آیه ۲۰ سوره زخرف
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | زخرف | ||||
| تعداد آیات سوره | ۸۹ | ||||
| شماره آیه | ۲۰ | ||||
| شماره جزء | ۲۵ | ||||
| شماره حزب | ۹۸ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۲۰ سوره زخرف بیستمین آیه از چهل و سومین سوره قرآن است و از آیات مکی آن بهشمار میآید. موضوع آیه یکی دیگر از تفکرات بیاساس مشرکان درباره پرستش فرشتگان است.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کردهاند:[۱][۲]
وَقَالُوا لَوْ شَاءَ الرَّحْمَٰنُ مَا عَبَدْنَاهُمْ ۗ مَا لَهُمْ بِذَٰلِكَ مِنْ عِلْمٍ ۖ إِنْ هُمْ إِلَّا يَخْرُصُونَ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«و میگویند: اگر خداوند مهربان میخواست ما فرشتگان را پرستش نمیکردیم، آنان کمترین اطلاع و کوچکترین خبری از این ندارند، آنان (چیزی) جز دروغ نمیگویند»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«و گویند اگر خداوند رحمان میخواست ما آنان [فرشتگان] را نمیپرستیدیم، آنان را به این امر، علمی نیست، ایشان جز دروغ نمیبافند»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش میکند: قرآن در این آیه به یکی از دلایل و تفکرات بیاساس و خرافی مشرکان اشاره دارد و چنین میگوید: «آنان گفتند: اگر خدا میخواست ما آنها را هرگز پرستش نمیکردیم. آنها به چنین چیزی که ادعا میکنند علم ندارند و جز دروغ چیزی نمیگویند.» به گزارش مکارم، این سخن مشرکان بهخاطر اعتقاد آنان نسبت به مسئله جبر است. چراکه آنان معتقد بودند که هر چه از ما صادر میشود، به اراده خداست و هر کاری هم انجام میدهیم مورد رضایت خداست. یا اینکه اگر اعمال ما مورد رضای خدا نیست؛ باید ما را از آن نهی میکرد و چون نهی نکرده دلیل بر راضی بودن اوست. به این ترتیب برای توجیه کردن عقاید خرافیشان به خرافات دیگر و دروغهای بیشتر روی میآوردند. به گفته مکارم، در لغت «یخرصون» (از ماده خَرْص) در اصل به معنی تخمین زدن است. نخست در مورد تخمین مقدار میوه بر درختان، سپس به هر گونه حدس و تخمین اطلاق شده و از آنجا که حدس و تخمین گاه نادرست از آب درمیآید؛ این واژه به معنای دروغ نیز بهكار رفته و در آیه مورد بحث از همین قبیل است. نظیر مضمون این آیه در آیات ۱۴۸ سوره انعام و آیه ۳۵ سوره نحل نیز آمده است.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگنامه علوم قرآن، سوره زخرف، چهل و سومین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، شصت و سومین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانستهاند که پس از سوره شوری و پیش از سوره دخان نازل شد. از مجموع آیات این سوره، یک آیه (آیه ۴۵) از آن را مدنی و الباقی را مکی دانستهاند. در سوره زخرف، دو آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کردهاند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۲۷: ۶۲۵.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۸: ۱۳۰.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۴۹۰.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۴۹۰.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۱: ۳۲-۳۵.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره زخرف»، فرهنگنامه علوم قرآن، ۲۹۰۹.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
