آیه ۵۴ سوره زخرف
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | زخرف | ||||
| تعداد آیات سوره | ۸۹ | ||||
| شماره آیه | ۵۴ | ||||
| شماره جزء | ۲۵ | ||||
| شماره حزب | ۹۹ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۵۴ سوره زخرف پنجاه و چهارمین آیه از چهل و سومین سوره قرآن است و از آیات مکی آن بهشمار میآید. در این آیه به منطق فرعون و استمثار او از بندگان خدا اشاره است.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کردهاند:[۱][۲]
فَاسْتَخَفَّ قَوْمَهُ فَأَطَاعُوهُ ۚ إِنَّهُمْ كَانُوا قَوْمًا فَاسِقِينَ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«پس (فرعون) قومش را سبکسر و بیخرد کرد آنگاه از او اطاعت کردند بیگمان آنان قومی فاسق بودند»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«پس قومش را از راه به در برد، آنگاه از او پیروی کردند که ایشان [در برابر خداوند] قومی نافرمان بودند»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش میکند: در این آیه به این واقعیت که فرعون نسبت به بیاعتباری ارزشهای دنیایی واقف بود و تنها سعی داشت قوم خود را تحمیق کند، اینگونه اشاره شده است: «او قوم خود را تحمیق كرد و عقول آنها را سبک شمرد و از وی اطاعت کردند! آنها گروهی فاسق بودند.» به گفته مکارم، اصولا راه و رسم همه حکومتهای فاسد این است که برای ادامه حکومت خود، مردم را در سطح پایین فکر و اندیشه نگه میدارند و با جایگزینی ارزشهای دروغین با ارزشهای راستین آنها را تحمیق میکنند. همچنین بخش دوم آیه، اشاره به این نکته است که قوم فرعون اگر فاسق و خارج از اطاعت فرمان خدا و حکم عقل نبودند، تسلیم چنین سخنانی نمیشدند و با دست خودشان اسباب گمراهی خود را فراهم نمیکردند. خلاصه اینکه فرعونیان فاسقانی بودند که از فاسق دیگری پیروی میکردند.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگنامه علوم قرآن، سوره زخرف، چهل و سومین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، شصت و سومین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانستهاند که پس از سوره شوری و پیش از سوره دخان نازل شد. از مجموع آیات این سوره، یک آیه (آیه ۴۵) از آن را مدنی و الباقی را مکی دانستهاند. در سوره زخرف، دو آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کردهاند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۲۷: ۶۳۵.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۸: ۱۶۰.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۴۹۳.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۴۹۳.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۱: ۸۸-۸۹.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره زخرف»، فرهنگنامه علوم قرآن، ۲۹۰۹.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
