متشابه القرآن و مختلفه

متشابه القرآن و مختلفه این کتاب نوشته رشیدالدین ابوجعفر محمد بن علی، معروف به ابن شهر آشوب سَروی مازندرانی است که در سال ۵۸۸ هجری قمری درگذشت. ابن شهر آشوب یکی از دانشمندان برجسته زمان خود بود و در علوم اسلامی آثار متعددی از خود به جای گذاشته است. او یکی از بزرگان علمای امامیه است که محدث قمی او را افتخار شیعه و ترویج‌دهنده شریعت دانسته است. به گزارش معرفت قرآن پژوه شیعی، کتاب متشابهات القرآن او یکی از بهترین آثار نوشته شده در زمینه قرآن و تفسیر آن است که به‌طور جامع، کامل، رسا و استوار به رشته تحریر درآمده است. مؤلف در این کتاب روشی نوآورانه‌ای را به‌کار برده است. ابن شهر آشوب در ابتدا مباحث را با بحث توحید شروع کرده و سپس به ترتیب طبیعی ادامه داده است. او به صفات ذات و فعل خدا، صفات جمال و جلال، عالم ذر، قلب و روح و عقل، قضا و قدر، سعادت و شقاوت، مسئله نبوت و عصمت، تاریخ پیامبران، وحی و معجزه قرآن، محکم و متشابه، مسئله خلافت و تکلیف، فرشتگان، جن و شیاطین، مسئله امامت و ولایت پرداخته است. سپس به اصول فقه و احکام، شرایع و ادیان، مسئله نسخ، استثنا و شرط، حقیقت و مجاز، کنایه، استعاره، تمثیل و دیگر مسائل ادبی و لغوی می‌پردازد که با ترتیبی کاملاً منطقی و منسجم ارائه شده‌اند. به گفته معرفت، این اثر نشان دهنده مهارت بالای نویسنده، ابتکار و خلاقیت ذهن او است. سید هبة الدین شهرستانی، مقدمه‌ای را بر این کتاب نوشته است که به نوعی تجلیل از آن به‌شمار می‌رود. این کتاب را انتشارات بیدار به چاپ رسانده است.

پانویس

منابع

• معرفت، محمدهادی (۱۳۷۹). تفسیر و مفسران. قم: مؤسسه فرهنگی التمهید.