آیه ۱ سوره فتح
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | فتح | ||||
| تعداد آیات سوره | ۲۹ | ||||
| شماره آیه | ۱ | ||||
| شماره جزء | ۲۶ | ||||
| شماره حزب | ۱۰۲ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۱ سوره فتح یکمین آیه از چهل و هشتمین سوره قرآن است و از آیات مدنی آن بهشمار میآید. در نخستین آیه این سوره بشارت بزرگی به پیامبر اسلام داده میشود که آثار بسیاری در پیشرفت اسلام و زندگی مسلمانان داشته است.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کردهاند:[۱][۲]
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ إِنَّا فَتَحْنَا لَكَ فَتْحًا مُبِينًا
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«به نام خداوند بخشندة مهربان، بدون شک ما برای تو فتح آشکاری فراهم ساختهایم»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«به نام خداوند بخشنده مهربان، همانا گشایشی آشکار در کار تو پدید آوردیم»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش میکند: اولین آیه این سوره اشاره دارد به فتح و پیروزی بزرگ و آشکاری که خطاب به پیامبر اسلام بیان شده است. در بین مفسران دربارهٔ این فتح نظرات گوناگونی وجود دارد. اکثر مفسران آن را مربوط به پیروزی میدانند که به خاطر «صلح حدیبیه» برای مسلمانان حاصل شد و برخی نیز آن را اشاره به «فتح مکه» دانستهاند و گروهی نیز آن را در ارتباط با «فتح خیبر» گفتهاند. بعضی مفسران آن را اشاره به پیروزی اسلام بر تمام دشمنان آن به وسیله برتری دلایل و معجزات آشکار دانستهاند و برخی نیز آن را اشاره به گشودن اسرار علوم بر پیامبر اسلام بیان میکنند. مکارم پس از آوردن این نظرات چنین مینویسد: «از قرائن فراوانی که در دست هست مسئله «صلح حدیبیه» ترجیح دارد و در حقیقت شأن نزول آیات این سوره بهحساب میآید.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگنامه علوم قرآن، سوره فتح، چهل و هشتمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، صد و یازدهمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانستهاند که پس از سوره جمعه و پیش از سوره مائده نازل شد. این سوره را مدنی دانستهاند. در سوره فتح، یک آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کردهاند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۲۸: ۶۵.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۸: ۳۷۶.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۵۱۱.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۵۱۱.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۲: ۹–۱۰.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره فتح»، فرهنگنامه علوم قرآن، ۳۰۱۲.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
