آیه ۱ سوره حمد: تفاوت میان نسخهها
(ایجاد مقاله آیات) |
(مفردات) |
||
| (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات آیه}} | {{جعبه اطلاعات آیه}} | ||
'''آیه ۱ سوره حمد''' اولین [[آیه]] از اولین [[سوره قرآن]] است. از آیات [[مکی و مدنی|مکی]] بهشمار میآید و [[نسخ|نسخی]] برای آن گزارش نشده است. آغاز قرآن با آیه «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» نشانه بقا و پایداری هر کاری و هر چیزی است که با نام خداوند شروع شود. این آیه سرآغاز تمام سورههای قرآن به غیر از [[سوره توبه]] است. | |||
== متن == | == متن == | ||
متن [[آیه]] را [[فخر رازی]]، از مفسران [[سنی|سنی مذهب]] و [[علامه طباطبایی|محمدحسین طباطبایی]]، مفسر [[شیعه]]، چنین گزارش کردهاند:<ref>{{پک|رازی|۱۴۲۰|ک=تفسیر کبیر|ص= | متن [[آیه]] را [[فخر رازی]]، از مفسران [[سنی|سنی مذهب]] و [[علامه طباطبایی|محمدحسین طباطبایی]]، مفسر [[شیعه]]، چنین گزارش کردهاند:<ref>{{پک|رازی|۱۴۲۰|ک=تفسیر کبیر|ص=۲۱|ج=۱}}</ref><ref>{{پک|طباطبایی|۱۳۹۵|ک=تفسیر المیزان|ص=۲۳|ج=۱}}</ref> | ||
<blockquote>{{آیه خودکار|تزئینی=بله}}</blockquote> | <blockquote>{{آیه خودکار|تزئینی=بله}}</blockquote> | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۵: | ||
<blockquote>{{color|Brown|{{ترجمه خودکار|مترجم=خرمشاهی}}}}</blockquote> | <blockquote>{{color|Brown|{{ترجمه خودکار|مترجم=خرمشاهی}}}}</blockquote> | ||
=== مفردات === | |||
{{رنگ|DarkGreen|رحمن}}: صفت ذات و به معنای رحمت عام. {{رنگ|DarkGreen|رحیم}}: صفت فعل به معنای سخاوت و بخشندگی خدا در مقام فعل.{{پنک|بهرامپور|۱۴۰۰|ص=۱}} | |||
== محتوا == | == محتوا == | ||
[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] از مفسران شیعه | [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] از مفسران شیعه معتقد است که آغازشدن تمام سورههای قرآن به غیر از [[سوره توبه]] با آیه «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» اشاره به این نکته است که اگر سرآغاز هر کاری و هر چیزی با نام خداوند باشد؛ آن کار باقی و پاینده میماند. چنانکه بر اساس روایتی از پیامبر اسلام هر کار مهمی که بدون نام خدا شروع شود؛ بیفرجام خواهد بود.<ref>{{پک|مکارم شیرازی|۱۳۷۴|ک=تفسیر نمونه|ص=۱۳–۱۴|ج=۱}}</ref> | ||
== شأن نزول و ترتیب == | == شأن نزول و ترتیب == | ||
به گزارش ''[[فرهنگنامه علوم قرآن]]''، [[سوره حمد|سوره فاتحه]] یا حمد پنجمین [[سوره]] نازل شده است که پس از [[سوره مدثر]] و پیش از [[سوره تبت]] نازل شده است. در اینکه این سوره در [[مکه]] نازل شده است یا در [[مدینه]]، یا در هر دو، اختلاف وجود دارد. برخی منابع بر این باورند که سوره حمد یک مرتبه در مدینه و یک مرتبه در مکه نازل شده است. آنطور که گفته شده، [[ناسخ و منسوخ|نسخی]] در این سوره صورت نگرفته است.<ref>{{پک|دفتر تبلیغات اسلامی|۱۳۸۸|ک=فرهنگنامه علوم قرآن|ص=۲۸۸۱|ف=سوره حمد}}</ref> | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۷: | ||
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=طباطبایی|نام=محمدحسین|پیوند نویسنده=علامه طباطبایی|پیوند نویسنده۲=|پیوند ویراستار=|عنوان=ترجمه تفسیر المیزان|کوشش=|ویرایش=|سری=|سال=۱۳۹۵|ناشر=دفتر انتشارات اسلامی|مکان=قم|زبان=فارسی|گفتاورد=|پینوشت=|مترجم=سید محمدباقر موسوی همدانی|شابک=|پیوند=http://lib.eshia.ir/50081/1/7}} | * {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=طباطبایی|نام=محمدحسین|پیوند نویسنده=علامه طباطبایی|پیوند نویسنده۲=|پیوند ویراستار=|عنوان=ترجمه تفسیر المیزان|کوشش=|ویرایش=|سری=|سال=۱۳۹۵|ناشر=دفتر انتشارات اسلامی|مکان=قم|زبان=فارسی|گفتاورد=|پینوشت=|مترجم=سید محمدباقر موسوی همدانی|شابک=|پیوند=http://lib.eshia.ir/50081/1/7}} | ||
