن روز میدانند که هیچ پناهگاهی و راه فراری برای آنها وجود ندارد.» در لغت «محیص» (از ماده حِیص) به معنی بازگشت، عدول و کنارهگیری کردن از چیزی است و از آنجا که «محیص» اسم مکان است؛ این کلمه به معنی فرارگاه یا پناهگاه میآید. «ظنوا» (از ماده ظن) در لغت معنی وسیعی دارد: «گاه به معنی یقین و گاه به معنی گمان میآید. در آیه مورد بحث به معنی یقین است. چراکه آنها در آن روز یقین پیدا میکنند که راه فرار و نجاتی از عذاب الهی ندارند. «راغب» در «المفردات» میگوید: «ظن» به معنی اعتقادی است که از دلیل و قرینه حاصل میشود؛ این اعتقاد گاه قوی میشود و به مرحله یقین میرسد و گاه ضعیف است و از حد گمان تجاوز نمیکند.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگنامه علوم قرآن، سوره فصلت، چهل و یکمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، شصت و یکمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانستهاند که پس از سوره مؤمن و پیش از سوره شوری نازل شد. این سوره را مکی دانستهاند. در سوره فصلت، یک آیه (آیه ۲۴) آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کردهاند. در این سوره، آیه سجدهدار آمده است.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۲۷: ۵۷۰.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۷: ۵۹۷.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۴۸۲.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۴۸۲.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۰: ۳۱۷.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره فصلت»، فرهنگنامه علوم قرآن، ۳۰۱۶.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
