آیه ۴۴ سوره فصلت

آیه ۴۴ سوره فصلت

مشخصات قرآنی
نام سوره	فصلت
تعداد آیات سوره	۵۴
شماره آیه	۴۴
شماره جزء	۲۴
شماره حزب	۹۶
اطلاعات دیگر
{{{page}}} آیه قبل	آیه بعد {{{page}}}

آیه ۴۴ سوره فصلت چهل و چهارمین آیه از چهل و یکمین سوره قرآن است و از آیات مکی آن به‌شمار می‌آید. در این آیه به یکی از بهانه‌جویی‌های عجیب کفار و مشرکان مکه اشاره شده است.

متن

متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:

 وَلَوْ جَعَلْنَاهُ قُرْآنًا أَعْجَمِيًّا لَقَالُوا لَوْلَا فُصِّلَتْ آيَاتُهُ ۖ أَأَعْجَمِيٌّ وَعَرَبِيٌّ ۗ قُلْ هُوَ لِلَّذِينَ آمَنُوا هُدًى وَشِفَاءٌ ۖ وَالَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ فِي آذَانِهِمْ وَقْرٌ وَهُوَ عَلَيْهِمْ عَمًى ۚ أُولَٰئِكَ يُنَادَوْنَ مِنْ مَكَانٍ بَعِيدٍ  

ترجمه

محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:

«و اگر آن‌را قرآنی به غیر زبان عربی قرار می‌دادیم حتماً می‌گفتند: چرا آیه‌هایش تفصیل (و روشن) نشده‌اند؟ آیا (قرآن) به زبان غیر عربی (نازل می‌شود) و (پیامبر یک مرد) عربی (می‌باشد)؟ بگو: قرآن برای مؤمنان مایة راهنمایی و بهبودی است و کسانی‌که ایمان نمی‌آورند در گوش‌هایشان سنگینی است و آن (قرآن) بر آنان مایة بی‌بصیرتی است اینان از دور ندا داده می‌شوند»

بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:

«و اگر آن را به صورت قرآنی بیگانه و ناشیوا پدید می‌آوردیم، بی‌شک می‌گفتند چرا آیات آن شیوا بیان نشده است، چرا آن بیگانه و ناشیواست، حال آنکه پیامبر عربی [و شیوا] است؟ بگو آن برای مؤمنان رهنمود و شفابخش است و کسانی که ایمان ندارند در گوشهایشان سنگینی‌ای هست و آن [قرآن‌] برایشان مایه سردرگمی است، اینانند که از جایی دور دست ندایشان می‌دهند»

محتوا

مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند: آیه موردبحث، نازل نشدن قرآن به زبانی غیر از عربی را به عنوان بهانه جدید مشرکان و کفار مکه مطرح کرده و چنین آورده است: «چرا قرآن به زبان عجم نازل نشده است تا ما برای آن اهمیت بیشتری قائل باشیم و غیر عرب‌ نیز از آن بهره گیرند، هر گاه ما آن را قرآنی عجمی قرار می‌دادیم حتما می‌گفتند: چرا آیاتش روشن نیست؟ و ما از آن سر در نمی‌آوریم! راستی عجیب است قرآنی عجمی از پيغمبری عربی؟ بگو این کتاب آسمانی برای کسانی که ایمان آورده‌اند مایه هدایت و درمان است. اما کسانی که ایمان نمی‌آورند گوش‌هایشان سنگین است و آن را درک نمی‌کنند و بر اثر نابینایی آن را نمی‌بینند. درست مثل کسانی هستند که آنها را از راه دور صدا می‌زنند.» به گزارش مکارم، کفار مکه با اینکه قرآن به زبان عربی نازل شده بود و همگان معنا و مفهوم آن را درک می‌کردند؛ باز فریاد می‌زدند به قرآن گوش فراندهید. در حقیقت آنها بیماردلانی بودند که به دنبال ایراد و بهانه بودند تا با پیامبر و دعوت او مبارزه و مخالفت کنند. در لغت واژه «اعجمی» (از ماده عُجمة) به معنی عدم فصاحت و ابهام در سخن است و «اعجم» به کسی گفته می‌شود که مطالب را خوب ادا نمی‌کند (خواه عرب باشد یا غیر عرب). بنابر این واژه «اعجمى» همان «اعجم» است که با یاء نسبت توأم شده است. در ادامه آیه، این گروه از کفار و مشرکان به کر و کورانی تشبیه شده‌اند که در نقطه دوردستی هستند و گرفتار ناشنوایی و نابینایی مضاعف شده‌اند. (هم از نظر ابزار دید و شنود و هم از نظر بعد مکان.) به گزارش مکارم، درباره جنبه هدایت و درمان بودن قرآن در آیه ۸۲ سوره اسراء به طور تفصیلی شرح و توضیح داده شده است.

شأن نزول و ترتیب

به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره فصلت، چهل و یکمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، شصت و یکمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پس از سوره مؤمن و پیش از سوره شوری نازل شد. این سوره را مکی دانسته‌اند. در سوره فصلت، یک آیه (آیه ۲۴) آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کرده‌اند. در این سوره، آیه سجده‌دار آمده است.

پانویس

منابع

• خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (رده)
• دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
• رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (رده)
• گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
• طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
• مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.