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=مکارم شیرازی|نام=ناصر|پیوند نویسنده=ناصر مکارم شیرازی|عنوان=تفسیر نمونه|سال=۱۳۷۴|ناشر=دارالکتب اسلامیه|مکان=تهران|زبان=فارسی|پیوند=http://lib.eshia.ir/50082/1/0}} | * {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=مکارم شیرازی|نام=ناصر|پیوند نویسنده=ناصر مکارم شیرازی|عنوان=تفسیر نمونه|سال=۱۳۷۴|ناشر=دارالکتب اسلامیه|مکان=تهران|زبان=فارسی|پیوند=http://lib.eshia.ir/50082/1/0}} | ||
* {{یادکرد کتاب|عنوان=لغتنامه تفسیری|نام=ابوالفضل|نام خانوادگی=بهرامپور|سال=1400|انتشارات=آوای قرآن|شابک=978-622-961541-6}} | |||
{{پایان پانویس}} | {{پایان پانویس}} | ||
{{ناوبری آیات}} | {{ناوبری آیات}} | ||
{{قرآن}} | {{قرآن}} | ||
{{درجهبندی|نیازمند پیوند=خیر|نیازمند رده=خیر|نیازمند جعبه اطلاعات=خیر|نیازمند تصویر=بله|نیازمند استانداردسازی=خیر|نیازمند ویراستاری=خیر|مقابله نشده با دانشنامهها=تاحدودی|تاریخ خوبیدگی=|تاریخ برگزیدگی=|توضیحات=}} | |||
[[رده:آیههای با موضوع توحید]] | |||
[[رده:آیههای با موضوع خدا]] | |||
[[رده:آیههای با موضوع صفات خدا]] | |||
[[رده:آیههای مکی قرآن]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱ مارس ۲۰۲۵، ساعت ۱۰:۱۸
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | حمد | ||||
| تعداد آیات سوره | ۷ | ||||
| شماره آیه | ۱ | ||||
| شماره جزء | ۱ | ||||
| شماره حزب | ۱ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۱ سوره حمد اولین آیه از اولین سوره قرآن است. از آیات مکی بهشمار میآید و نسخی برای آن گزارش نشده است. آغاز قرآن با آیه «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» نشانه بقا و پایداری هر کاری و هر چیزی است که با نام خداوند شروع شود. این آیه سرآغاز تمام سورههای قرآن به غیر از سوره توبه است.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کردهاند:[۱][۲]
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«به نام خداوند بخشنده مهربان»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«به نام خداوند بخشنده مهربان»
مفردات
رحمن: صفت ذات و به معنای رحمت عام. رحیم: صفت فعل به معنای سخاوت و بخشندگی خدا در مقام فعل.[۵]
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه معتقد است که آغازشدن تمام سورههای قرآن به غیر از سوره توبه با آیه «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» اشاره به این نکته است که اگر سرآغاز هر کاری و هر چیزی با نام خداوند باشد؛ آن کار باقی و پاینده میماند. چنانکه بر اساس روایتی از پیامبر اسلام هر کار مهمی که بدون نام خدا شروع شود؛ بیفرجام خواهد بود.[۶]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگنامه علوم قرآن، سوره فاتحه یا حمد پنجمین سوره نازل شده است که پس از سوره مدثر و پیش از سوره تبت نازل شده است. در اینکه این سوره در مکه نازل شده است یا در مدینه، یا در هر دو، اختلاف وجود دارد. برخی منابع بر این باورند که سوره حمد یک مرتبه در مدینه و یک مرتبه در مکه نازل شده است. آنطور که گفته شده، نسخی در این سوره صورت نگرفته است.[۷]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۱: ۲۱.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱: ۲۳.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۱.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۱.
- ↑ بهرامپور ۱۴۰۰، ص. ۱.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱: ۱۳–۱۴.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره حمد»، فرهنگنامه علوم قرآن، ۲۸۸۱.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
- بهرامپور، ابوالفضل (۱۴۰۰). لغتنامه تفسیری. آوای قرآن. شابک ۹۷۸-۶۲۲-۹۶۱۵۴۱-۶.
