آیه ۳۷ سوره فصلت
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | فصلت | ||||
| تعداد آیات سوره | ۵۴ | ||||
| شماره آیه | ۳۷ | ||||
| شماره جزء | ۲۴ | ||||
| شماره حزب | ۹۶ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۳۷ سوره فصلت سی و هفتمین آیه از چهل و یکمین سوره قرآن است و از آیات مکی آن بهشمار میآید. در این آیه به مسلمانان امر میشود که تنها خدا را سجده کنند. بر طبق نظر فقهای امامیه این آیه از آیاتی است که سجده واجب دارد.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کردهاند:[۱][۲]
وَمِنْ آيَاتِهِ اللَّيْلُ وَالنَّهَارُ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ ۚ لَا تَسْجُدُوا لِلشَّمْسِ وَلَا لِلْقَمَرِ وَاسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَهُنَّ إِنْ كُنْتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«و شب و روز و خورشید و ماه از نشانههای او هستند، برای خورشید و ماه سجده نکنید، بلکه برای خدایی که آنها را افریده است سجده کنید اگر واقعاً او را پرستش میکنید»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«و از آیات او شب و روز و خورشید و ماه است، در برابر خورشید و ماه سجده نکنید، بلکه در برابر خداوندی که آنها را آفریده است -اگر تنها او را میپرستیدسجده کنید»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش میکند: موضوعات این آیه و آیات بعدی آن؛ توحید، معاد و بیان نبوت و بزرگی قرآن است که در آیه موردبحث، نخست از مسئله توحید آغاز شده و از طریق معرفی آیات آفاقی، مردم را به سوی خداوند دعوت مینماید و چنین میگوید: «از آیات و نشانههای پروردگار، شب و روز و خورشید و ماه است. برای خورشید و ماه سجده نکنید، برای خدایی كه آفریننده آنها است سجده کنید؛ اگر میخواهید او را عبادت نمائید.» به گفته مکارم، در آیه به پدیدههایی از پدیدههای آفرینش اشاره شده که مایه آرامش و وسیله جنبش و حرکت است و با توأم بودنشان موجب میشوند که زندگی انسانها نظم متناوبی به خود بگیرد و حیاتشان بر روی زمین تداوم پیدا نماید. سپس او در ادامه تفسیر آیه مینویسد: «آیه با نهی سجده بر خورشید و ماه، انسانها را دعوت و متوجه به سجده و عبادت کسی میکند که خالق این موجودات است. آیه به انسانها میگوید به سراغ کسی بروند که خالق و حاکم بر قوانین عالم هستی است. قوانینی که هرگز غروب و افولی ندارد و دستخوش تغییر و دگرگونی نمیگردد.» به گزارش مکارم، جمله «ان کنتم ایاه تعبدون» اشاره دارد به این نکته که اگر قصد عبادت خدا را دارید، غیر او را حذف کنید و چیزی را در عبادت او شریک قرار ندهید. چراکه عبادت او با عبادت و پرستش دیگری هرگز قابل جمع نیست. همچنین مکارم، درباره وجوب سجده این آیه آورده است: «این آیه از آیاتی است که به هنگام تلاوت یا شنیدن آن سجده کردن واجب است.»[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگنامه علوم قرآن، سوره فصلت، چهل و یکمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، شصت و یکمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانستهاند که پس از سوره مؤمن و پیش از سوره شوری نازل شد. این سوره را مکی دانستهاند. در سوره فصلت، یک آیه (آیه ۲۴) آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کردهاند. در این سوره، آیه سجدهدار آمده است.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۲۷: ۵۶۵.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۷: ۵۸۵.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۴۸۰.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۴۸۰.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۰: ۲۸۹-۲۹۱.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره فصلت»، فرهنگنامه علوم قرآن، ۳۰۱۶.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
