آیه ۱۲ سوره فتح
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | فتح | ||||
| تعداد آیات سوره | ۲۹ | ||||
| شماره آیه | ۱۲ | ||||
| شماره جزء | ۲۶ | ||||
| شماره حزب | ۱۰۲ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۱۲ سوره فتح دوازدهمین آیه از چهل و هشتمین سوره قرآن است و از آیات مدنی آن بهشمار میآید. در آیه به سوء ظن و بدگمانی متخلفان از فرمان پیامبر اسلام در ماجرای «صلح حدیبیه» اشاره شده است.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کردهاند:[۱][۲]
بَلْ ظَنَنْتُمْ أَنْ لَنْ يَنْقَلِبَ الرَّسُولُ وَالْمُؤْمِنُونَ إِلَىٰ أَهْلِيهِمْ أَبَدًا وَزُيِّنَ ذَٰلِكَ فِي قُلُوبِكُمْ وَظَنَنْتُمْ ظَنَّ السَّوْءِ وَكُنْتُمْ قَوْمًا بُورًا
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«بلکه شما گمان بردید که پیامبر و مؤمنان هرگز بهسوی خانوادة خویش باز نخواهند گشت و این در دلهایتان آراسته شد و گمان بد بردید و مردمان تباه و بیفایدهای بودید»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«حق این است که گمان میکردید که پیامبر و مؤمنان هرگز به سوی خانوادههایشان باز نمیگردند، و این امر در دلهایتان آراسته جلوه داده شد، و بداندیشی کردید و قومی ورشکسته شدید»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش میکند: در ادامه آیه قبل، قرآن در اینجا سوء ظن و بدگمانی متخلفان از فرمان پیامبر را بهطور صریح بیان کرده است. بنابر متن آیه آمده است: «بلکه شما گمان کردید پیامبر و مؤمنان هرگز به خانوادههای خود باز نخواهند گشت. این پندار غلط و این وسوسههای شیطانی در دل شما زینت یافته بود و گمان بد کردید و سرانجام به هلاکت رسیدید.» به گزارش مکارم، هلاکت آنها از این جهت بود که آنها از «بیعت رضوان» و … محروم شدند و در میان مسلمانان رسوا گردیدند. همچنین به خاطر تخلف از دستور خدا و پیامبر دچار عذاب دردناک آخرت شدند.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگنامه علوم قرآن، سوره فتح، چهل و هشتمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، صد و یازدهمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانستهاند که پس از سوره جمعه و پیش از سوره مائده نازل شد. این سوره را مدنی دانستهاند. در سوره فتح، یک آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کردهاند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۲۸: ۷۴.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۸: ۴۱۲.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۵۱۲.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۵۱۲.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۲: ۵۰–۵۲.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره فتح»، فرهنگنامه علوم قرآن، ۳۰۱۲.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
