سوره زخرف

سورهٔ قرآن

زخرف
دسته‌بندی	مکی
اطلاعات آماری
شمارهٔ نزول	۶۳
جزء	۲۵
شمار آیه‌ها	۸۹
شمار واژه‌ها	۸۳۳
شمار حرف‌ها	۳۴۰۰ یا ۳۶۰۹
متن سوره
ترجمهٔ فارسی
شوری شوری	دخان دخان

سوره زخرف چهل و سومین سوره قرآن است و ۸۹ آیه دارد. «زخرف» به معنای (زر و زیور) است و به جهت اینکه در آیه ۳۵ سوره این واژه به‌کار رفته است؛ این سوره را «زخرف» نامیده‌اند. در ترتیب نزول سور قرآنی، شصت و سومین و در مصحف کنونی چهل و سومین سوره قرآن است که پیش از سوره دخان و پس از سوره شوری در مکه و پیش از هجرت نازل شده است. البته بنابه برخی از نقل‌ها، آیه ۴۵ این سوره مدنی می‌باشد. این سوره دو آیه منسوخ دارد. از سوره‌های مثانی قرآن و بیش از یک حزب قرآن است. در این سوره به انذار و هشدار مردم نسبت به مسئله معاد و تصحیح عقاید خرافی آنان پرداخته شده است.

نام‌گذاری

«زخرف» نام مشهور این سوره است که در آیه ۳۵ سوره، به آن اشاره شده است. از همین رو آن را «سوره زخرف» نام‌گذاری کرده‌اند.

شأن نزول و ترتیب

به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، «سوره زخرف» در ترتیب نزول سور قرآنی، شصت وسومین و در مصحف کنونی چهل و سومین سوره قرآن است که پیش از سوره دخان و پس از سوره شوری در مکه و پیش از هجرت نازل شده است. البته بنابه برخی از نقل‌ها، آیه ۴۵ این سوره در مدینه نازل شده است.

محتوا و ساختار

این سوره به شمارش بیشتر مکاتب تفسیری ۸۹ آیه و به عدد شامی ۸۸ آیه دارد و دارای ۸۳۳ یا ۸۳۸ کلمه و ۳۴۰۰ یا ۳۶۰۹ حرف است. «سوره زخرف» از گروه «سوره‌های حوامیم» است؛ به این معنا که از سوره‌هایی است که با حروف مقطعه «حم» شروع می‌گردد و از این لحاظ بیست و چهارمین سوره قرآن است. دیگر سوره‌های حوامیم قرآن به ترتیب عبارتند از: غافر، فصلت، شوری، زخرف، دخان، جاثیه و احقاف. هدف اصلی سوره انذار و هشدار مردم نسبت به مسئله معاد و تصحیح عقاید خرافی آنان است. در آیات ۳۳ تا ۳۵ آن به بی‌ارزشی جلوه‌های مادی و فریبنده دنیا اشاره شده است. به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سایر مطالب مهم سوره عبارتند از: نزول قرآن و لزوم تدبر در آیاتش، بیان مسئله نبوت و اهداف پیامبران، توحید و ادله آن، معاد و ترسیمی از صحنه‌های تکان‌دهنده و دلهره‌آور قیامت و بیان بخش‌هایی از زندگی پیامبرانی همچون عیسی و موسی.

پانویس

منابع

• طباطبایی، سید کاظم (۱۳۹۳). «حوامیم». دانشنامه جهان اسلام. تهران: بنیاد دایرة المعارف اسلامی.
• دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۹۰). «سوره زخرف». فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.