آیه ۲۳ سوره زخرف
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | زخرف | ||||
| تعداد آیات سوره | ۸۹ | ||||
| شماره آیه | ۲۳ | ||||
| شماره جزء | ۲۵ | ||||
| شماره حزب | ۹۸ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۲۳ سوره زخرف بیست و سومین آیه از چهل و سومین سوره قرآن است و از آیات مکی آن بهشمار میآید. موضوع آیه تقلید کورکورانه مشرکان و جاهلان از پدران و نیاکانشان است که به عنوان دلیلی بر کارها و تفکرات خرافی خود بیان میکنند.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کردهاند:[۱][۲]
وَكَذَٰلِكَ مَا أَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِكَ فِي قَرْيَةٍ مِنْ نَذِيرٍ إِلَّا قَالَ مُتْرَفُوهَا إِنَّا وَجَدْنَا آبَاءَنَا عَلَىٰ أُمَّةٍ وَإِنَّا عَلَىٰ آثَارِهِمْ مُقْتَدُونَ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«همینگونه در هیچ شهر و دیاری پیش از تو بیمدهندهای نفرستادهایم مگر آنکه متنعّمان آنجا گفتند: بیگمان ما پدرانمان را بر آیینی یافتهایم، و بیگمان به دنبال آنان میرویم»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«و بدینسان پیش از تو در هیچ آبادی، هشداردهندهای نفرستادیم مگر آنکه ناز پروردگانش گفتند ما پدرانمان را بر شیوهای یافتهایم، و ما در پی آنان دنباله روانیم»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش میکند: در این آیه مسئله تقلید از نیاکان به عنوان یک ادعای بزرگ از طرف مشرکان و جاهلان تاریخ اعلام شده و چنین آمده است: «همین گونه ما در هیچ شهر و دیاری پیش از تو پیغمبرى انذارکننده نفرستادیم؛ مگر اینکه ثروتمندان مست و مغرور گفتند: «ما پدران خود را بر مذهبی یافتیم و ما به آثار آنان اقتدا میکنیم.» به گفته مکارم، این آیه یک تسلی خاطر و دلداری به پیامبر اسلام و مؤمنان بوده است که بدانند سخن مشرکان چیز تازهای نیست و این راهی است که تمام گمراهان تاریخ آن را پیمودهاند. به گفته او، این نکته نیز قابل توجه است که در آیه قبل مشرکان بر هدایت از طریق تقلید از نیاکان تأکید داشتند و در این آیه بر مسئله اقتدا. اگرچه هر دو تعبیر به یک معنی بازمیگردند اما تعبیر اولی اشاره به حقانیت مذهب نیاکانشان اشاره دارد و در تعبیر دوم بر اصرار و پافشاری آنها بر پیروی و اقتدا به نیاکان.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگنامه علوم قرآن، سوره زخرف، چهل و سومین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، شصت و سومین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانستهاند که پس از سوره شوری و پیش از سوره دخان نازل شد. از مجموع آیات این سوره، یک آیه (آیه ۴۵) از آن را مدنی و الباقی را مکی دانستهاند. در سوره زخرف، دو آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کردهاند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۲۷: ۶۲۵.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۸: ۱۳۰.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۴۹۱.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۴۹۱.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۱: ۳۷-۳۹.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره زخرف»، فرهنگنامه علوم قرآن، ۲۹۰۹.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
